Ο Μπερνάρντο Μπερτολούτσι δεν ήταν κομφορμιστής

Τον “Κομφορμιστή” του Μπερνάρντο Μπερτολούτσι -ταινία βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Αλμπέρτο Μοράβια- τον είδα πρώτη φορά, όταν ήμουν μαθητής, μαζί με τους συμμαθητές μου. Έκτοτε, είδα πολλές φορές την ταινία, με τελευταία φορά πρόπερσι το καλοκαίρι στον Ζέφυρο στα Πετράλωνα.

Αγαπάω τον κινηματογράφο -έχω παρακολουθήσει τα πάντα, από αριστουργήματα μέχρι ωραιότατες σαχλαμάρες- αλλά, αν μου ζητούσαν να πω δυο ταινίες που με σημάδεψαν σαν άνθρωπο, θα ήταν το “Θεώρημα” του Παζολίνι και ο “Κομφορμιστής” του Μπερτολούτσι.

Την δεκαετία του ’80, υπήρξε μέρα που είδα και τρεις ταινίες στον κινηματογράφο.

Τώρα μπορεί να μοιάζει περίεργο αλλά τότε έπρεπε οπωσδήποτε να δούμε όλες τις ταινίες του Βέντερς, του Φασμπίντερ, του Αγγελόπουλου και των άλλων δημιουργών.

Υπήρχε και πολλή αναπηρία μέσα σε όλο αυτό -έχω δει διάφορες κουλαμάρες που θεωρούνταν αριστουργήματα από τους κριτικούς- αλλά είδα και εκπληκτικές ταινίες.

Την πρώτη φορά που είδα τον Κομφορμιστή, ήμουν πολύ μικρός και θεώρησα πως είναι μια ταινία εποχής.

Τώρα πια ξέρω πως είναι μια ταινία κάθε εποχής.

Ο άνθρωπος που πάει με το ρεύμα, πάει με τους ισχυρούς και αλλάζει στρατόπεδο, για να είναι πάντα με τους ισχυρούς.

Αυτό είναι ο φασισμός. Το τέρας.

Εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο θα είδαν την ταινία του Μπερτολούτσι και δεν θα αναγνώρισαν τον εαυτό τους στο πρόσωπο του πρωταγωνιστή Ζαν Λουί Τρεντινιάν.

Ο ήρωας της ταινίας είναι αυτός που δεν θέλεις να γίνεις.

Είναι αυτός που δεν θα αποδεχτείς ποτέ ότι έγινες.

Ο άνθρωπος της κωλοτούμπας.

Κωλοτούμπες δεν κάνουν μόνο οι πολιτικοί. Κωλοτούμπες κάνουν και οι πολίτες.

Αλλά οι πολίτες, όπως και οι πολιτικοί, θα βρουν άπειρες δικαιολογίες για την άθλια συμπεριφορά τους, για τις χιλιάδες προδοσίες τους.

Παρακολουθώντας τον “Κομφορμιστή”, καταλαβαίνεις γιατί οι άνθρωποι και οι κοινωνίες δεν στέκονται στο ύψος των περιστάσεων.

Από τον “Κομφορμιστή” έμαθα να φοβάμαι τους “κανονικούς” ανθρώπους με τις “κανονικές” ζωές.

Ήξερα πως δεν πρέπει με τίποτα να γίνω “κανονικός”.

Αυτό θα το χρωστάω στον Μπερτολούτσι, που έκανε ταινία τον άνθρωπο που αυτός δεν θα ήθελε ποτέ να γίνει.

(Ο Μπερνάρντο Μπερτολούτσι πέθανε σήμερα σε ηλικία 77 ετών. Όταν γύρισε τον “Κομφορμιστή”, ο Μπερτολούτσι ήταν 30 ετών.)

Το pitsirikos.net χρειάζεται τη βοήθειά σου

Στήριξε οικονομικά το pitsirikos.net, αν θεωρείς πως καλό είναι να υπάρχουν στην Ελλάδα και κάποιες φωνές που δεν δουλεύουν για τον Μαρινάκη, τον Αλαφούζο, τον Σαββίδη και τα άλλα παιδιά, οπότε μπορεί να διαβάσεις ή να ακούσεις κάτι διαφορετικό από αυτό που συμφέρει τους ολιγάρχες. Οι τρόποι στήριξης εδώ.