Ξεράσματα

Πιτσιρίκο, φίλοι και φίλες, καλημέρα.
Με αφορμή το κείμενό σου “Η σωτηρία της ψυχής είναι πολύ μεγάλη μπίζνα”, ας αναρωτηθούμε τι εννοούμε και ποιοι είναι τελικά οι άνθρωποι του πνεύματος.

Το βέβαιο είναι, πιστεύω, ότι πρόκειται για άτομα με μια ιδιαίτερη ανθρώπινη φύση κι ευαισθησία που όμως έχουν το χάρισμα να εκφράζουν αυτό που έχουν μέσα τους, παίρνοντας ερεθίσματα απ’ ό,τι συμβαίνει -ή δε συμβαίνει- στον κόσμο και εν τέλει να το μεταδίδουν κατά τέτοιο τρόπο ώστε να επηρεάζουν μέχρι και τη στάση ζωής των ανθρώπων γύρω τους.

Ακόμη, ας θυμηθούμε τη στάση και τα δημιουργήματα καλλιτεχνών σε άλλες, παλιότερες εποχές που ο λαός της χώρας μας αντιμετώπιζε πάλι προβλήματα ελευθερίας, δημοκρατίας και οικονομικής επιβίωσης.

Τότε, λοιπόν, υπήρξαν άνθρωποι που με όπλα τη φωνή τους, την πένα τους, το πεντάγραμμο ώθησαν τον κόσμο «να σηκωθεί λίγο ακόμη ψηλότερα».

Τι έγινε όμως τα τελευταία 20-30 χρόνια και οι περισσότεροι από αυτούς τους καλλιτέχνες, μουσικούς, ποιητές, συγγραφείς κ.α. κατάντησαν από άνθρωποι του πνεύματος, άνθρωποι του «ρεύματος»;

Ας μην αναφερθούμε, λοιπόν, σ’ αυτούς που διατήρησαν τη στάση τους και πράγματι δεν είπαν μεγάλα λόγια αλλά σ’ αυτούς που με τον καιρό φύρανε το μυαλό τους ή έτρωγαν πολύ και δεν μπορούσαν πια να μιλήσουν και κυρίως σ’ αυτούς που μας πλασαρίστηκαν από τα κυρίαρχα ΜΜΕ ως πνευματικοί άνθρωποι, ενώ ήταν fake μέχρι το κόκαλο.

Χορηγίες με ανταλλάγματα, δηλαδή σε καλώ στην εκπομπή της τηλεόρασης ή του ραδιοφώνου μου, σου παίρνω μια συνέντευξη για το περιοδικό ή την εφημερίδα μου, σε επιχορηγώ ως κράτος και σε εξαγοράζω κι εσύ πουλάς τέχνη και ιδεολογία όπως θέλω εγώ ο βαρόνος των ΜΜΕ κι έτσι τρώμε όλοι μαζί στο δείπνο των ηλιθίων.

Τι να πούμε για το τσίρκο των Ολυμπιακών Αγώνων το 2004, δείτε ποιοι συμμετείχαν, Σαββόπουλος, Νταλάρας, Αλεξίου, Γαλάνη, Αρβανιτάκη, Πρωτοψάλτη μαζί με Βίσση, Ρουβά, Ρέμο, Χατζηγιάννη. Στον έβδομο ουρανό όλοι αδέρφια. Αν είχες ένα ταλέντο στη φωνή, στο γράψιμο, στο πεντάγραμμο, αυτόματα γινόσουν άνθρωπος της τέχνης.

Η εικονική πραγματικότητα που ζούσαμε όμως μας επέτρεπε να είμαστε όλοι ευχαριστημένοι και να συζητάμε ανταλλάσσοντας ανώδυνες μαλακιούλες και να κάνουμε πανηγυράκια για να περνά η ώρα.

Η ηθική χρεοκοπία είχε ήδη συντελεστεί κι όταν με τη σειρά της ήρθε και η οικονομική, τότε έπρεπε να πάρουμε θέση. Οι «άνθρωποι του πνεύματος» ξεβρακώθηκαν. Άλλοι την έκαναν με ελαφρά πηδηματάκια και άλλοι ξέρασαν, καλλιτεχνικά πάντα, αυτό που πραγματικά είχαν μέσα τους, σκατοψυχιά.

Βέβαια, έπρεπε να ξεχρεώσουν τα γραμμάτια.

Ποιος (μαζί με τους ξεπουλημένους δημοσιογράφους) θα στήριζε την εξαθλίωση, τη φτώχεια και το ξεπούλημα της χώρας καλλιεργώντας ταυτόχρονα την απαξίωση και το μίσος για τον διαφορετικό, τον ξένο, τον τυροπιτά που δεν έκοψε απόδειξη κι ενοχοποιώντας αυτόν που έφαγε δυο μπουκιές παραπάνω στις διακοπές του ενώ ήταν «πάνω από τις δυνατότητές του»;

Ποιος θα στήριζε το «μαζί τα φάγαμε»;

Ήταν όλοι τους εκεί. Ο Πορτοκάλογλου μας είπε ότι όλοι χάσαμε μαζί, ο Θηβαίος ότι μπορούμε να ζήσουμε με πέντε παξιμάδια, τρεις ελιές και μία ντομάτα, η Σώτη Τριανταφύλλου ότι το μνημόνιο έπρεπε να είχε εφαρμοστεί από καιρό, ο Νταλάρας είπε μνημόνιο ή καταστροφή -εδώ γελάμε ή κλαίμε, ανάλογα- και τόσα άλλα.

Ό,τι διαφορετικό εμφανιζόταν, προσπαθούσαν να το πνίξουν στη γέννησή του. Έκαναν κριτική στους άλλους, στους διαφορετικούς, λες και είχαν το αλάθητο επειδή χειριζόταν κάποια όργανα του σώματός τους με τέχνη και μαεστρία, αλλά από μυαλό στόκοι κι από ψυχή σκατά.

Έχουν περάσει δέκα χρόνια από τότε που αρχίσαμε να βιώνουμε στο πετσί μας την κατρακύλα της χώρας, αλλά πού είναι οι άνθρωποι του πνεύματος να πράξουν αυτό που τους αναλογεί και τους αρμόζει;

Πόσο μεγάλες τελικά ήταν οι χορηγίες και τα ανταλλάγματα, για να μπουκώσουν τόσο πολύ το στόμα τους ώστε να μην αρθρώνουν λέξη;

Κι αν το κάνουν καμιά φορά, για να πιστέψουν ότι έχουν λόγο ύπαρξης, και πουν ή γράψουν κάνα δυο λέξεις θα είναι σαν αυτές της Μάνου και της Πρωτοψάλτη.

Με αγάπη κι εκτίμηση,

Μάκης Τ.

Υ.Γ. Προτείνω σε όσους δεν το έχουν δει, ένα απόσπασμα από μια εκπομπή το 1992 όπου ο Βασίλης Ραφαηλίδης ξεχέζει με τέτοιο τρόπο το Σαββόπουλο που καλύτερα δεν θα μπορούσε. Και μιλάμε για μια εποχή που όλοι αυτοί ήταν ιερές αγελάδες, δεν τολμούσες να πεις τίποτα γιατί θα ήσουν γραφικός.

(Αγαπητέ φίλε, η Άλκηστις Πρωτοψάλτη είναι μια τραγουδίστρια, δεν είναι δημιουργός. Δεν ανήκει στους τραγουδιστές που είναι και τραγουδοποιοί. Επίσης, αν και θεωρώ πως είναι σπουδαία τραγουδίστρια, δεν θυμάμαι να έχει πει ποτέ κάτι άξιο να το αναφέρεις. Όλο κάτι χαζοχαρούμενες γενικότητες έλεγε. Βέβαια, είχε την τύχη να είναι κοντά σε σπουδαίους και ταλαντούχους δημιουργούς που την εμπιστεύτηκαν. Πάντως, εδώ και πάρα πολλά χρόνια, δεν έχει πει ένα τραγούδι της προκοπής. Χώρια που έχει γίνει εντελώς θείτσα. Και δεν υπάρχει τίποτα πιο αστείο από την θείτσα που θέλει να το παίξει μοντέρνα. Βέβαια, του χρόνου έχουμε τους εορτασμούς για τα 200 χρόνια από το 1821, οπότε μπορεί η Γιάννα Αγγελοπούλου να έχει τάξει στην Πρωτοψάλτη το ρόλο της Μπουμπουλίνας. Αγαπητέ φίλε, δεν είναι όλοι οι τραγουδιστές και όλοι οι δημιουργοί σε κυκλώματα. Επίσης, πολλοί από αυτούς που βρέθηκαν σε κυκλώματα, δεν είχαν ανάγκη τα κυκλώματα. Δεν είχε ανάγκη τα κυκλώματα ο Νταλάρας, τα κυκλώματα τον είχαν ανάγκη. Τώρα που γράφω για τον Νταλάρα, ο Νταλάρας, αν δεν κάνω λάθος, είναι Πρεσβευτής Καλής Θέλησης για τους πρόσφυγες της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ. Τώρα πού είναι να πει μια κουβέντα για τους πρόσφυγες; Φοβάται να μην χάσει κάνα θαυμαστή; Αγαπητέ φίλε, αυτό που καταλογίζω στους Έλληνες καλλιτέχνες και τους ανθρώπους των Γραμμάτων και των Τεχνών -μόνο στην Ελλάδα τα Γράμματα και οι Τέχνες είναι διαφορετικό πράγμα- δεν είναι το τι έκαναν τα προηγούμενα χρόνια, όταν η χώρα πήγαινε ντουγρού για την χρεοκοπία και αυτοί δεν έλεγαν λέξη, αν και έβλεπαν τι ερχόταν, αλλά το τι κάνουν σήμερα. Καμία αυτοκριτική, καμία συγγνώμη, ενώ πολλοί από αυτούς μιλάνε και λένε αυτά που λέει ο Νότης Σφακιανάκης. Βέβαια, πολλούς από αυτούς που σωπαίνουν τους καταλαβαίνω. Την Αλεξίου που τόλμησε να πάρει θέση σε κάποια θέματα, έπεσαν να την ξεσκίσουν. Επειδή τα προηγούμενα χρόνια γνώρισα αρκετούς πολύ γνωστούς ανθρώπους, έχω καταλάβει πως πολλοί από αυτούς έχουν πέσει στην παγίδα να είναι αγαπητοί. Θέλουν να περπατάνε στον δρόμο και να τους λένε όλοι “μεγάλε, είσαι μεγάλος”. Ε, αυτό είναι καταστροφή. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο Λάκης Λαζόπουλος, ένας σπουδαίος και λαμπερός γραφιάς που ανακάλυψε την “δόξα” της τηλεόρασης και έγινε κάτι δεύτερο. Αν είσαι πραγματικός δημιουργός, δεν μπορεί να μην καταλαβαίνεις πως είναι πρόβλημα να αποθεώνεσαι σε μια χρεοκοπημένη χώρα που οι νεοφασιστικές ιδέες κάνουν πάρτι. Δεν θέλεις να σε αποθεώνουν οι νεοφασίστες και οι νοικοκυραίοι γιατί αυτό σημαίνει πως είσαι τελειωμένος. Αλλά αυτοί εκεί. Έχουν περάσει και τα χρόνια, καταλαβαίνουν πως έχουν κι αυτοί ευθύνη για αυτό το αίσχος της ελληνικής κοινωνίας, και μάλλον ενδιαφέρονται και για την υστεροφημία τους. Θέλουν να είναι αγαπητοί στο λαό. Να πεθάνουν και να πάνε στη “γειτονιά των αγγέλων”. Γι’ αυτό ήταν μεγάλος ο Μάνος Χατζιδάκις. Γιατί δεν έγλειφε το λαό και τα έχωνε στους φασίστες. Χωρίς να τον νοιάζει, αν θα είναι αγαπητός στο κάθε φασισταριό. Αγαπητέ φίλε, είναι μεγάλη παγίδα να την δεις διαμορφωτής της κοινής γνώμης ή opinion leader, όπως το λέμε στην Ελλάδα. Μεγάλη παγίδα είναι και το να είσαι γνωστός. Η διασημότητα είναι δυστυχία. Αν είσαι γνωστός, αρχίζεις να ποζάρεις για να αρέσεις. Κι όταν αρχίζει η πόζα, το πνεύμα πάει στον διάολο. Επίσης, καταστροφή είναι οι παρεούλες. Η Ελλάδα είναι πολύ μικρή χώρα και δεν υπάρχουν αποστάσεις. Οπότε, καλό είναι να τις δημιουργούμε εμείς τις αποστάσεις, για να μπορούμε να πούμε την γνώμη μας. Αν είναι όλοι κολλητοί σου, πως θα πεις την γνώμη σου για αυτούς και το έργο τους; “Πληρώνω εισιτήριο για να μπορώ να λέω ελεύθερα την γνώμη μου” άκουσα με τα αυτιά μου να λέει ο Ανδρέας Βουτσινάς πριν από πολλά χρόνια στην είσοδο ενός θεάτρου, όταν ένας κύριος που ήταν στην υποδοχή του είπε πως δεν είναι δυνατόν αυτός να κόβει εισιτήριο. Όσο για τον Σαββόπουλο που αναφέρατε, ο Σαββόπουλος, μετά την χρεοκοπία της χώρας, στον Πλούτο του Αριστοφάνη τραγουδούσε το τραγούδι του Τώνη Μαρούδα “μας φτάνει μόνο ένα κύμα στ’ ακρογιάλι κι ένα σπιτάκι φτωχικό στην αμμουδιά”. Νιόνιο, εσένα δεν σου φτάνει ένα κύμα στ’ ακρογιάλι κι ένα σπιτάκι φτωχικό στην αμμουδιά. Οι άλλοι θέλεις να ζουν έτσι, όχι εσύ. Τραγικό πράγμα η υποκρισία. Και η διπλή ηθική. Αγαπητέ φίλε, το πνεύμα και η δημιουργία στην Ελλάδα -και όχι μόνο στην Ελλάδα- έγιναν δημόσιες σχέσεις και ένα μεγάλο κρεβάτι. Έτσι εξηγείται και ο μεγάλος ύπνος. Να είστε καλά. Την αγάπη μου.)

Το pitsirikos.net χρειάζεται τη βοήθειά σου

Στήριξε οικονομικά το pitsirikos.net, αν θεωρείς πως καλό είναι να υπάρχουν στην Ελλάδα και κάποιες φωνές που δεν δουλεύουν για τον Μαρινάκη, τον Αλαφούζο, τον Σαββίδη και τα άλλα παιδιά, οπότε μπορεί να διαβάσεις ή να ακούσεις κάτι διαφορετικό από αυτό που συμφέρει τους ολιγάρχες. Οι τρόποι στήριξης εδώ.