Η τέχνη θέλει να είσαι ταπεινός
Γεια σου Πιτσιρίκο!
Σου έγραψα τελευταία φορά πριν από τρία χρόνια κάποιες σκέψεις μου για την τέχνη στην Ελλάδα. Το ίδιο κάνω και τώρα, όχι όμως επειδή είμαι μονόχνωτος και δε με αφορά τίποτε άλλο, αλλά επειδή δε μου αρέσει να μιλάω για θέματα που δε γνωρίζω καλά.
Έχεις αναφερθεί αρκετές φορές κι εσύ στην επιδοτούμενη τέχνη.
Έχεις αναρωτηθεί γιατί οι καλλιτέχνες δεν παίρνουν θέση στα δημόσια πράγματα.
Έχουμε την εντύπωση οτι οι καλλιτέχνες είναι κάτι σαν πνευματικοί γίγαντες.
Μεγάλο λάθος αυτό, κατά τη γνώμη μου. Ειδικά στη σύγχρονη εποχή.
Κατ’ αρχάς είναι πολύ γενικός ο όρος «καλλιτέχνης».
Είναι το ίδιο ένας μπασίστας σε σκυλάδικο ας πούμε με έναν άνθρωπο που γράφει ποίηση;
Είναι το ίδιο ένας καθηγητής κιθάρας με έναν ζωγράφο;
Ο επαγγελματίας που βιοπορίζεται από την τέχνη είναι πιο σοβαρός από κάποιον που δεν το κατάφερε ή απλά δεν τον ενδιαφέρει;
Η απάντηση σε όλα τα παραπάνω είναι όχι.
Όχι επειδή εξ ορισμού ο ένας είναι καλύτερος από τον άλλον, αλλά επειδή οι προθέσεις είναι διαφορετικές.
Επειδή η ίδια η ενασχόληση του καθενός με την τέχνη είναι μία εντελώς διαφορετική διαδικασία.
Για μένα η τέχνη είναι ένα δώρο της ζωής στον άνθρωπο. Αρχικά στον ίδιο τον καλλιτέχνη.
Είναι μαγικό να μπορείς, εκ του μη όντως, να δημιουργείς καινούριους μικρούς κόσμους. Πολύ εθιστικό.
Αυτοί οι κόσμοι, όμως, είναι καθρέπτες των συναισθημάτων σου και της στάσης σου απέναντι στη ζωή.
Παρατηρώντας αυτό που έφτιαξες και αν υποθέσουμε πως δεν είσαι ψωνισμένος, βλέπεις τον ατελή εαυτό σου.
Δημιουργείται με αυτόν τον τρόπο μια σχέση μεταξύ δημιουργού και έργου, που αμφίδρομα ωθεί προς εξέλιξη.
Θέλει και ο ίδιος ο καλλιτέχνης να προχωρήσει για χάρη της δημιουργίας.
Για να φτιάξει κάτι πιο συμπαγές και ουσιαστικό, φτιάχνοντας κατ’ αρχάς τον εαυτό του.
Προσωπικά, αυτούς τους δημιουργούς θαύμαζα και θαυμάζω. Αυτούς που από έργο σε έργο κάνουν βήματα.
Ο Beethoven έλεγε πως ο πραγματικός καλλιτέχνης είναι λυπημένος, γνωρίζοντας πόσο δρόμο έχει για να φτάσει το στόχο του.
Αυτή είναι όμως και η όλη η ομορφιά της δημιουργίας, οτι δεν έχει όρια, ότι μπορεί να σε οδηγήσει σε υπέροχες στιγμές.
Πιστεύω πως αυτό το αντιλαμβάνονται σε μια πρώιμη μορφή όλοι όσοι έχουν έρθει σε επαφή μαζί της.
Από τον ίδιο τον Beethoven μέχρι τον Σάκη Ρουβά.
Το ζητούμενο είναι το μετά. Γιατί αυτή η πρώιμη αίσθηση είναι ένα κάλεσμα και τίποτα περισσότερο.
Συμβαίνει αργά ή γρήγορα στους ταλαντούχους ανθρώπους, το ταλέντο όμως πιστεύω πως είναι υπερεκτιμημένο.
Είναι σαν να γεννιέται ένας άνθρωπος όμορφος ή έξυπνος. Είναι κάτι που απλά του συνέβη και όχι μια κατάκτηση.
Το θέμα είναι τι κάνει κάποιος με τις ικανότητες που του έχουν δοθεί.
Ξέρεις γιατί ο Σαββόπουλος έχει να γράψει σοβαρό κομμάτι 40 χρόνια; Επειδή το καβάλησε.
Και η έμπνευση δεν σε επισκέπτεται αν είσαι καβαλημένος. Χαλάς τη σχέση.
Η τέχνη θέλει να είσαι ταπεινός. Να γίνεσαι καλύτερος άνθρωπος και να ασχολείσαι μαζί της με αγάπη.
Αν καταλάβει οτι οι προθέσεις σου άλλαξαν και σε ενδιαφέρει η δόξα και το χρήμα, τέλος. Σε έγραψε.
Θέλει πολλές αντοχές να διατηρήσεις στην αγνότητα, ειδικά αν μπεις στο τριπάκι της καριέρας.
Κατά τη γνώμη μου, η καριέρα σκοτώνει την τέχνη και είναι ελάχιστοι εκείνοι που ζουν από αυτήν χωρίς να συμβιβαστούν.
Κατ’ αρχάς, αν η τέχνη είναι η δουλειά σου, θα αναγκαστείς να κάνεις εκπτώσεις. Και η έμπνευση πάλι θα την κοπανήσει.
Επίσης, δεν θα έχεις και πολύ χρόνο να ασχοληθείς με την πραγματική ζωή που είναι και η βασική πηγή έμπνευσης.
Έχω φίλο μουσικό που έχει να πάει διακοπές 5 χρόνια. Του λέω «Πήγαινε, ρε συ, να δεις και τίποτε άλλο πέρα από την κιθάρα σου!».
Εγώ τη βγάζω 2 μήνες στα νησιά. Εκεί να δεις πώς ανοίγει το μυαλό σου, αν γνωρίσεις ειδικά και τα κατάλληλα άτομα.
Αλλά τα ξέρεις, τι σου λέω;
Καλλιτεχνάρες που δεν επικοινωνούν καν τη δουλειά τους και κάνουν τα έργα τους δώρα σε φίλους.
Και το λέω με βεβαιότητα οτι τέτοιοι άνθρωποι μπορεί να σε επηρεάσουν πολύ βαθύτερα από έναν μεγάλης αποδοχής αλλά ρηχό καλλιτέχνη.
Θα μου πεις είναι προνόμιο όσων ζουν στα νησιά αυτό;
Κατά κάποιο τρόπο ναι. Το φυσικό περιβάλλον σου δίνει ένα μέτρο. Μια αυτάρκεια.
Είναι απελευθερωτικό για κάθε άνθρωπο όπως και για τον καλλιτέχνη.
Μπορεί να τον οδηγήσει στο σημείο να μην τον ενδιαφέρει η επιτυχία καθόλου.
Πόσο μάλλον να την ψάξει να πάρει κανά ψιλό από τον Κούλη. Που εκφράζει ό,τι ακριβώς είναι εχθρός της ουσίας της τέχνης.
Αλλά ξέχασα, οι διάσημοι μουσικοί που ρίχνουν μαύρο, το κάνουν επειδή τους πήρε ξαφνικά ο πόνος για φωτιστές και ηχολήπτες.
Εν πάση περιπτώσει, έχω την άποψη οτι η δημιουργία πρέπει να είναι 100% ελεύθερη. Από κυβερνήσεις, φορείς, από εμμονές για καριέρες.
Μόνο έτσι μπορεί να δράσει συν τω χρόνω στις ψυχές των ανθρώπων.
Κάποιος είπε πως η πραγματική τέχνη οδηγεί τον άνθρωπο σε στοχασμό και ο στοχασμός ένα βήμα πιο κοντά στην απελευθέρωσή του.
Τα φιλιά μου
Νίκος
(Αγαπητέ φιλε, πολύ όμορφα αυτά που γράψατε. Εγώ δεν είμαι καλλιτέχνης αλλά έχω έναν τρόπο για να ξέρω πώς τα πάνε οι Τέχνες σήμερα: το λαϊκό τραγούδι. Όταν λέω “λαϊκό” δεν εννοώ απαραίτητα μπουζούκια αλλά το τραγούδι που θα μπει στα στόματα εκατομμυρίων ανθρώπων, θα τους εκφράσει και θα τους ενώσει με ένα μαγικό τρόπο. Ε, αυτό δεν υπάρχει σήμερα. Κι αφού δεν υπάρχει αυτό -το τραγούδι είναι η πιο απλή και γρήγορη μορφή τέχνης, αφού σε τρία λεπτά τα έχεις πει όλα-, μάλλον δεν τα πάνε καλά και οι υπόλοιπες Τέχνες. Άλλωστε, οι καλλιτέχνες σήμερα δηλώνουν πως θέλουν χρήματα. Αν θέλεις χρήματα, πας στον κόσμο. Αν ήμουν μουσικός, τώρα που είναι κλειστές οι σκηνές και οι συναυλιακοί χώροι, θα έπαιζα σε μια πλατεία ή σε ένα πεζόδρομο. Με καπελάκι μπροστά. Δεν θα περίμενα τους …μεσάζοντες. Πάντως, ας είναι καλά τα αριστουργήματα του παρελθόντος. Πέρασα την καραντίνα, ακούγοντας Beatles και Χατζιδάκι. Και τους είμαι ευγνώμων. Θα ήθελα πολύ να ήμουν μουσικός. Έστω και μέτριος. Ένα τραγούδι που να μιλάει στις ψυχές των ανθρώπων θα το είχα γράψει, πάντως. Να είστε καλά. Την αγάπη μου.)
Το pitsirikos.net χρειάζεται τη βοήθειά σου
Στήριξε οικονομικά το pitsirikos.net, αν θεωρείς πως καλό είναι να υπάρχουν στην Ελλάδα και κάποιες φωνές που δεν δουλεύουν για τον Μαρινάκη, τον Αλαφούζο, τον Σαββίδη και τα άλλα παιδιά, οπότε μπορεί να διαβάσεις ή να ακούσεις κάτι διαφορετικό από αυτό που συμφέρει τους ολιγάρχες. Οι τρόποι στήριξης εδώ.