Ακούστε πού και πού, ή μην ακούτε, το ίδιο μου κάνει

Αγαπημένε μου Πιτσιρίκο, αυτό πρέπει να είναι το πέμπτο κείμενο που γράφω τον τελευταίο καιρό. Τα προηγούμενα τέσσερα κείμενα αλλά και ένα ανατρεπτικό πόντκαστ με τον έτερο Γκουρού της Αλήθειας, τον Δημήτρη από το Αιγαίο, κατέληξαν στην ψηφιακή χωματερή. Έτσι λοιπόν, η ανθρωπότητα έχασε την τελευταία της ευκαιρία να ανοίξει επιτέλους τα μάτια και να αποφύγει την ολοκληρωτική καταστροφή, αφού η σοφία που περιείχαν τα προαναφερθέντα πονήματα θα είχε αποτρέψει την κλιματική αλλαγή, θα είχε θεραπεύσει τον κορωνοϊό, την φαλάκρα, την στυτική δυσλειτουργία, την πρόωρη εκσπερμάτιση και την δυσπαρευνία.

Με λίγα λόγια, θα τριγυρνούσαμε όλοι ντουζενιασμένοι και θα κουτουπωνόμασταν αποτελεσματικά, άφοβα και μέσα στη δροσιά, με την πλούσια κόμη μας να ανεμίζει κάνοντας την φάση ακόμα πιο αισθησιακή.

Αλίμονό μας όμως, κάτι τέτοιο δεν θα συμβεί.

Οι θερμοκρασίες πιάνουν κόκκινα, η πανδημία ξαναφουντώνει, οι πλούσιοι μαζεύουν το χαρτί στις τσέπες τους, οι υπόλοιποι σφάζονται μεταξύ τους.

Πριν καμιά πενταετία έλεγα στον πατέρα μου πως αυτός θα την γλιτώσει μάλλον την φάση, αλλά εγώ έχω μεγάλες πιθανότητες να δω το τέλος του κόσμου.

Τώρα είμαι σίγουρος πως θα το δω.

Για τον πατέρα μου παίζεται, και αν η μάνα μου ακολουθήσει τα βήματα της γιαγιάς που έγινε 98 πριν λίγο καιρό, θα το δούμε παρέα. Τουλάχιστον της αρέσει να φτιάχνει ποπ κορν, οπότε θα αράξουμε στο μπαλκόνι όλοι μαζί και θα απολαύσουμε την υπερπαραγωγή σε 3D, μασουλώντας σπιτικό ποπ κορν.

Η άποψη πολλών είναι πως ο καπιταλισμός και η ελεύθερη αγορά απέτυχαν, οδηγώντας σε όλο αυτό το χάος. Η δική μου άποψη είναι πως η δημοκρατία απέτυχε και τα υπόλοιπα ακολούθησαν. Η ψευδαίσθηση της συλλογικής ισχύος του λαού καταρρέει πλέον εδώ και καιρό. Φαίνεται πως ισχύει τελικά ό,τι και για τα υπόλοιπα συστήματα, ιδέες και θρησκείες. Στη θεωρία καλά είναι, στην πράξη όμως είναι ανεφάρμοστα.

Πώς γίνεται να ξέρουμε πως την αυθεντική δημοκρατία την καπέλωναν συκοφάντες και δημαγωγοί πριν δυόμισι χιλιετίες, και να πιστεύουμε πως αυτό δεν μπορεί να συμβεί στην εποχή μας; Γίνεται, γιατί οι δημαγωγοί και οι συκοφάντες μας έπεισαν πως δεν γίνεται. Απλά τα πράγματα.

Πλέον έχουμε φτάσει και σε μια σουρεαλιστική κατάσταση στην οποία κυβερνούν σε όλες τις χώρες του πλανήτη άνθρωποι που στερούνται ακόμα και βασικών ικανοτήτων και δεξιοτήτων για να επιβιώσουν στην ίδια τους την καθημερινότητα, και που ποζάρουν σαν ηγέτες υπακούοντας σε εντολές εταιριών και μαφιόζων. Κόσμος αμφιβόλου νοημοσύνης, συνήθως κάτω του κανονικού αλλά με πτυχία από βαρύγδουπα ιδρύματα, που δεν έχει καμία επαφή με την πραγματικότητα. Μεγαλωμένοι σε τζάκια, οικογένειες και κυκλώματα πολιτικών, γι’ αυτό και υπολείπονται παντελώς προσόντων. Δεν τα χρειάστηκαν ποτέ, έβρισκαν ανοιχτές πόρτες.

Περιστοιχισμένοι από αυλοκόλακες που τους γλείφουν από το πρωί μέχρι το βράδυ για να ανέλθουν, απομακρύνουν τον οποιοδήποτε τους φέρει αντιμέτωπους έστω και με μία υποψία της πραγματικότητας που αντιμετωπίζει ο υπόλοιπος κόσμος. Έφτασαν στο σημείο να υποσκάψουν σε τέτοιο βαθμό την επιστήμη, από την πανδημία ως το κλίμα, που ο κόσμος πλέον είναι σε μια διαρκή αμφιβολία για τα κίνητρα και τις πληροφορίες που διοχετεύονται από τα επίσημα κράτη και φορείς.

Δεν έχει και άδικο, αλλά δεν θα έπρεπε να είναι έτσι.

Στην περίπτωση της επιστήμης, η αμφισβήτηση και η εξέλιξή της είναι δεδομένες. Η επιστήμη, όμως, αμφισβητείται από ειδικούς επιστήμονες και όχι από απαίδευτους στο αντικείμενο. Εγώ δηλαδή δεν μπορώ να αμφισβητήσω την κατασκευή ενός ουρανοξύστη ή τα πειράματα του CERN, αφού δεν έχω την παραμικρή ιδέα για το τι στο διάολο κάνουν.

Αυτό που μπορώ να αμφισβητήσω είναι τα κίνητρα πίσω από αυτό που κάνουν, άλλο θέμα αυτό. Μπορώ να θεωρήσω πως αυτό που συμβαίνει γίνεται εν μέρει ή εξ ολοκλήρου λανθασμένα, σκόπιμα, κακόβουλα, δεκτό επίσης. Τι μπορώ να κάνω για να το αλλάξω; Μιας και ζούμε σε μια δημοκρατική κοινωνία, σχεδόν τίποτα. Με την μία ή την άλλη, θα γίνει αυτό που θέλουν τα μεγάλα συμφέροντα.

Δεν είναι συνωμοσιολογική θεώρηση των πραγμάτων. Τα συμφέροντα δημιουργούν σχετικά απλά προβλήματα για να κερδίσουν, αλλά καβαλάνε τις εκάστοτε πολύπλοκες συνθήκες που δημιουργούνται ανεξάρτητα για να κερδίσουν ακόμα περισσότερο.

Στην παρούσα φάση, οι κυβερνώντες προκειμένου να μην βγει κανένα φράγκο και πάει στον κόσμο που έχει ανάγκη, είναι τόσο ηλίθιοι που παίρνουν το ένα βλακώδες μέτρο μετά το άλλο. Οδηγούν την κατάσταση σε επιδείνωση και παράλληλα χάνουν κάθε αξιοπιστία. Μάλλον όχι οι ίδιοι, αλλά οι επιστήμονες που, αντί να τους ρίξουν πέντε γαμώσταυρους και δέκα καντήλια, κάθονται σούζα σαν εκπαιδευμένοι πίθηκοι που φοβούνται να χάσουν την μπανάνα.

Στην Βρετανία έγινε χαμός με την εφαρμογή που έστελνε σήμα σε όποιον είχε έρθει σε επαφή με κρούσμα να μπει σε καραντίνα. Αδειάσαν τα ράφια στα σούπερ μάρκετ, καθώς οι μισοί καταναλωτές έκαναν απόθεμα για την καραντίνα και οι μισοί στην αλυσίδα παραγωγής και διανομής ήταν σε καραντίνα. Έχει φτάσει πλέον ο κόσμος να μαζεύεται και να φωνάζει ανοιχτά πως θα εκτελέσει το υγειονομικό προσωπικό όπως στη δίκη της Νυρεμβέργης, αυτοί που τους χειροκροτούσαν πέρυσι.

Ο παρανοϊκός ιδεασμός και η αντικοινωνική συμπεριφορά που υπάρχει διάσπαρτη στον πληθυσμό έχει αρχίσει και συρρέει, μέχρι που μια μέρα θα εκραγεί με καταστροφικά αποτελέσματα.

Εδώ κόβουν την μουσική, κλείνουν τα περίπτερα, σου λένε να κάνεις τρισάγιο και να κοινωνήσεις και μετά να μπεις στο λεωφορείο με σαράντα νοματαίους και δεν θα κολλήσεις τίποτα, με την χάρη του θεού.

Την ζημιά που έχει υποστεί η παγκόσμια οικονομία, κάποια τρισεκατομμύρια δολάρια, θα μπορούσαν να την έχουν αποφύγει δημιουργώντας κατάλληλες νοσοκομειακές δομές και εκπαιδεύοντας υγειονομικούς, διανέμοντας μάσκες και αντισηπτικά την πρώτη ημέρα της πανδημίας.

Αλλά δεν θέλουν να μας καλομάθουν. Μπορεί να αρχίσουμε να πιστεύουμε πως τα προβλήματά μας δεν είναι άλυτα.

Έτσι αρχίζει μια αντιπαράθεση σε λάθος βάση. Αμόρφωτοι, απαίδευτοι ή απλά άσχετοι με το αντικείμενο, συνδιαλέγονται για θέμα που ανήκει σε ένα επιστημονικό πεδίο για το οποίο αγνοούν τα πάντα, με κακόβουλους ημιμαθείς αυλοκόλακες που λανσάρονται σαν επιστημονικές αυθεντίες, για το τι πρέπει να γίνει.

Περιμένει κανείς να βγει κάτι καλό από αυτό;

Παρατήρησα τελευταία, μιας και έγραψα για αντιπαράθεση ιδεών, πως ο διάλογος είναι κάτι του οποίου η χρησιμότητα έχει παρανοηθεί, και πως πολλές φορές χρησιμοποιείται για λάθος σκοπό σε λάθος καταστάσεις. Θα δώσω ένα παράδειγμα.

Σε μία ομιλία ενός πολύ έξυπνου ανθρώπου, ενός Γκουρού, κάποιος από το κοινό έθεσε μια πολύ σύνθετη ερώτηση. Μία ερώτηση από αυτές που “βραχυκυκλώνουν” τον συνομιλητή και καταρρίπτουν την αυθεντία του. Τόνισε μάλιστα πως έχει ρωτήσει για το ίδιο πράγμα πολλούς γκουρού και καμία απάντηση δεν τον ικανοποιεί.

Ο Γκουρού απάντησε κάπως έτσι: Φαίνεται πως εδώ δεν ήρθες να μάθεις κάτι, αλλά να ικανοποιήσεις την ανάγκη σου να αποδείξεις πως κανείς δεν μπορεί να σου απαντήσει. Η ανησυχία σου και η απορία σου δεν είναι πραγματικά υπαρξιακές, είναι αποτέλεσμα της ανάγκης σου να θρέψεις τον εγωισμό σου. Περιμένεις μια απάντηση που, αν ήταν ικανοποιητική, μάλλον θα την έγραφες σε κάποιο μέσο κοινωνικής δικτύωσης σαν δική σου ιδέα. Αν όχι, θα έγραφες πως άφησες άφωνο άλλον έναν γκουρού. Κανένας δεν σου επιβάλλει να συνεχίσεις να πιστεύεις και να μελετάς κάτι που βρίσκεις αντιφατικό και ελλιπές, μπορείς να κοιτάξεις αλλού για κάτι που σε πείθει περισσότερο. Θα μπορούσες να έχεις θέσει μια άλλη ερώτηση, της οποίας η απάντηση θα σε βοηθούσε πραγματικά. Διάλεξες όμως αυτή που, ακόμα και αν μπορέσει κάποιος να την απαντήσει, η απάντηση δεν χρησιμεύει απολύτως σε τίποτα στην καθημερινή σου ζωή.

Τώρα, μπορεί κανείς να το δει σαν ένα ρητορικό τέχνασμα που χρησιμοποιεί ο συνάδελφος Γκουρού (χεχεχε), για να αποφύγει το “βραχυκύκλωμα”. Μπορεί όμως να δει και την στεγνή πραγματικότητα, πως κάποια πράγματα δεν έχουν καμία σημασία είτε τα γνωρίζεις είτε όχι. Δεν σημαίνει “πίστευε και μη ερεύνα”, σημαίνει “μην μας σπας τα καλαμπαλίκια με παπαριές που σκέφτεσαι το βράδυ που δεν σε παίρνει ο ύπνος, αν δεν σου αρέσει αυτό που ακούς πήγαινε παρακάτω”.

Το πρόβλημα με πολύ κόσμο είναι πως δεν μπορεί να καταλάβει τι του χρησιμεύει στη ζωή και τι είναι περιττό. Τόσο υλικά όσο και φιλοσοφικά, διανοητικά, πνευματικά -όπως θέλεις πες το- φορτωνόμαστε βάρη τα οποία αρχικά φαίνονται καλές προσθήκες και υλικός ή πνευματικός πλούτος, αλλά στην πορεία και μακροπρόθεσμα μας λυγίζουν τα πόδια και την μέση.

Το φορτίο στην πορεία της ζωής, κατά τη γνώμη μου πάντα, πρέπει να είναι άνετα παπούτσια και τόσο νερό και φαγητό όσο χρειάζεται για να φτάσεις στο τέλος της. Το ίδιο ισχύει και για τις ιδέες. Αυτά τα μαζεύει κανείς όσο είναι νέος που μπορεί να επενδύσει περισσότερη ενέργεια στην αναζήτησή τους, και μετά από ένα σημείο αρχίζει και βασίζεται σε αυτά για να επιβιώσει για την υπόλοιπη πορεία του. Η υπερβολή σε βαραίνει. Καταναλώνοντάς τα στην διαδρομή, αναπληρώνεις την ενέργεια και παράλληλα ελαφραίνεις το φορτίο που κουβαλάς στην πλάτη και στο μυαλό σου.

Ειδικά όταν περάσεις ένα κρίσιμο σημείο, που στον καθένα μπορεί να είναι διαφορετικό φυσικά, οτιδήποτε προσθέτεις και συλλέγεις δημιουργεί περισσότερα προβλήματα από όσα λύνει. Οι περισσότερες ερωτήσεις αντί να φέρνουν αντίστοιχα περισσότερες απαντήσεις οδηγούν στο αντίθετο αποτέλεσμα: λιγότερες απαντήσεις και περισσότερες ερωτήσεις.

Η συσσώρευση υλικού πλούτου σε κάνει δέσμιο του και δημιουργεί απαιτήσεις για ακόμη περισσότερη εργασία για να συντηρηθεί. Η προσμονή της πλήρωσης έρχεται σε μια βασανιστική αντίφαση με την αίσθηση κενού και έλλειψης ικανοποίησης. Ο στόχος φαίνεται να απομακρύνεται συνέχεια αντί να έρχεται πιο κοντά.

Η χιλιοειπωμένη ερώτηση “δεν μου λείπει τίποτα, γιατί δεν είμαι χαρούμενος;” έχει μια απλή απάντηση: Ξεπέρασες προ πολλού το όριο αυτού που χρειαζόσουν. Φορτώθηκες τόνους νερό και φαγητό για να ανέβεις πενήντα μέτρα λόφο. Εκτός αυτού φόρεσες και εκείνα τα γυαλιστερά παπούτσια που γλιστράνε και σε χτυπάνε, το στενό μοδάτο κουστούμι ή φόρεμα που σε σφίγγει στην κοιλιά και σε κάνει να ιδρώνεις μετά από λίγο.

Όντως τα έχεις όλα, δεν σου λείπει τίποτα. Απλά έχεις λάθος πράγματα, και υπερβολικά πολλά.

Ένας από τους λόγους που συμβαίνει αυτό είναι η κακή χρήση του διαλόγου, η λάθος αντίληψη για το πόσο χρήσιμο είναι να ανταλλάσουμε ιδέες πάντα, αντί να καθόμαστε και να ακούμε. Εννοώ το εξής: όταν συναντάς κάποιον που ξέρει καλύτερα από εσένα, κάθησε σιωπηλός και άκουσέ τον. Όταν μιλάς, διάλεξε τις κατάλληλες ερωτήσεις, προσπάθησε να πάρεις πράγματα που θα σε βοηθήσουν, αντί να χαραμίσεις τον χρόνο σου με το να προσπαθήσεις να αμφισβητήσεις τον συνομιλητή σου.

Παραδόξως, το ίδιο μπορεί να ισχύει και για κάποιον που δεν ξέρει καλύτερα από εσένα. Εδώ και χρόνια έχω υιοθετήσει την θεωρία πως, για να ζει και επιβιώνει ο λιγότερο έξυπνος, λιγότερο ικανός ή απλά ο ξεκάθαρα πιο ηλίθιος από εμένα, και για να ζω και εγώ και να τον συναντώ, βρισκόμαστε στο ίδιο σημείο. Κάτι ξέρει που δεν ξέρω λοιπόν, αφού δεν είμαστε εδώ για τον ίδιο λόγο, ας τον ακούσω μήπως καταφέρω και καταλάβω το μυστικό του.

Μεγάλη παγίδα η ψευδαίσθηση πως υπάρχει τέλεια ζωή και ύπαρξη. Η αποδοχή του να μπορεί κανείς να ζήσει ακόμα και με κάποια προβλήματα που δεν λύνονται, είναι τεράστιο κατόρθωμα. Υπάρχει αυτός που δεν αποδέχεται την εμφάνισή του, συσσωρεύει κοσμητικές επεμβάσεις και καλλυντικά. Υπάρχει αυτός που δεν αποδέχεται την μοναξιά του, συσσωρεύει άχρηστες κοινωνικές συναναστροφές. Αυτός που δεν αποδέχεται τον πόνο του συσσωρεύει παυσίπονα, που δεν αποδέχεται την ανησυχία του και συσσωρεύει αγχολυτικά.

Οι περισσότεροι από εμάς που δεν αποδεχόμαστε τις απαντήσεις που πολλές φορές μας δίνει ανοιχτά και χωρίς περιθώριο παρερμηνείας η ζωή, και συσσωρεύουμε περισσότερες ερωτήσεις.

Αν κάνουμε μια στάση και ακούσουμε αντί να μιλάμε, θα διαπιστώσουμε πως την απάντηση στις ερωτήσεις μας την έχουμε πάρει πολλές φορές, και την έχουμε καταχωνιάσει στο ντουλάπι με την επιγραφή “το έχω σκεφτεί και αυτό, αλλά…”, φράση που έχω ακούσει χιλιάδες φορές στην ψυχοθεραπεία. Πολλοί θεραπευόμενοί μου έχουν σκεφτεί οι ίδιοι την λύση στο πρόβλημα, αλλά ελπίζουν να ακούσουν από εμένα κάτι πιο απλό, πιο εύκολο και με λιγότερες συνέπειες.

Μακάρι να ήταν έτσι, αλλά δεν είναι. Όσο σκαρτάρεις την σωστή απάντηση θα βρίσκεσαι με περισσότερες ερωτήσεις που δεν θα κάνουν τη ζωή σου ευκολότερη. Άκουσε, μάθε, ξεφορτώσου το βάρος σου και θα δεις πόσο πιο εύκολα κυλά η ζωή. Η αρχή είναι δύσκολη, μετά όμως η αίσθηση είναι πολύ πιο ευχάριστη.

Το παρελθόν δεν περιέχει λύσεις για το μέλλον, μόνο πληροφορίες. Οι λύσεις είναι εδώ. Πόσες και πόσες φορές έχω φάει ώρες θεραπείας προσπαθώντας να εξηγήσω στον θεραπευόμενο πως δεν θα λύσει τα προβλήματά του αν μιλήσει για το παρελθόν του και με χρυσοπληρώνει για χρόνια…

Λες και εγώ δεν θέλω να πληρώνομαι χωρίς να δουλεύω!

Αλλά όχι, ο θεραπευόμενος ξέρει καλύτερα από τον θεραπευτή, γιατί είχε έναν γνωστό που έκανε είκοσι χρόνια ψυχοθεραπεία και είναι πολύ καλύτερα αλλά συνεχίζει ακάθεκτα γιατί έχει πολλά να λύσει. Τι θέλουμε τελικά; Να μιλάμε και να μας ακούει κάποιος, ακόμα και αν πρέπει να τον πληρώνουμε χρόνια για αυτό. Το να ακούσουμε τι εναλλακτικές θα μας έλυναν τα προβλήματα είναι δύσκολο, γιατί μετά θα πρέπει να προσπαθήσουμε να τις εφαρμόσουμε, με ό, τι συνεπάγεται αυτό.

Εκπλήσσεται ο κόσμος όταν του λες πως δεν χρειάζεται δύο συνεδρίες τον μήνα επί πενήντα ευρώ άρα χίλια διακόσια ευρώ τον χρόνο, για να μιλά για τα προβλήματά του. Αυτό για πολλά χρόνια…

Όχι, όταν πεις αυτό που είναι να πεις, κάτσε και άκου. Όταν θέσε τη σωστή ερώτηση και άκου την απάντηση. Τα υπόλοιπα είναι απλά βάρος.

Αυτές τις σκόρπιες σκέψεις σου στέλνω, μαζί με την αγάπη μου, από την ερημιά του κόσμου.

Βασίλης

(Φίλε Βασίλη, σοφά μιλάς πάντα. Βασίλη, έχω την υποψία πως οι περισσότεροι άνθρωποι δεν επιθυμούν καν να τους ακούει κάποιος· απλά, μιλάνε για να ακούνε τη φωνή τους. Αλλά επειδή, αν μιλάς μόνος σου, μπορεί να σε πάρουν οι άλλοι για τρελό, χρειάζονται και κάποιον άλλο για άλλοθι και …ντεκόρ. Βασίλη, εκτός συγκεκριμένων περιπτώσεων, ο καθένας μας ξέρει τι πρέπει να κάνει στη ζωή του για να βαδίσει στον δρόμο της ευτυχίας και της γαλήνης. Το γιατί δεν το κάνουν οι άνθρωποι αυτό, ας το συζητήσουμε σε κάποιο podcast. Πάντως, είμαι βέβαιος πια πως, όσο λιγότερα έχεις, τόσο πιο κοντά είσαι στο να είσαι ένας χαρούμενος άνθρωπος. Και βέβαια, πρέπει να απομακρυνθείς από τους “ιδιοκτήτες” και από αυτούς που κάνουν ψυχανάλυση …σαράντα χρόνια. Η ζωή είναι ωραία και είναι ένα δώρο. Όποιος θέλει το παίρνει και ζει, όποιος θέλει κάθεται και το κοιτάει και το αναλύει. Να είσαι καλά, Βασίλη. Την αγάπη μου.)

Το pitsirikos.net χρειάζεται τη βοήθειά σου

Στήριξε οικονομικά το pitsirikos.net, αν θεωρείς πως καλό είναι να υπάρχουν στην Ελλάδα και κάποιες φωνές που δεν δουλεύουν για τον Μαρινάκη, τον Αλαφούζο, τον Σαββίδη και τα άλλα παιδιά, οπότε μπορεί να διαβάσεις ή να ακούσεις κάτι διαφορετικό από αυτό που συμφέρει τους ολιγάρχες. Οι τρόποι στήριξης εδώ.

H αναδημοσίευση των κειμένων του pitsirikos.net επιτρέπεται μόνο κατόπιν άδειας. Επικοινωνήστε στο pitsiriko@gmail.com.