Τα κράτη μπορούν και χωρίς πολίτες
Κομπανιέρο Πιτσιρίκο,
Αυτά που είχα ξεκινήσει να γράφω -χαθήκαμε λίγο στα δικά μας, μην με παρεξηγείτε- πήραν αναβολή λόγω …κακοκαιρίας, οπότε χωρίς άλλη καθυστέρηση, γιατί μάλλον μούσκεμα τα κάναμε, ας πούμε για άλλη μια αποτυχία του ελληνικού κρατικού μηχανισμού.
Σοβαρά τώρα; 2021, κοντεύει 2022, και οι Έλληνες αναρωτιούνται, ακόμα, πού είναι το κράτος «τους»; Καλά κρασιά.
Δεν ξέρω. Τι θέλετε να πούμε σ’ αυτό το σημείο;
Για το γεγονός ότι κοτζάμ μαντράχαλοι παρακαλούν το κράτος να τους σώσει; Αυτό που τους ταλαιπωρεί από τη πρώτη μέρα που γεννήθηκαν, μέχρι την τελευταία που θα πεθάνουν; Αυτό που τους φορτώνει με μερικές χιλιάδες ευρώ χρέους με το πού ανοίξουν τα μάτια τους;
Σε ποιο σημείο πρέπει να φτάσει το ύψος του νερού και το μέγεθος των καταστροφών για να καταλάβει κανείς ότι το κράτος «του» είναι απέναντι, απλούστατα γιατί πάντα ήταν απέναντι;
Ωραία, πλημμύρισε η πρωτεύουσα. Επόμενο νέο.
Σάμπως, πρώτη φορά είναι. Ή η τελευταία;
Το φετινό χειμώνα άνθρωποι πάγωσαν σε αρκτικές θερμοκρασίες, γιατί δεν λειτουργούσε η θέρμανσή τους, πριν λίγες εβδομάδες άλλοι είδαν τα διαμερίσματά τους να πλημμυρίζουν και άλλοι τα νερά να μπουκάρουν στα σαλόνια τους, ενώ όλο το καλοκαίρι άλλοι έβλεπαν τα σπίτια τους να καίγονται συθέμελα.
Δεν σας περιέγραψα την Ελλάδα. Όλα αυτά έγιναν στις ΗΠΑ. Φέτος. Χώρια τους τυφώνες, χώρια τις περασμένες χρονιές. Και φαντάζομαι το ίδιο συνέβη και σε πολλές άλλες χώρες.
(Η φωτογραφία είναι από τις τεράστιες φετινές πλημμύρες στη Νέα Υόρκη)
Γιατί, είμαστε στην εποχή, όπου η μια καταστροφή θα διαδέχεται την άλλη. Και στις προηγούμενες εποχές, βέβαια, το ίδιο συνέβαινε. Απλά, σ’ αυτήν εδώ, φορέσαμε προβιές στα πάντα και πέφτουμε από τα σύννεφα όταν μας συμβαίνει αυτό που νομίζαμε ότι δεν θα συμβεί σε μας.
Μας κάνει εντύπωση; Σοβαρά τώρα;
Αλλά άντε να ψάξουμε πού πήγανε τα κράτη σε όλες αυτές τις καταστροφές και γιατί μας εγκατέλειψαν να παλεύουμε, άνισα, με τα στοιχεία της φύσης -η λέξη κλειδί είναι το «άνισα», αλλά μεγάλο μέρος της πλέμπας νομίζει ότι είναι… μεσαία τάξη, οπότε συνεχίζουμε.
Θα σας πω πού ήταν νοητά το αμερικανικό κράτος, σε κάθε μία από τις καταστροφές που χτύπησαν αμερικανικό έδαφος, φέτος (Αριζόνα, Νέα Υόρκη, Λουϊζιάνα, Τέξας, Καλιφόρνια, Όρεγκον κ.α.): στο Αφγανιστάν και στην Κίνα. Γιατί εκεί απειλούνται τα συμφέροντά του.
O κόσμος πνιγόταν και καιγόταν, και αυτοί προβληματίζονταν για την κατάσταση στη Καμπούλ.
Δυστυχώς, όμως, η αλήθεια είναι ότι, ποτέ, κανένα κράτος δεν απειλήθηκε απλά και μόνο επειδή πνίγηκαν, κάηκαν ή πείνασαν οι πολίτες του. Το κράτος απειλείται από τους πολίτες, μόνο όταν εκείνοι ονειρεύονται μια κοινωνία χωρίς το κράτος και τα πρόσωπα που το στελεχώνουν. Δηλαδή, μια κοινωνία χωρίς ελίτ. Όταν οι πολίτες αποφασίζουν ότι οι ζωές τους έχουν μια κάποια αξία. Τότε είναι …ορατοί για το κράτος.
Απ’ τη στιγμή που οι Έλληνες ολιγάρχες πλατσουρίζουν ανέμελοι στα λασπόνερα της ανάπτυξης, καληνύχτα Ελλάδα, καληνύχτα Έλληνες.
Τι; Περιμένατε να διαβάσετε τις συνηθισμένες κενές βλακείες για τον ανέμελο τουρίστα που ψήφισε η μισή Ελλάδα, πρόπερσι, μέσα στην τρελή χαρά και τον οποίον τώρα τον βρίζουν μέρα-νύχτα; Ναι, ούτε αυτό έχει ξανασυμβεί. Ο πρώτος πρωθυπουργός στην σύγχρονη Ιστορία της Ελλάδας που αδιαφόρησε για τους πολίτες της χώρας, μετεκλογικά, και η πρώτη φορά που οι πολίτες αυτής της χώρας κατάπιαν αμάσητες τις όποιες προεκλογικές φανφάρες.
Τι νόημα έχει αυτό; Ειλικρινά.
Όπως δεν υπάρχει αμερικανικό κράτος, έτσι δεν υπάρχει και ελληνικό. Σπουδαία τα λάχανα. Στον καπιταλισμό ζούμε, ό,τι πληρώνεις παίρνεις.
Δεδομένου, φυσικά, ότι πριν λίγες μέρες πλημμύρισε μέχρι και το Ομάν, δεν ξέρω κατά πόσο έχουμε να κάνουμε με την κλιματική αλλαγή -που είναι εδώ, πλέον, αλλά αυτό είναι μόνο η αρχή- και κατά πόσο με την συνολική κατάρρευση της όποιας βλακώδους πεποίθησης ότι τα κράτη προστατεύουν όλους τους πολίτες τους.
Απλά, νομίζω, οι άνθρωποι αγχώνονται στην ιδέα ότι είναι ολομόναχοί τους, χωρίς την παραμικρή κοινωνική προστασία, οπότε το έχουν ρίξει στα παραμύθια. Παραμυθιάζουν τον εαυτό τους ότι ζουν σε ευνομούμενες κοινωνίες, που θα τους προστατεύσουν όταν χρειαστεί.
Σίγουρα.
Γεμάτα τα νεκροταφεία ανθρώπους που νόμιζαν ότι είχαν το κράτος -ή τον Θεό- στο πλευρό τους.
Και όπως είπε και ένας γελοίος κυβερνητικός εκπρόσωπος σε ένα γελοίο προτεκτοράτο στις αμέσως προηγούμενες πλημμύρες: «Με το Θεό δεν μπορεί να τα βάλει κανείς».
Να συμπληρώσω ότι και με το κράτος δεν μπορεί να τα βάλει κανείς. Ειδικά ένα κράτος που έβαλε ενέχυρο τους ίδιους τους πολίτες του, στις όποιες συναλλαγές του.
Γι’ αυτό τα δικαστήρια θέλουν ώρες να δικάσουν έναν «εγκληματία» και 10 χρόνια να αθωώσουν -μετά θάνατον- εκείνους που πιάνουν τους πραγματικούς εγκληματίες -ή τους γόνους τους- να …αντιγράφουν.
Μην ταράζεστε, λοιπόν. Κράτη δεν υπάρχουν. Δεν υπήρξαν και ποτέ. Το μόνο που υπάρχει είναι δολάρια, ευρώ, γουόν και ρούβλια. Και αυτοί που έχουν αρκετά μεγάλες τσέπες να τα χωρέσουν. Δηλαδή, όχι εσείς.
Είναι τραγικό που τα πάντα καταρρέουν γύρω μας, σαν …θυσίες στον ιερό βωμό του χρήματος, και εμείς τσαμπουνάμε για κράτη, δημοκρατίες και προστασία των πολιτών.
Το πάρτι τελείωσε, παίδες. Το δικό μας εννοώ. Το δικό τους θα συνεχιστεί μέχρι να σβήσει ο ήλιος ή μέχρι να τους σβήσουμε.
Αρχίστε να το συνηθίζετε, κιόλας.
Τον κυβερνητικό σας εκπρόσωπο τον ακούσατε, πάμε πάλι: με το Θεό δεν μπορείς να τα βάλεις. Σ’ αυτή την εποχή Θεός είναι το χρήμα.
Ε, Θεού θέλοντος, η κλιματική αλλαγή θα ανατραπεί. Δηλαδή, καλή χώνεψη.
Όσο σας πρόσεξαν στην πανδημία, τις δασικές πυρκαγιές, τις πλημμύρες και τους σεισμούς, άλλο τόσο θα σας προσέξουν όταν το κλίμα πραγματικά αγριέψει.
Το χρήμα δεν το σπαταλάνε πια για να φτιάξουν υποδομές στις φτωχογειτονιές σας. Και σίγουρα δεν θα το σπαταλήσουν για να σώσουν τους κατοίκους. Δεν τους καίγεται το παραμικρό καρφί τι θα απογίνετε. Δεν τους καιγόταν και ποτέ.
Αυτοί ξέρουν και έχουν αποφασίσει τι θα κάνουν. Δεν είναι χαζοί. Δεν είναι σαν το …λαό που περιμένει να τον σώσουν, αυτοί που τον κατέστρεψαν ξανά και ξανά.
Δεν βαρεθήκατε; Δεν βαρεθήκατε να γκρινιάζετε για τα ίδια και τα ίδια;
Ξέρετε τι πρέπει να κάνετε. Αλλά, ας είμαστε επιτέλους ντόμπροι. Δεν θέλετε. Αν θέλατε, θα τους είχατε περάσει σουβλάκι εδώ και χρόνια.
Δεν ξέρω τι περιμένουν πολλοί Έλληνες ότι θα συμβεί, σε μια χώρα που έχει εγκαταλειφθεί πλήρως και αγοράζει φρεγάτες και συρματοπλέγματα, αντί για φάρμακα και πυροσβεστικά και χίλια δυο άλλα. Βέβαια, αυτό περιγράφει σχεδόν όλες τις χώρες του πλανήτη.
Δεν ξέρω και τι περιμένουμε όλοι ότι θα μας συμβεί τα επόμενα 30-50 χρόνια, αν υπάρχουμε ως τότε.
Αλλά, πραγματικά με εκπλήσσει αυτή η ζωγραφισμένη απορία στα βλέμματα των Ελλήνων κάθε φορά που καταστρέφονται.
Αναρωτιούνται τι έκαναν.
Τίποτα ιδιαίτερο.
Αναρωτιούνται, επίσης, γιατί τους εγκατέλειψαν.
Δεν σας εγκατέλειψαν. Για να εγκαταλείψεις κάποιον πρέπει να τον πρόσεχες κάποια στιγμή. Πότε σας πρόσεχαν; Ποτέ.
Απλώς, τους είστε παντελώς αδιάφοροι. Αδιαφορούν τι θα απογίνετε. Το μόνο που τους νοιάζει είναι να πηγαίνετε στη δουλειά. Και σε λίγα χρόνια, δεν θα τους νοιάζει ούτε αυτό, ήδη κάνουν τα κουμάντα τους να σπάσουν και το τελευταίο δεσμό μαζί σας, και να φτιάξουν την πρώτη μηχανή που θα γυρνά χωρίς γρανάζια.
Παραφράζοντας και τον πιτσιρίκο, που έγραψε «τα αφεντικά μπορούν χωρίς εργάτες», έτσι και τα κράτη μπορούν χωρίς πολίτες. Είναι ολοφάνερο πια.
Λυπάμαι. Η πραγματικότητα αυτή είναι. Χωρίς σάλτσες.
Λυπάμαι -ειλικρινά- γιατί η αλήθεια είναι ότι δεν θα σας σώσει κανένας. Μόνοι σας θα σωθείτε -αν αποφασίσετε να εμπιστευτείτε και το γείτονα, λίγο- ή θα απομείνετε να κοιτάτε τα ερείπια των ζωών σας, ή ότι άλλου είχατε τέλος πάντων.
Αυτό που δεν μπορώ να καταλάβω είναι γιατί δεν ταυτίζεστε μεταξύ σας.
Αυτό είναι το δράμα. Που βρίσκετε περισσότερες διαφορές, ανάμεσά σας, απ’ όσα άστρα διακοσμούν τον νυχτερινό ουρανό.
Και η πλάκα είναι ότι στα μάτια αυτών -ξέρετε μιλάω για τα πραγματικά αφεντικά της χώρας, και του πλανήτη- είστε όλοι ίδιοι. Δεν κάνουν την παραμικρή διάκριση ανάμεσά σας. Είναι αυτοί και εσείς. Αχ, πόσα ίσως να είχαν αλλάξει, αν ίσχυε και το αντίστροφο. Αλλά, όχι.
Παρ’ ότι μαζί πνίγεστε, μαζί καίγεστε, μαζί στοιβάζεστε, μαζί αρρωσταίνετε, στο τέλος ο καθένας κοιτάει την πάρτη του.
Αυτό δεν είναι απλά το δράμα. Αυτό είναι η ταφόπλακα μιας ολόκληρης κοινωνίας, που νομίζει ότι η Ιστορία της φυλάει μια θέση στο πάνθεον και ότι δεν θα πάθει όλα αυτά που έρχονται.
Α, καλύτερα να συνηθίσετε και την απαγόρευση κυκλοφορίας. Αν και αυτό το είχε πει η Μαρία από την Βαρκελώνη, από πέρσι.
Και τις εκκενώσεις, μέχρι την τελική (εκκένωση).
Τελικά γι’ αυτούς είναι η ζωή -ξέρετε ποιους. Οι υπόλοιποι απλά υπάρχουμε. Με προσωρινές άδειες.
Με εκτίμηση,
Άρης
Υ.Γ.1 Στην εικόνα του κειμένου, επιβάτες εγκαταλείπουν λεωφορείο που βρέθηκε σε… αυτοσχέδια λίμνη μέσα σε αστικό ιστό. Προ ημερών, πολίτης της ίδιας χώρας διαμαρτύρονταν για τις συνθήκες διαμονής των σεισμόπληκτων στην Κρήτη, με το σκεπτικό ότι δεν αξίζουν τέτοια μεταχείριση, γιατί δεν είναι …λαθρομετανάστες. Μπορεί να βγει και ένας εκ των επιβατών, αυτού του λεωφορείου, τις επόμενες ώρες και να πει «δεν είμαστε λαθρεπιβάτες». Θα το έβρισκα πολύ ταιριαστό. Κάποιοι, βλέπετε, θα περάσουν όλη τους τη ζωή κυνηγώντας ανήμπορους ανθρώπους. Αλλά δεν θα αφιερώσουν ούτε ένα λεπτό για να τα βάλουν με αυτούς που μπορούν να σε μετατρέψουν, με μια μπόρα ή έναν σεισμό, σε αυτό που κυνηγάς. Μια ερώτηση: Πώς μπορεί μια χώρα και βρίσκει δισεκατομμύρια για φρεγάτες, αλλά δεν μπορεί να βρει άδεια καταλύματα -τόσα υπάρχουν, ειδικά μετά το τέλος της τουριστικής περιόδου- για να μην μένουν οι άνθρωποι σε κοντέινερ; Σε χαζούς απευθύνομαι. Όσοι σκέφτεστε με το δικό σας το μυαλό ξέρετε πολύ καλά τι εστί κράτος. Ειδικά όσοι ζήσατε συγκεκριμένες καταστάσεις. Πάντως, δεν μαθαίνουν οι άνθρωποι με τίποτα. Γι’ αυτό και ο χρόνος μετράει αντίστροφα. Στο επόμενο κείμενο, τα υπόλοιπα.
Υ.Γ.2 Για το κύμα απεργιακών -και μη- κινητοποιήσεων που άρχισε πάλι να σαρώνει τις ΗΠΑ -εδώ και εβδομάδες παρακαλούν για εργαζόμενους πάρα πολλές εταιρείες- ίσως να γράψω κάτι, ίσως και όχι, καθώς έχω στο μυαλό μου κάτι άλλο για το επόμενο κείμενο, με αφορμή όσα ζούμε. Δεν είναι, κιόλας, τόσο οι απεργίες που έχουν ουσία, όσο αυτό το μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας που άρχισε να στροφάρει και να σπρώχνει καταστάσεις. Και βέβαια, κρατάω και μια πισινή, γιατί αν είναι να καταλήξουμε στις ίδιες συνθήκες με ένα ξεροκόμματο παραπάνω, άστο. Το πρόβλημα της εποχής μας δεν είναι οι μισθοί ώστε η λύση να είναι «καλύτεροι μισθοί». Γι’ αυτό είπα: στο επόμενο κείμενο, τα υπόλοιπα. Εμείς, πάντως, τα συζητάμε όλα. Εμείς που τα συζητάμε, εννοώ, αφού φυσικά δεν τα συζητούν όλοι οι Αμερικανοί, αυτά. Σταματώ. Κοντεύω να τα γράψω όλα εδώ.
(Φίλε Άρη, δίνε πόνο. Άρη, πολύ όμορφα τα έγραψες. Ταυτίζομαι. Μόνο, Άρη, θέλω να σε παρακαλέσω να γράφεις πιο συχνά αυτή την εποχή γιατί γράφουμε με τον Χριστόφορο Ζαραλίκο τα κείμενα για την παράστασή του και δεν προλαβαίνω ούτε tweet να γράψω. Με την ευκαιρία, ο Χριστόφορος είναι εδώ δίπλα και σου στέλνει αγωνιστικούς χαιρετισμούς. Να είσαι καλά, Άρη. Την αγάπη μου.)
Το pitsirikos.net χρειάζεται τη βοήθειά σου
Στήριξε οικονομικά το pitsirikos.net, αν θεωρείς πως καλό είναι να υπάρχουν στην Ελλάδα και κάποιες φωνές που δεν δουλεύουν για τον Μαρινάκη, τον Αλαφούζο, τον Σαββίδη και τα άλλα παιδιά, οπότε μπορεί να διαβάσεις ή να ακούσεις κάτι διαφορετικό από αυτό που συμφέρει τους ολιγάρχες. Οι τρόποι στήριξης εδώ.