Από ένα σημείο και μετά

Γεια σου πιτσιρίκο!
Μετά από 13 ώρες στο τρένο, στην καρδιά της Γερμανίας της οποίας οι υποδομές καταρρέουν, νομίζω πως κατάλαβα τι θέλω να πω με την πρόκληση/πρόσκληση να φανταστούμε ότι η επιστήμη δεν είναι τίποτε άλλο από μια ακόμα θρησκεία.

Θα κάνω μια τελευταία προσπάθεια να εξηγήσω πού νομίζω ότι υπάρχει όντως διαφωνία, παρόλο που στα περισσότερα συμφωνούμε.

Το προπατορικό αμάρτημα της επιστήμης κατά τη γνώμη μου, ο βασικός λόγος που την ερωτεύτηκε ο καπιταλισμός, είναι ότι δεν θέτει κανένα όριο στην απόκτηση γνώσης για τον κόσμο.

“Πίστευε και μη, ερεύνα” (προσοχή στο κόμμα) που είπε και ο Ανδρέας. Ερεύνα, ερεύνα, ερεύνα, Μην σταματάς ποτέ.

Η επιστήμη, βέβαια, είναι αρκετά σοφή ώστε να γνωρίζει ότι η γνώση της είναι περιορισμένη, που είπε και ο Κώστας, και για αυτό είναι εξάλλου καταδικασμένη να αναζητά όλο και περισσότερη γνώση.

Όμως, παρ’όλα αυτά, κάθε στιγμή, η υπάρχουσα (ελλιπής) επιστημονική γνώση καθορίζει της ζωές μας. Και δυστυχώς η επιστήμη δεν περιορίζεται απλώς να καταλάβει (ελλιπώς) τον κόσμο, αλλά τον αλλάζει, και μάλιστα δραστικά, σε άψογη συνεργασία με τον καπιταλισμό.

“Διαχωρισμός κράτους-επιστήμης τώρα”, θα έπρεπε να φωνάζουμε στους δρόμους.

O Καπιταλισμός βασίζεται στην ανάπτυξη χωρίς όρια, σε έναν κόσμο με περιορισμένους πόρους.

Η Επιστήμη βασίζεται στην απόκτηση γνώσης χωρίς όρια, σε έναν κόσμο με περιορισμένες αισθήσεις.

Είναι αδερφές ψυχές.

Ο Ivan Illich έχει μιλήσει πολύ όμορφα για την έννοια του ορίου, και πώς η τεχνολογία, η ιατρική, η εκπαίδευση πέρασαν κάποια στιγμή στην ιστορία τους ένα όριο, ένα σημείο καμπής, πέρα από το οποίο η αξία που φέρνουν στην ανθρωπότητα είναι μικρότερη από το κόστος τους.

Ένας από τους λόγους είναι ότι, για να συντηρηθούν, πρέπει να είναι όλο και πιο απαραίτητες. Η ιατρική κάποτε θεράπευε αυτούς που το είχαν πραγματικά ανάγκη, σήμερα δεν μπορεί να ζήσει κανείς χωρίς την ιατρική, και τα επιπλέον χρόνια ζωής που μας προσφέρει είναι συχνά γεμάτα άγχος, σύγχυση, πόνο.

Στα Ελληνικά υπάρχει το βιβλίο του Ivan Illich, “Tools for Conviviality”, “Εργαλεία για την καλή ζωή”, από τις εκδόσεις Νησίδες. Υπάρχουν και μερικές συνεντεύξεις του στο YouTube.

Κατά τη γνώμη μου, η επιστήμη ως θεσμός, ως έννοια, ως τρόπος σκέψης, ως βιομηχανία, θα έπρεπε να έχει θέσει ένα όριο στη γνώση.

Κατά κάποιο τρόπο, η θρησκεία είναι ο θεσμός που είναι ειδικός στο να θέτει τέτοια όρια. Αλλά έχει κάνει και αυτή τα λαθάκια της.

Οπότε, ίσως πρέπει να τις σκεφτούμε μαζί, μια εποχή που δεν είχαν ακόμη περάσει και οι δύο το όριο που ήταν χρήσιμες για την κοινωνία, για να μπορέσουμε να φανταστούμε έναν κόσμο διαφορετικό.

Εντάξει, τώρα πια είναι πολύ αργά. Αλλά λέμε και καμιά μαλακία να περάσει η ώρα.

Παναγιώτης

Υ.Γ. Σήμερα έγινε μια μεγάλη πορεία στη Μάλαγα εναντίον του υπερτουρισμού, άλλη μια βιομηχανία που δεν γνωρίζει την έννοια του ορίου.

(Φίλε Παναγιώτη, δεν είναι η επιστήμη θρησκεία. Ο καπιταλισμός είναι θρησκεία. Και ο νεοφιλελευθερισμός -δηλαδή ο άγριος καπιταλισμός, χωρίς κανόνες, χωρίς όρια- είναι ένα σύστημα στο οποίο μπορείς να εξαγοράσεις τα πάντα -και την επιστήμη-, ενώ το μόνο που δεν μπορεί να εξαγοραστεί ακόμα είναι ο θάνατος. Το πρόβλημα είναι πως, όπως είπε η Φωτεινή, “η επιστήμη μας έχει κερατώσει με τον καπιταλισμό”. Ο ρόλος της επιστήμης είναι -κατά την ταπεινή μου γνώμη- να είναι στην υπηρεσία της ανθρωπότητας και όχι των εταιρειών και των ολιγαρχών. Πρέπει να επαναφέρουμε την επιστήμη στο σωστό δρόμο, στο δρόμο των ανθρώπων. Βέβαια, αυτό είναι αδύνατον με τον νεοφιλελευθερισμό παρόντα και απόλυτο κυρίαρχο. Εκτός από την επιστήμη, και η Δημοκρατία έχει προβλήματα με τον νεοφιλελευθερισμό. Ο νεοφιλελευθερισμός και η Δημοκρατία δεν πάνε μαζί. Αλλά γι΄αυτό δεν φταίει η Δημοκρατία, το λάθος είναι στον νεοφιλελευθερισμό. Το ίδιο συμβαίνει και με την επιστήμη. Υποθέτω πως ο νεοφιλελευθερισμός θα τελειώσει οριστικά με ένα Μεγάλο Πόλεμο. Γιατί εκεί οδηγεί. Εμείς ας κάνουμε κάνα μπάνιο, γιατί τον παράλογο και παρανοϊκό νεοφιλελευθερισμό, θα τον τελειώσει η καταστροφή και όχι η Λογική, όπως θα ήταν το σωστό. Και τον υπερτουρισμό, ο Μεγάλος Πόλεμος θα τον σταματήσει, αν και πολλοί Ισραηλινοί κάνουν τουρισμό, ενώ η χώρα τους διαπράττει γενοκτονία. Όσο για την Γερμανία, οι υποδομές της Γερμανίας καταρρέουν και οι Γερμανοί δεν έχουν χρήματα να ξοδέψουν στις διακοπές τους, η Ακροδεξιά ετοιμάζεται να νικήσει στις εκλογές στη Γαλλία -που είναι η καρδιά, η ψυχή και το μυαλό της Ευρώπης- και οι Έλληνες νομίζουν πως η Ευρώπη περνάει χρυσές μέρες. Να είσαι καλά. Την αγάπη μου.)

Το pitsirikos.net χρειάζεται τη βοήθειά σου

Στήριξε οικονομικά το pitsirikos.net, αν θεωρείς πως καλό είναι να υπάρχουν στην Ελλάδα και κάποιες φωνές που δεν δουλεύουν για τον Μαρινάκη, τον Αλαφούζο, τον Σαββίδη και τα άλλα παιδιά, οπότε μπορεί να διαβάσεις ή να ακούσεις κάτι διαφορετικό από αυτό που συμφέρει τους ολιγάρχες. Οι τρόποι στήριξης εδώ.

H αναδημοσίευση των κειμένων του pitsirikos.net επιτρέπεται μόνο κατόπιν άδειας. Επικοινωνήστε στο pitsiriko@gmail.com.