Μια κλωτσιά στη δυστυχία
“Δεν έχουμε ξεπεράσει την κατάστασή μας, κι όμως την γνωρίζουμε καλύτερα. Γνωρίζουμε ότι ζούμε σε αντίφαση, αλλά γνωρίζουμε επίσης ότι πρέπει να αρνηθούμε αυτήν την αντίφαση και να κάνουμε ό,τι χρειάζεται για να τη μειώσουμε. Ο στόχος μας ως άνθρωποι είναι να βρούμε τις λίγες αρχές που θα ηρεμήσουν την άπειρη αγωνία των ελεύθερων ψυχών. Πρέπει να επιδιορθώσουμε ό,τι έχει σχιστεί, να φέρουμε ξανά το όνειρο για δικαιοσύνη σε έναν κόσμο τόσο προφανώς άδικο, να δώσουμε πάλι νόημα στην ευτυχία, για λαούς δηλητηριασμένους από τη δυστυχία του αιώνα μας. Φυσικά, είναι μια υπεράνθρωπη αποστολή. Αλλά “υπεράνθρωπη” είναι η λέξη για ό,τι μας παίρνει πολύ καιρό να ολοκληρώσουμε, αυτό μονάχα.
Ας γνωρίζουμε λοιπόν τους στόχους μας, κρατώντας γερά το μυαλό, ακόμα κι αν η βία φοράει μια στοχαστική ή άνετη μάσκα, για να μας αποπλανήσει. Το πρώτο πράγμα είναι να μην απελπιζόμαστε. Ας μην ακούμε πάρα πολύ εκείνους που διακηρύσσουν ότι ο κόσμος έφτασε στο τέλος του. Οι πολιτισμοί δεν πεθαίνουν τόσο εύκολα, και ακόμα κι αν ο κόσμος μας κατέρρεε, δεν θα ήταν ο πρώτος. Είναι αλήθεια ότι ζούμε σε τραγικές εποχές. Αλλά πάρα πολλοί συγχέουν την τραγωδία με την απελπισία. “Η τραγωδία”, είπε ο Ντ.Χ.Λόρενς, “πρέπει να είναι μια μεγάλη κλωτσιά στην δυστυχία”. Αυτή είναι μια υγιής και άμεσα εφαρμόσιμη σκέψη. Υπάρχουν πολλά σήμερα που αξίζουν μια τέτοια κλωτσιά.
Αν θέλουμε να σώσουμε το πνεύμα, πρέπει να αγνοήσουμε τις μελαγχολικές του αρετές και να γιορτάσουμε τη δύναμή του και το θαύμα του. Ο κόσμος μας είναι δηλητηριασμένος από τη δυστυχία του και φαίνεται να είναι βουτηγμένος σ’ αυτήν. Έχει παραδοθεί ολοκληρωτικά σε εκείνο το κακό που ο Νίτσε ονόμαζε “το βαρύ πνεύμα”. Ας μην συμβάλλουμε κι εμείς σ’ αυτό. Είναι μάταιο να θρηνούμε για το πνεύμα, αρκεί να αγωνιζόμαστε γι’ αυτό.
Αλλά πού βρίσκονται οι νικηφόρες αρετές του πνεύματος; Ο ίδιος o Νίτσε τις κατέτασσε ως θανάσιμες εχθρούς της βαριάς ψυχής. Γι’ αυτόν, είναι, η δύναμη του χαρακτήρα, το γούστο, ο “κόσμος”, η κλασική ευτυχία, η αυστηρή περηφάνια, η ψυχρή λιτότητα των σοφών. Αυτές οι αρετές είναι πιο απαραίτητες σήμερα από ποτέ, και ο καθένας μας μπορεί να διαλέξει εκείνη που του ταιριάζει. Μπροστά στο μεγαλείο της προσπάθειας, ας μην ξεχνά κανείς τη δύναμη του χαρακτήρα. Δεν εννοώ εκείνη τη θεατρικού τύπου στις πολιτικές εξέδρες, με τα σκυθρωπά βλέμματα και τις απειλητικές χειρονομίες. Αλλά εκείνη, που, μέσω της αρετής της αγνότητάς της και της ζωντάνιας της, αντιστέκεται σε όλους τους ανέμους που φυσούν από τη θάλασσα. Αυτή είναι η δύναμη του χαρακτήρα, που, τον χειμώνα του κόσμου, θα ετοιμάσει το καρπό.”
1940, Αλμπέρ Καμύ
Υ.Γ. Περισσότεροι από 80 Παλαιστίνιοι έχουν σκοτωθεί από τον ισραηλινό στρατό στη Γάζα από τότε που τέθηκε σε ισχύ η “κατάπαυση του πυρός”, στις 19 Ιανουαρίου. Φανταστείτε αν 80 Ισραηλινοί είχαν σκοτωθεί από τη Χαμάς κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Πιστεύει κανείς ότι αυτό που αποκαλούμε εκεχειρία και “κατάπαυση του πυρός” θα συνεχιζόταν σε μια τέτοια περίπτωση; Φυσικά και όχι. Οι ζωές των Παλαιστινίων δεν κοστίζουν τίποτα. Οι Παλαιστίνιοι είναι αναλώσιμοι, γιατί δεν φαίνεται να αντιμετωπίζονται από τον υπόλοιπο κόσμο ως ανθρώπινα όντα. Τουλάχιστον όχι όσο ανθρώπινα όντα θεωρούνται οι Ισραηλινοί. Την Δευτέρα, οι ισραηλινές δυνάμεις σκότωσαν ένα πεντάχρονο κορίτσι σε αεροπορική επιδρομή, κοντά στον προσφυγικό καταυλισμό Νουσεϊράτ. Ακούσατε κάτι γι’ αυτό; Μάλλον όχι. Φανταστείτε να είχε κάνει κάτι τέτοιο η Χαμάς τι θα είχε γίνει. Το σκότωσαν για κανέναν άλλο λόγο πέρα από το γεγονός ότι το αμαξίδιο στο οποίο κινούνταν το 5χρονο κοριτσάκι βρισκόταν σε δρόμο που δεν είχε “εγκριθεί για διέλευση” από τον ισραηλινό στρατό. Αυτά είναι τα λόγια του ίδιου του ισραηλινού στρατού, όχι δικά μου. Αυτή είναι η δική τους επίσημη δικαιολογία για τον βομβαρδισμό ενός αμαξιδίου που το έσερνε ένα γαϊδουράκι, με ένα μικρό παιδάκι πάνω του. Χρησιμοποιούν αεροπορικές επιδρομές ως μέσο επικοινωνίας, όπως οι φυσιολογικές χώρες χρησιμοποιούν τις πινακίδες οδικής σήμανσης. Δεν μας αρέσει ο τρόπος που κινούνται αυτοί οι Άραβες; Κανένα πρόβλημα. Μπαμ. Τώρα το παιδί σου είναι νεκρό.
Υ.Γ.2 Προσπαθώ, ρε Αλμπέρ, προσπαθώ. Αλλά άντε και στο διάολο πια με τους σκατόψυχους.
(Φίλε Κώστα, αυτά τα έγραφε ο Καμύ σε ηλικία 27 ετών, ενώ ήταν σε διάρκεια ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος. Δεν ξέρω αν τα έγραψε στην Αλγερία ή στο Παρίσι, όπου πήγε το 1940. Κώστα, ο άνθρωπος βρίσκει δυνάμεις μέσα του, γιατί η ζωή είναι ένα δώρο και εμείς είμαστε επισκέπτες της ζωής. Ούτε ο Καμύ μπορούσε να σταματήσει τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο -που είχε θύματα δεκάδες εκατομμύρια ανθρώπους-, ούτε εμείς μπορούμε να σταματήσουμε τη βαρβαρότητα Ισραηλινών και άλλων. Αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι να προσπαθούμε να ζήσουμε με αξιοπρέπεια, χωρίς να γινόμαστε κυνικοί με τους αδύναμους και προσπαθώντας να έχουμε ανθρώπινη συμπεριφορά, καταονόηση και καλοσύνη. Ο Καμύ, μέσα στον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο, εξέδωσε τον “Ξένο” -όπου ο κεντρικός ήρωας σκοτώνει έναν Άραβα, χωρίς να ξέρουμε τα συναισθήματά του- και τον “Μύθο του Σίσυφου”. Επίσης, ο Καμύ έλεγε στους φίλους του πως δεν υπάρχει τίποτα πιο παράλογο από τον θάνατο σε τροχαίο ατύχημα και σκοτώθηκε σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα. Κώστα, ζούμε σε έναν παράλογο κόσμο -απλά, έχουμε αποδεχτεί τους παραλογισμούς ως κανονικότητα- αλλά δεν θεωρώ πως η λογική ήταν κάποτε ο κανόνας. Πάντως, κοίτα στη φωτογραφία την όμορφη παραλία της Γάζας. Βλέπω τα πεντάστερα ξενοδοχεία, τις ομπρέλες και τα beach bar. Έρχονται. Θα κλείνουν οι τουρίστες δωμάτια στο Gaza Paradise. Να είσαι καλά. Την αγάπη μου.)
Το pitsirikos.net χρειάζεται τη βοήθειά σου
Στήριξε οικονομικά το pitsirikos.net, αν θεωρείς πως καλό είναι να υπάρχουν στην Ελλάδα και κάποιες φωνές που δεν δουλεύουν για τον Μαρινάκη, τον Αλαφούζο, τον Σαββίδη και τα άλλα παιδιά, οπότε μπορεί να διαβάσεις ή να ακούσεις κάτι διαφορετικό από αυτό που συμφέρει τους ολιγάρχες. Οι τρόποι στήριξης εδώ.