Τα έθιμα της Πρωτοχρονιάς

Με ξεχωριστό τρόπο γιορτάζεται η Πρωτοχρονιά σε διάφορες περιοχές της χώρας. Τα τοπικά ήθη και έθιμα δίνουν ένα όμορφο χρώμα σε αυτές τις γιορτινές μέρες που δεν είναι καθόλου γιορτινές, αφού οι Έλληνες μοιάζουν σαν χαπακωμένοι και περιφέρονται με άδειο βλέμμα.

Το πιο γνωστό πρωτοχρονιάτικο έθιμο είναι η βασιλόπιτα που ονομάζεται έτσι, λόγω της εορτής του Αγίου Βασιλείου. Δηλαδή, αν την 1η Ιανουαρίου ήταν του Αγίου Φανουρίου, θα κόβαμε φανουρόπιτα.

Μπορεί η βασιλόπιτα να είναι πρωτοχρονιάτικο έθιμο αλλά οι σύλλογοι των διάφορων απανταχού μπορούν να κόψουν τη βασιλόπιτα λίγο πριν το Πάσχα, οπότε θα έχει γεμίσει μαμούνια.

Το πρώτο κομμάτι της βασιλόπιτας είναι του Χριστού, το δεύτερο της Παναγίας και το τρίτο του Αγίου Βασιλείου αλλά αυτοί οι τρεις δεν εμφανίζονται ποτέ, οπότε σαβουρώνουμε εμείς τα δικά τους κομμάτια, όπως και το κομμάτι του σπιτιού που δεν έχει ποτέ όρεξη.

Το μέλος της οικογένειας στο οποίο θα πέσει το κομμάτι με το φλουρί θα έχει μεγάλη τύχη σε όλη τη διάρκεια της χρονιάς.

Δηλαδή, δεν θα πάει φυλακή σαν όλα τα άλλα μέλη της οικογένειας -που χρωστάει τη μάνα της και τον πατέρα της- αλλά θα μείνει ελεύθερος και άστεγος.

Ένα άλλο έθιμο της Πρωτοχρονιάς είναι το ποδαρικό. Πολλοί άνθρωποι καλούν έναν άνθρωπο που θεωρούν γουρλή για να μπει πρώτος στο σπίτι τους, οπότε –μέχρι να μπουκάρει αυτός- κάνουν πως δεν είναι μέσα, και άδικα τους βαράς εσύ ο γρουσούζης τα κουδούνια.

Πολλοί προτιμούν να τους κάνει ποδαρικό ένα παιδί –επειδή πιστεύουν πως τα παιδιά είναι αθώα και αγνά-, αλλά στην πραγματικότητα τα παιδιά είναι κακά και σατανικά. Απλώς, είναι μικρά ακόμα και δεν έχουν δύναμη για να σου στρίψουν το λαρύγγι και να σε καρυδώσουν.

Αυτός που πηγαίνει να κάνει ποδαρικό πρέπει να μπει με το δεξί πόδι, γιατί, αν μπει με το αριστερό, θα πέσει το σπίτι και θα γκρεμιστεί.

Όσοι δεν γουστάρουν επισκέψεις και τα ρέστα πρωτοχρονιάτικα στο σπίτι τους –ούτε να χαρτζιλικώνουν το κάθε μούλικο- βγαίνουν έξω, σπάνε ένα ρόδι στην εξώπορτα και μετά μπαίνουν μέσα – με το δεξί πάντα, γιατί το αριστερό πόδι είναι καταραμένο.

Κακώς ο άνθρωπος έχει δυο πλευρές – αν είχε μόνο δεξιά πλευρά, θα ήταν πολύ τυχερός στη ζωή του και θα την περνούσε τζάμι.

Παίζει να μπήκε πρώτος κάνας γκαντέμης μετανάστης την Πρωτοχρονιά από τα σύνορα με το αριστερό και να είναι αυτός υπεύθυνος που διαλύθηκε η χώρα.

Στις Κυκλάδες θεωρείται πολύ καλός οιωνός να φυσάει βοριάς την πρωτοχρονιά. Ειδικά, αν έχει δώδεκα μποφόρ και δεν μπορείς να βγεις από το σπίτι -γιατί θα βρεθείς από τη Νάξο στην Πάρο-, είναι τρομερή τύχη και μην το πεις πουθενά.

Στην ανατολική Μακεδονία το έθιμο της Πρωτοχρονιάς θέλει να βγαίνεις από το σπίτι σου με την αλλαγή του χρόνου και να πηδάς όποιον δεις μπροστά σου.

Στα Επτάνησα το έθιμο είναι λίγο διαφορετικό, αφού –με την αλλαγή του χρόνου- μπαίνεις στο σπίτι του γείτονα και πηδάς τη μάνα του, ενώ αυτός μπαίνει στο δικό σου και πηδάει την κόρη σου ή τον γιο σου.

Αν δεν έχεις κόρη ή γιο, πηδάει τις κατσίκες σου ή περιμένει να γυρίσεις εσύ για να σε πηδήσει. Τη γυναίκα σου, πάντως, τη σέβεται.

Βέβαια, αυτά τα τελευταία έθιμα δεν είναι πολύ γνωστά στην υπόλοιπη χώρα. Δεν τα λένε οι κάτοικοι για να μην τα μάθουν και στις άλλες περιοχές της χώρας και τα αντιγράψουν, οπότε θα χάσουν το τοπικό τους χρώμα και θα γίνουν πολύ μπανάλ.

Καλή χρονιά! Με το αριστερό! Ή με το μεσαίο!

Το pitsirikos.net χρειάζεται τη βοήθειά σου

Στήριξε οικονομικά το pitsirikos.net, αν θεωρείς πως καλό είναι να υπάρχουν στην Ελλάδα και κάποιες φωνές που δεν δουλεύουν για τον Μαρινάκη, τον Αλαφούζο, τον Σαββίδη και τα άλλα παιδιά, οπότε μπορεί να διαβάσεις ή να ακούσεις κάτι διαφορετικό από αυτό που συμφέρει τους ολιγάρχες. Οι τρόποι στήριξης εδώ.