Η άνοδος της ασημαντότητας

Πιτσιρίκο γεια σου και πάλι. Το βιντεάκι σου για τον Καστοριάδη μου θύμισε ένα από τα πιο συγκλονιστικά αποσπάσματα που έχω διαβάσει. Είναι εκείνες οι σπάνιες στιγμές που τελειώνεις την παράγραφο, κλείνεις το βιβλίο, και όλα γίνονται πιο ξεκάθαρα.

Συγκεκριμένα αναφέρει (στο βιβλίο “Η άνοδος της ασημαντότητας (σ.91):

“…ο δεύτερος παράγων είναι ότι ο καπιταλισμός μπόρεσε να λειτουργήσει μόνο επειδή κληρονόμησε μια σειρά ανθρωπολογικών τύπων τους οποίους δεν δημιούργησε και δεν θα μπορούσε να δημιουργήσει ο ίδιος: αδιάφθορους δικαστές, ακέραιους και βεμπεριανούς δημόσιους υπαλλήλους, εκπαιδευτικούς αφιερωμένους στον προορισμό τους, εργάτες με ένα μίνιμουμ επαγγελματικής ευσυνειδησίας κ.λ.π.

Αυτοί οι τύποι δεν αναδύονται και δεν μπορούν να αναδυθούν από μόνοι τους, δημιουργήθηκαν σε προηγούμενες ιστορικές περιόδους, με αναφορές σε αξίες που ήταν τότε καθιερωμένες και αναμφισβήτητες: την εντιμότητα, την προσφορά προς το Κράτος, την μετάδοση της γνώσης, το καλά καμωμένο έργο κ.λ.π.

Όμως ζούμε σε κοινωνίες όπου οι αξίες αυτές έχουν, κατά γενική ομολογία, γίνει καταγέλαστες, όπου το μόνο που μετράει είναι πόσα χρήματα έχετε βάλει στην τσέπη, λίγο ενδιαφέρει πως, ή πόσες φορές έχετε εμφανισθεί στην τηλεόραση.

Ο μόνος ανθρωπολογικός τύπος που δημιουργήθηκε από τον καπιταλισμό, και ο οποίος ήταν απαραίτητος στο ξεκίνημα του για να εγκαθιδρυθεί, ήταν ο σουμπετεριανός επιχειρηματίας: πρόσωπο παθιασμένο από την δημιουργία αυτού του νέου ιστορικού θεσμού, της επιχείρησης, και από τη σταθερή του διεύρυνση μέσω της εισαγωγής νέων πολύπλοκων τεχνικών και νέων μεθόδων διείσδυσης στην αγορά.

Όμως, και αυτός ο τύπος καταστράφηκε από τη σύγχρονη εξέλιξη: στο επίπεδο παραγωγής ο επιχειρηματίας αντικαθίσταται από την διευθυντική γραφειοκρατία ̇σε ό,τι αφορά την απόκτηση του χρήματος, η κερδοσκοπία στο χρηματιστήριο, οι Δημόσιες Προσφορές Αγοράς και οι οικονομικές μεσιτείες αποφέρουν πολύ περισσότερα από τις «επιχειρηματικές» δραστηριότητες.

Τη στιγμή που παρευρισκόμαστε, μέσω της ιδιώτευσης, στην αύξουσα αποσάθρωση του δημόσιου χώρου, διαπιστώνουμε ταυτόχρονα την καταστροφή των ανθρωπολογικών τύπων οι οποίοι υπήρξε αναγκαία συνθήκη για την ίδια την ύπαρξη του συστήματος.”

Να ‘σαι καλά

Μήτσος

(Αγαπητέ Μήτσο, σε ευχαριστώ. Είναι παραπάνω από εύστοχη η παρατήρηση του Καστοριάδη σε αυτό το εξαιρετικό βιβλίο. Θα ήθελα να είχα το μυαλό του Καστοριάδη. Να είσαι καλά.)

Το pitsirikos.net χρειάζεται τη βοήθειά σου

Στήριξε οικονομικά το pitsirikos.net, αν θεωρείς πως καλό είναι να υπάρχουν στην Ελλάδα και κάποιες φωνές που δεν δουλεύουν για τον Μαρινάκη, τον Αλαφούζο, τον Σαββίδη και τα άλλα παιδιά, οπότε μπορεί να διαβάσεις ή να ακούσεις κάτι διαφορετικό από αυτό που συμφέρει τους ολιγάρχες. Οι τρόποι στήριξης εδώ.