Η αξία της δημοκρατίας στο σουηδικό σχολείο
Καλησπέρα σας από τη Σουηδία.
Πολλή συζήτηση γίνεται τελευταία, σχετικά με τα μέτρα της κυβέρνησης Μητσοτάκη και τη δημοκρατία στη χώρα.
Εγώ, ευτυχώς, είμαι περίπου 3.000 χλμ μακριά από όλη αυτή την τρέλα, και τα τελευταία χρόνια είμαι δάσκαλος των ελληνικών στη Σουηδία, με πρόσληψη από ένα σουηδικό δήμο και όχι σαν αποσπασμένος από την Ελλάδα· ευτυχώς δηλαδή.
Μία από τις αρχές που διέπει το σουηδικό σχολείο είναι αυτή της δημοκρατίας:
“Skolväsendet vilar på demokratins grund…. Utbildningen ska förmedla och förankra respekt för de mänskliga rättigheterna och de grundläggande demokratiska värderingar som det svenska samhället vilar på”.
Σε ελεύθερη μετάφραση: “Το σχολείο στηρίζεται στην αρχή της δημοκρατίας…. H εκπαίδευση θα είναι το μέσο ώστε να εδραιωθεί ο σεβασμός στα ανθρώπινα δικαιώματα και στις θεμελιώδεις δημοκρατικές αξίες, πάνω στις οποίες στηρίζεται η σουηδική κοινωνία.
Μαθημένος σε ένα τελείως απολυταρχικό ελληνικό σύστημα στο οποίο ο ”δάσκαλος αυθεντία” δεν έχει ποτέ λάθος και που όλοι οι μαθητές έπρεπε να διαβάζουν τα ίδια βιβλία και να κάνουν τις ίδιες ασκήσεις -άσχετα από το επίπεδό τους και τις πιθανές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν- μου πήρε πολλά χρόνια να κατανοήσω και να εφαρμόσω στην τάξη μου αυτή την αρχή της δημοκρατίας.
Κι όμως, ήταν τόσο απλό, ο μαθητής να έχει γνώμη, να μπορεί να επηρεάσει τη διδασκαλία, τον τρόπο που θα μάθει, με ποιον τρόπο θα δείξει στον δάσκαλο ότι έμαθε κάτι, με ποιο τρόπο θα παραδώσει μια εργασία του, από το πιο απλό έως το πιο σύνθετο.
Δεν εννοώ μόνο την παπαγαλία που υπάρχει στην Ελλάδα, αλλά γενικότερα.
Γιατί θα πρέπει κάποιος να γράψει διαγώνισμα στην τάξη για να δείξει ότι έμαθε κάτι και να μην παρουσιάσει μια εργασία, γιατί θα πρέπει να γράψει μια εργασία σε χαρτί και όχι στον υπολογιστή αν του είναι πιο εύκολο, γιατί θα πρέπει να διαβάσει μπροστά στους άλλους αν ντρέπεται και να μην το κάνει στο σπίτι ηχογραφώντας την ανάγνωσή του και τόσα άλλα.
Τα παιδιά δουλεύουν σε ομάδες και αυτά αποφασίζουν ποιος από την ομάδα θα παρουσιάσει την εργασία τους, διαλέγουν μόνα τους ποιο βιβλίο θα διαβάσουν ή ποια ταινία θα δουν, ώστε να γράψουν μία περίληψη ή μια κριτική.
Στενοχωριέμαι πολύ, όταν τους λέω ότι μπορούν να διαλέξουν μια από τις 3 εργασίες για να κάνουν για την επόμενη φορά και μου απαντάνε “κύριε, διαλέξτε εσείς ποια να κάνουμε”. Τότε σκέφτομαι εσάς κ. Πιτσιρίκο που γράφετε συνεχώς ότι ο άνθρωπος θέλει κάποιον να έχει στο κεφάλι του και να αποφασίζει για αυτόν.
Αυτό προσπαθώ να τους το εξηγήσω με κάθε τρόπο.
Κλειστά σχολεία, κλειστά μυαλά λένε, πώς μπορείς να διδάξεις σε παιδιά την αρχή της δημοκρατίας όταν το σχολείο είναι κλειστό και το μάθημα γίνεται μπροστά σε μαύρη οθόνη;
Πώς μπορεί ένα παιδί να μάθει την έννοια της συνεργασίας, όταν δεν έχει άμεση επαφή με κάποιον δίπλα του;
Ακόμα και τα παιδιά που είναι στις μικρές τάξεις του δημοτικού μπορούν να επηρεάσουν τη διδασκαλία και ας μην το καταλαβαίνουν.
Πριν βγουν από την τάξη, πατάνε στον υπολογιστή τη φατσούλα που αντιστοιχεί στο πόσο τους άρεσε το μάθημα (ξέρετε αυτές τις 3-4 φατσούλες που υπάρχουν στις εξόδους των πολυκαταστημάτων, ή στα αεροδρόμια κτλ).
Βλέποντας πολλές λυπημένες φατσούλες, καταλαβαίνεις ότι κάτι δεν πήγε καλά, διορθώνεσαι, αλλάζεις μέθοδο, κάνεις το μάθημα πιο ευχάριστο.
Μεγαλύτερα παιδιά συνήθως συμπληρώνουν ένα exit ticket, γράφοντας μια πρόταση η μερικές λέξεις σχετικά με το μάθημα κτλ.
Γίνεται η αξιολόγηση και η αυτοαξιολόγηση σε κάθε μάθημα -προφανώς δεν έχει σχέση με αυτή του ελληνικού σχολείου και προφανώς είμαι ενάντια σε αυτή όπως θέλουν να την κάνουν-, με αποτέλεσμα το επόμενο να γίνεται καλύτερο, οι μαθητές εισπράττουν αυτή την αλλαγή, αισθάνονται ότι είναι μέρος της διδασκαλίας και της μάθησης, μπορούν να επηρεάσουν μια κατάσταση που δεν τους αρέσει.
Όλα αυτά δεν γίνονται μπροστά στις οθόνες, ούτε δυστυχώς στο παρηκμασμένο και διαλυμένο ελληνικό σχολείο.
Αναρωτιέμαι ποια ανθρώπινα δικαιώματα προάγονται στο ελληνικό σχολείο σήμερα, αυτό της ελευθερίας του λόγου (;) (“Αν δεν συμφωνείς με τον κ. Τσόδρα είσαι ψεκασμένος”), της δημοκρατίας (;) ) “κλείσου στο σπίτι σου και δε θα βγεις αν δεν στειλεις sms””, της ισότητας(;) (“δεν έχεις computer στο σπίτι δεν κάνεις ούτε αυτό το στοιχειώδες τηλεμάθημα”);
Δυστυχώς, για τον τόπο, και αυτή η γενιά είναι καταδικασμένη στην αμορφωσιά, και το μόνο που θα είναι ικανή τελικά θα είναι να σερβίρει τους τουρίστες το καλοκαίρι.
Το γράφετε πολλά χρόνια αυτό, δικαιώνεστε κάθε μέρα.
Ευτυχώς που η κόρη μου μεγαλώνει σε μια σαφώς πιο δημοκρατική χώρα και που -μέχρι τώρα τουλάχιστον- έχει και δικαιώματα.
Ν.
(Αγαπητέ φίλε, πάντα εντυπωσιάζομαι από τους Έλληνες που λένε πως τα κάνουν όλα για τα παιδιά τους -τα οποία λένε πως τα λατρεύουν-, αλλά τώρα τα έχουν κλείσει στα σπίτια και τα οδηγούν στον μαρασμό και στην κατάθλιψη, χωρίς μάλιστα να έχουν καθόλου ενοχές. Η ελληνική κοινωνία δεν ξέρει πόσο θλιβερή είναι. Και δεν θέλει να της το θυμίζουν. Η χώρα που γέννησε την Δημοκρατία δεν αντέχει ούτε μια διαφορετική γνώμη. Σε λίγα χρόνια, οι γονείς θα αναρωτιούνται τι λάθος έκαναν με τα παιδιά τους. Έλα ντε. Να είστε καλά. Την αγάπη μου. Και μακριά από την Ελλάδα. Ελλάδα, μόνο για διακοπές. Και όχι Ιούλιο-Αύγουστο γιατί έχει πολλούς Έλληνες στα νησιά.)
Το pitsirikos.net χρειάζεται τη βοήθειά σου
Στήριξε οικονομικά το pitsirikos.net, αν θεωρείς πως καλό είναι να υπάρχουν στην Ελλάδα και κάποιες φωνές που δεν δουλεύουν για τον Μαρινάκη, τον Αλαφούζο, τον Σαββίδη και τα άλλα παιδιά, οπότε μπορεί να διαβάσεις ή να ακούσεις κάτι διαφορετικό από αυτό που συμφέρει τους ολιγάρχες. Οι τρόποι στήριξης εδώ.