Από τα λόγια ενός μαθητή στις σκέψεις ενός ανθρώπου
Πιτσιρίκο και λοιποί άγνωστοι φίλοι,
«Νιώθω μακριά και πως είναι πια πολύ αργά. Μέρα με τη μέρα με παίρνει από κάτω. Εδώ και καιρό νιώθω άσχημα. Κουράστηκα να το κρύβω. Οι συνθήκες της πανδημίας δε με βοηθούν και φοβάμαι πως χάνω το παιχνίδι».
Αυτά είναι τα ακριβή και πρώτα λόγια ενός μαθητή μου. Η συνέχεια του κειμένου αν και όμορφη, συγκινητική και άξιας μοιράσματος ανήκει στον μικρό μου φίλο και δε θα την αποκαλύψω. Μα διάφορα, με αυτήν την αφορμή, μπορούν να ειπωθούν.
Εργασία δεν ανέθεσα στην τάξη για τις διακοπές, παρά προέτρεψα τα παιδιά να γράψουν ένα αυθόρμητο κείμενο, κι εάν φυσικά ένιωθαν την επιθυμία -ή και την ανάγκη, μα τούτο δεν τους το ανέφερα-, για μια σκέψη, ένα συναίσθημα που τους απασχολούσε και να το μοιραστούν με κάποιον που εμπιστεύονται.
Ομολογώ πως τούτο το άνοιγμα προς έναν καθηγητή με ξάφνιασε, με απασχόλησε βαθύτατα και δεν σκοπεύω να το παραβλέψω.
Μα είπα ψέματα- δεν είναι μονάχα άνοιγμα. Προπαντός είναι ένδειξη διαβρωτικής κούρασης, φαρμακερής αλήθειας που μένει κλεισμένη στην ψυχή ενός νέου, μα και διάθεσης αντίστασης κι ένδειξη ελπίδας.
Κάπου εκεί ανάμεσα φωτίζεται ο ρόλος και η ευθύνη του παιδαγωγού, μα και του οποιουδήποτε ανθρώπου (θα επιστρέψω ύστερα σε αυτό).
Επειδή εύκολα μπορεί να ξεφύγει κανείς, όταν προσεγγίζει ένα τέτοιο θέμα, θα σταθώ σε πολύ συγκεκριμένα σημεία και τα υπόλοιπα θα τα αφήσω στην καλή πρόθεση της σκέψης, της φαντασίας και του συναισθήματος του αναγνώστη.
Στον πρόλογο του «ανοίγματος» θίγεται η έννοια της απόστασης, του χρόνου (ανάθεμα δεν είμαι φυσικός), της απογοήτευσης, της αποδυνάμωσης της θέλησης, της φαινομενικότητας της επιλογής και η λίστα δεν έχει τέλος.
Μάλλον ασυνείδητα ξεπροβάλλουν όλα τούτα από την καρδιά ενός νέου. Κι εγώ τάχα πώς να τα προσεγγίσω; Άραγε να τα υποτιμήσω και να τα μετριάσω; Αδιανόητο!
Άραγε να απαντήσω με το αφελές μεν, μα ανακουφιστικό δε φως της ελπίδας; Ριψοκίνδυνο.
Κι όμως, είναι δύσκολο να μιλήσουν δύο άνθρωποι για την κοινή τους αλήθεια.
Συχνά η αλήθεια του ενήλικα είναι ανυπόφορη στα αφτιά ενός νέου. Από την άλλη, είναι σχεδόν βάναυσο να σταθώ άπραγος απέναντι στα λόγια ενός μαθητή μου- όχι, ενός οποιουδήποτε ανθρώπου. Κι ακόμη, μια τέτοια συζήτηση με τον Κώστα (λόγου χάρη) πρέπει να γίνει από κοντά και με τη γνήσια ανθρώπινη επαφή. Πόσο τον συμπονώ όταν μιλάει για την απόσταση. Νιώθει μακριά. Νιώθω μακριά του κι εγώ.
Η θλίψη και η στεναχώρια δεν είναι, κατά τη δική μου άποψη, το κύριο αγκάθι. Μέχρι και οι μπλε μέρες έχουν να μας χαρίσουν καρπούς και δώρα.
Η θέληση και η επιλογή. Αυτά δεν πρέπει να χάνει ένας νέος, ένας μεσήλικας, ένας άνθρωπος.
Για την αντοχή της θέλησης και τη δύναμη της επιλογής χρειάζεται χρόνος- αλίμονο. Για δες, όμως, που εκείνος πιστεύει πως είναι πια αργά- όλα τα έχει προβλέψει.
Φίλε μου Κώστα, θα σου πω ένα μυστικό: Στη ζωή πάντα είναι αργά. Όσο και να τρέξουμε ποτέ δε θα προλάβουμε. Άσε παράμερα τον χρόνο και ακολούθα την καρδιά και τον νου σου- πότε το ένα και άλλοτε το άλλο. Το μάταιο δεν είναι λόγος για τίποτα. Άλλωστε, ποιος μπορεί τον χρόνο να προσεγγίσει με τόση βεβαιότητα; Κανείς.
Ας είναι έξι το πρωί, δώδεκα το μεσημέρι, εννιά το βράδυ, τρεις τα μεσάνυχτα- ουδεμία σημασία έχει. Για την ευτυχία, τη χαρά, τον έρωτα, την αγάπη, την ειλικρίνεια, την ελευθερία, εν γένει για κάθε αξία ευγενή, κάθε στιγμή είναι η κατάλληλη. Μα συγχρόνως, ο χρόνος ποτέ δεν είναι αρκετός.
Θεέ μου, σχεδόν είναι απάνθρωπη τούτη η διαπίστωση. Μα κι αυτό ακόμη κρύβει την εμορφιά του.
Ας αφήσω, όμως, σιγά-σιγά τις αφηρημένες σκέψεις κι ας εστιάσω σε κάτι ολίγον τι πιο άμεσο και χειροπιαστό. Πιστεύω πως όλοι έχουμε στην καρδιά μας σκέψεις που θέλουμε να μοιραστούμε. Πολλές φορές διστάζουμε, ντρεπόμαστε, φοβόμαστε, περιμένουμε για μια ευκαιρία και ο κατάλογος τελειωμό δεν έχει.
Κι αν κάποιος μας ρωτούσε; Τάχα θα ανοιγόμασταν ή θα αρνιόμασταν τον σύρτη να τραβήξουμε; Τούτο ουδείς μπορεί να το προβλέψει. «Πώς είσαι; Πώς νιώθεις;». Εύκολα μπορεί κανείς να αποκρύψει τον εαυτό του από τους άλλους. Ίσως από υπερηφάνεια, ίσως από συστολή, ίσως από αγάπη, ίσως…ίσως… και πάλι ίσως.
Ας συντομεύω, όμως, κι ας μην πλατειάζω. Στη ζωή η αλήθεια που φυλακίζεται γεννά φαρμάκι και η πίκρα του φυλακισμένου γδέρνει την καρδιά. Το γδάρσιμο εντέλει αγγίζει τους αγαπημένους μας και τότε πονάμε πάλι. Τι απαίσιος ο φαύλος ετούτος κύκλος.
Μα αν μοιραζόμασταν μια κρυφή αλήθεια, έστω και πικρή, τότε νιώθω πως θα έσπαγε η αλυσίδα. Χαρά μοιρασμένη χαρά διπλή και θλίψη μοιρασμένη θλίψη μισή.
Ας ρωτάμε συνεχώς (κάθε μέρα και κάθε βράδυ) τους αγαπημένους μας ανθρώπους για το πώς νιώθουν, μα να απαντάμε κιόλας στις δικές τους ερωτήσεις- δίχως φόβο και με πάθος. Και ποιος ξέρει, ίσως μας χαρίσουν λίγο χρόνο, ίσως μειωθεί η απόσταση που μας χωρίζει!
Αγαπημένε Κώστα μου, σε ευχαριστώ που μοιράστηκες μαζί μου τις σκέψεις σου. Όπως διάβασες, μοιράστηκα και εγώ τις δικές μου μαζί σου. Όταν θα συναντηθούμε ξανά από κοντά, το δίχως άλλο θα σε αγκαλιάσω- οι μάσκες εμποδίζουν το φιλί και όχι το τύλιγμα του σώματος στα χέρια.
Μια τελευταία παράκληση στους φίλους αναγνώστες. Ας ρωτάμε ως δάσκαλοι, ως γονείς, ως αδερφοί, ως σύζυγοι, ως φίλοι, ως άνθρωποι που αγαπούν ρε παιδί μου. Ας απαντάμε κιόλας, για να ευνοήσουμε το «άνοιγμα» ενός αγαπημένου. Αν μη τι άλλο, το οφείλουμε στον εαυτό μας, στον έτερο αγαπητό και στη σύντομη ζωή μας.
Καλή συνέχεια πιτσιρίκο και τα φιλιά μου σε όσους τα δέχονται.
Υπογραφή δια ψευδωνύμου,
Γιάννης Αναγκόπουλος.
(Αγαπητέ φίλε, κανείς δεν νοιάστηκε για τους νέους ανθρώπους το διάστημα της πανδημίας. Η δικαιολογία είναι πως νοιάστηκαν για τους ηλικιωμένους που είναι ευπαθής ομάδα, αλλά το βρίσκω υποκριτικό. Πάντως, η Σουηδία δεν έκλεισε τα σχολεία της. Γιατί στη ζωή υπάρχει και παρακάτω. Υπάρχει και το μετά την πανδημία. Να είστε καλά. Την αγάπη μου.)
Το pitsirikos.net χρειάζεται τη βοήθειά σου
Στήριξε οικονομικά το pitsirikos.net, αν θεωρείς πως καλό είναι να υπάρχουν στην Ελλάδα και κάποιες φωνές που δεν δουλεύουν για τον Μαρινάκη, τον Αλαφούζο, τον Σαββίδη και τα άλλα παιδιά, οπότε μπορεί να διαβάσεις ή να ακούσεις κάτι διαφορετικό από αυτό που συμφέρει τους ολιγάρχες. Οι τρόποι στήριξης εδώ.