Η χρονιά της αριστείας (επικός Γ.Κ.)
(Προσοχή: Το κείμενο είναι σχετικά μεγάλο και παρακαλούνται οι αναγνώστες να επιδείξουν υπομονή )
Η σύσκεψη στα γραφεία της εταιρείας μας -θυγατρική μεγάλης πολυεθνικής- είχε σαν θέμα την ενημέρωση πάνω στη νέα μέθοδο προσλήψεων προσωπικού.
Όπως οι Κινέζοι έχουν την χρόνια του δράκου, του ποντικού ή του αλόγου, έτσι και στην εταιρεία μας, η κάθε χρονιά παίρνει το όνομα μιας καινούργιας επιχειρηματικής έννοιας.
Μιας έννοιας, την οποία σκέφτηκε κάποιος που δεν κάνει καμία παραγωγική εργασία, και εμείς οι υπόλοιποι, τα στελέχη δηλαδή που απασχολούνται στην παραγωγή, αναλαμβάνουμε να την συνδέσουμε με την επιχειρηματική δραστηριότητα της εταιρείας μας.
Η φαεινή ιδέα κάποιου δεν αρκεί να μετασχηματιστεί σε μια πρακτική διοίκησης, εάν δεν συνοδεύεται από τα ανάλογα αποτελέσματα, για τα οποία υπεύθυνος δεν είναι ποτέ αυτός που κατέβασε την ιδέα, αλλά αυτοί που υποχρεώνονται να την ακολουθήσουν.
Για την χρονιά μιας νέας ιδέας, η κάθε δραστηριότητα της εταιρείας θα πρέπει πλέον να κάνει focus στην έννοιά της και να συνδέεται έμμεσα η άμεσα με αυτήν.
Πέρυσι ήταν η χρονιά της καινοτομίας. Την υλοποιήσαμε ρίχνοντας στην αγορά δύο εκατομμύρια ευρώ σε νέες εφαρμογές, οι οποίες απέτυχαν παταγωδώς, χωρίς φυσικά να αποφέρουν τα προσδοκώμενα αποτελέσματα.
Με επιτροπή αξιολόγησης έναν Καθηγητή Πληροφορικής, έναν Διευθυντή μεγάλης επενδυτικής τράπεζας και έναν εκπρόσωπο του συνδέσμου διοίκησης ενεργειακών επιχειρήσεων, θα ήταν έκπληξη να προταθεί μια εφαρμογή που στην πράξη θα βελτίωνε την παραγωγικότητα του κεφαλαιουχικού εξοπλισμού της εταιρείας, χωρίς να επιδεινώνει τις συνθήκες εργασίας του προσωπικού.
Κοινό χαρακτηριστικό, και των τριών μελών της επιτροπής, ήταν ότι κανείς τους δεν είχε δουλέψει σε επιχείρηση της πραγματικής οικονομίας και, φυσικά, κανείς τους δεν ρίσκαρε κεφάλαιο.
Ο Καθηγητής ήταν πρώην σύμβουλος μιας startup εταιρείας ανάπτυξης λογισμικού για την καταγραφή και επεξεργασία απαντήσεων πελατών μεγάλης εμπορικής αλυσίδας πάνω σε ένα πολύπλοκο ερωτηματολόγιο δυο σελίδων που αφορούσε την εξυπηρέτησή τους από τους υπαλλήλους της αλυσίδας. Επειδή κανείς πελάτης δεν συμπλήρωνε την βλακεία, που είχε συντάξει ο Καθηγητής, οι startuppers στο χρόνο πάνω βούλιαξαν.
Ο τραπεζίτης ήταν διαχειριστής κεφαλαίων και σύμβουλος επενδύσεων στο private banking ιδιωτικής τράπεζας. Οι προτάσεις του για επενδύσεις σε ομόλογα εταιρειών με εγγύηση επιστροφής κεφαλαίου και τόκων ισόποση της αξίας της μετοχής της ίδιας τράπεζας στην λήξη του ομολόγου, οδήγησαν εκατοντάδες αφελείς στην απώλεια των χρημάτων τους, αφού η μετοχή της τράπεζας στην μεγάλη τραπεζική κρίση έπεσε από τα δέκα ευρώ το κομμάτι σε κάτι υποδιαιρέσεις του cent.
Για να κλείσει το παλμαρέ της επιτροπής, ο εκπρόσωπος του συνδέσμου ενεργειακών επιχειρήσεων ήταν ένας αποτυχημένος πρώην Διευθυντής ενεργειακής εταιρείας, που τον έστειλαν -αντί να τον απολύσουν και να πληρώνουν αποζημίωση ή να τον διορίσουν σε κυβερνητική θέση και να απαλλαχθούν από την παρουσία του- σε διοικητική θέση του κλαδικού συνδέσμου τους.
«Μην ξανακούσω για καινοτόμους και γκουρού των επενδύσεων» είπε ο Γενικός Διευθυντής της εταιρείας μας, με το πού ξεκινήσαμε την αναδρομή στο παρελθόν έτος.
-Δεν θα πληρώνουμε εμείς την ανικανότητα τριών άχρηστων, να αξιολογήσουν εάν αξίζει να πετάς χρήματα σε μια σαχλαμάρα.
«Φέτος είναι η χρονιά της αριστείας. It’s another year» απάντησε ευγενικά, η Διευθύντρια Προσωπικού μας, η θρυλική Φιλιώ.
-Θα προσπαθήσουμε να πάρουμε πίσω τα κεφάλαια που δαπανήσαμε στη περυσινή χρονιά της καινοτομίας, είπε.
-Δηλαδή, ρε Φιλιώ, τι θα κάνουμε; Θα πάμε στον τραπεζίτη και θα του πούμε να μας δώσει πίσω τα χρήματα που μας πήρε ο καινοτόμος; Άκου εκεί να προτείνει ο ηλίθιος αυτές τις κάμερες ανάλυσης κινήσεων των εργαζομένων; Δεν μας έφτανε που παρακολουθούσαμε με κάμερες τους εργάτες εάν δούλευαν, ήταν ανάγκη να επενδύσουμε και σε λογισμικό ανάλυσης των κινήσεων τους για να υπολογίζουμε πόση ενέργεια καταναλώνει ο καθένας τους;
“Δεν ήταν κακή ιδέα” απάντησε η Φιλιώ, “γιατί, το πρόγραμμα στόχευε στον σχεδιασμό ενός αποδοτικότερου καταμερισμού της συνολικής ενέργειας που καταναλώνει ο εργαζόμενος στο οκτάωρο του. Θα με αναγκάσετε να σας εξηγήσω για μια ακόμη φορά την φιλοσοφία του συστήματος employee’s best energy utilization” (Για αυτούς που δεν έμαθαν Αγγλικά σημαίνει η βέλτιστη αξιοποίηση της ενέργειας των εργαζομένων).
“Όχι, ρε Φιλιώ, μην αρχίσουμε πάλι να εξηγούμε το σύστημα” είπε ο Διευθυντής Παραγωγής. “Εδώ δεν μπορούσε καλά-καλά να μας την εξηγήσει το παλικάρι, ο καινοτόμος με τα μούσια, που το σχεδίασε. Δεν τον είδες πώς ζοριζόταν σε κάθε ερώτηση που αφορούσε την πρακτική του χρήση;”
Είναι συχνό φαινόμενο στις εταιρείες, τα στελέχη να προσπαθούν να δικαιολογήσουν μια αποτυχημένη απόφαση που πήραν στο παρελθόν. Η Φιλιώ, σαν Διευθύντρια Προσωπικού, δεν ήταν η εξαίρεση. Και έτσι ξεκίνησε, για μια ακόμη φορά, την προσπάθεια να μας εξηγήσει τη λογική ενός αποτυχημένου πειράματος που έγινε στην καμπούρα των εργατών της εταιρείας μας.
-Η ενέργεια που καταναλώνει στο ωράριο του ένας εργαζόμενος, θα σας το λέω μέχρι να μαλλιάσει η γλώσσα μου, διακρίνεται σε ωφέλιμη, και είναι αυτή που παράγει έργο, σε άεργο, αυτή που ενώ δουλεύει ή κάνει πώς δουλεύει για την εταιρεία, δεν παράγει έργο (κοινώς κωλοβαράει διευκρινίζει ο κειμενογράφος), και σε άσκοπη. Η άσκοπη έχει και αυτή δυο υποδιαιρέσεις. Την άμεση και την λανθάνουσα. Μέχρι εδώ όλα καλά; Αν έχεις κανείς κάποια απορία να με διακόψει.
Το έχουν αυτό οι Διευθυντές Προσωπικού. Μπορεί να απευθύνονται σε ανθρώπους με ισχυρούς Πανεπιστημιακούς τίτλους ή σε στελέχη με αξιόλογη καριέρα και να τους συμπεριφέρονται -όταν δεν είναι στριμμένοι η στριμμένες- σαν υπομονετικές δασκάλες Δημοτικού σχολείου. Η Φιλιώ με ακάματη υπομονή συνέχιζε να εξηγεί κάτι που κανείς δεν της το είχε ζητήσει. Απαντούσε σε ερωτήσεις που κανείς δεν τις είχε απευθύνει.
-Η άσκοπη ενέργεια, συνεχίζω και να με προσέχετε σας παρακαλώ, είναι η ενέργεια που χάνεται όταν ο εργαζόμενος πάει για τσιγάρο, όταν πιάνει κουβέντα με τον διπλανό του ή όταν απαντάει στο κινητό του σε κλήση που δεν έχει καταγραφεί σαν υπηρεσιακή. Να σας δώσω παράδειγμα;
Είναι απίθανο άνθρωπος, που προσπαθεί να πείσει άλλους σε κάτι που δεν πιστεύουν, να μην καταφύγει στην χρήση απλοϊκών παραδειγμάτων.
-Τηλεφωνεί η σύζυγος εργαζόμενου, την ώρα που είναι στην παραγωγή, και τον ζαλίζει με διάφορες βλακείες. Ο υπάλληλος όχι μόνο χάνει ένα πεντάλεπτο σε άσκοπη ενέργεια, αυτή είναι η άμεση, αλλά αποσυντονίζεται και για κανένα δεκάλεπτο, εάν του είπε κάτι και τον έχει ζοχαδιάσει. Με αποτέλεσμα, ακόμη και εάν δουλεύει μετά, η ενέργεια που καταναλώνει να είναι άεργος, αφού δεν είναι συγκεντρωμένος για να παράγει έργο. Αυτή είναι η λανθάνουσα άσκοπη ενέργεια. Η καινοτομία του συστήματος, λοιπόν, ήταν έξυπνη σαν σύλληψη, αφού μέσα από την καταγραφή των απωλειών προσδιόριζε ένα νέο καταμερισμό με σκοπό της αύξηση της παραγωγής.
“Πολύ έξυπνη” της απάντησε ο Οικονομικός Διευθυντής, “μόνο που στη πράξη αποδείχτηκε ότι το κόστος της παρακολούθησης των εργαζομένων είναι σημαντικά υψηλότερο από το αποτέλεσμα της βελτίωσης της παραγωγικότητας”.
Εν περιλήψει, γιατί και εσείς που διαβάζετε θα έχετε λίγο μπερδευτεί, η κεντρική ιδέα του καινοτόμου ήταν, με την χρήση διαφόρων pattern κινησιολογίας, να καταγράφεται -μέσω ενός μικροπομπού καρφιτσωμένου στα ρούχα- η κίνηση του κάθε εργαζόμενου, να υπολογίζεται μέσω ειδικού αλγορίθμου με την χρήση κανόνων της φυσικής η παραγόμενη κινητική ενέργεια του καθενός- είχαμε φτάσει να ζυγίζουμε τον καθένα εργάτη παραγωγής, αφού η ενέργεια είναι γινόμενο μάζας και ταχύτητας- και στο τέλος με την χρήση των καμερών παρακολούθησης των κινήσεων να κατηγοριοποιείται η ενέργεια σε ωφέλιμη και άεργο.
Τέσσερα νέα άτομα -με προϋπηρεσία σε εταιρεία security λόγω Knowhow- προσλήφθηκαν για την καθημερινή παρακολούθηση των εργαζομένων και την κατηγοριοποίηση του παραγόμενου έργου τους, άλλα δύο για την στατιστική ανάλυση της κάθε κατηγορίας έργου και τέλος ένας Προϊστάμενος για να ελέγχει εάν αυτοί οι προηγούμενοι έξη δούλευαν.
Για έξι μήνες, έξι άτομα και ένας Προϊστάμενος προσπαθούσαν να σχηματίσουν τα πρότυπα των κινήσεων που θα έπρεπε να ακολουθήσουν οι εργαζόμενοι για να έχουμε στο μέλλον μια αμφίβολη μείωση του κόστους παραγωγής.
Πέρασαν αυτοί οι έξι μήνες, δώσαμε και τράτο άλλους δύο μήνες στον καινοτόμο, γιατί ο όγκος των πληροφορίων που συλλέχθηκαν, κατά τα λεγόμενα του, ήθελε cleaning, και αμέσως μετά αρχίσαμε να καλούμε έναν-έναν τους εργαζόμενους και να τους ζητάμε να ακολουθήσουν ένα ορισμένο πρόγραμμα ημερήσιων κινήσεων. Ήταν το βέλτιστο εξατομικευμένο πρόγραμμα ενεργειών και κινήσεων που είχε εξάγει, μετά από πολύπλοκη μαθηματική ανάλυση, ένας υπολογιστής.
Η εφαρμογή, πέρα από την αχρηστία της που αποδείχτηκε στη πράξη, είχε και τα σχετικά ευτράπελα, αφού έπρεπε να πιάσεις ηλικιωμένους ανθρώπους, έτοιμους για σύνταξη, και να τους εξηγείς τι κινήσεις να κάνουν και πότε να τις κάνουν για να αυξηθεί η απόδοση της κεντρικής παραγωγικής μονάδας.
«Τι μ@λακίες, είναι αυτές» είχε πει ο Πρόεδρος του συνδικάτου των εργαζομένων, όταν του είπαν ότι πρέπει να πηγαίνει στη τουαλέτα, όχι όταν έχει ανάγκη, αλλά αφού τελειώσει την ανάγκη του, ο χειριστής μιας μηχανής, που προηγείτο στην αλυσίδα της παραγωγής. Και όλα αυτά για να μη δουλεύει ένας ατμολέβητας, και να κυκλοφορεί ο ατμός χωρίς να παράγεται μηχανικό έργο στο μηχάνημα του χειριστή που θα ήταν στην τουαλέτα.
Εν πάση περιπτώσει, μετά το στάδιο της εκπαίδευσης των εργαζομένων που κράτησε κανένα μήνα έφθασε η ευλογημένη μέρα των δοκιμών.
Ήταν δική μου ιδέα να δοκιμασθεί το μοντέλο σε συνθήκες μεταβλητής ζήτησης του τελικού προϊόντος, κάτι που οι σύμβουλοι, σαν άνθρωποι που δεν έχουν ποτέ δουλέψει, δεν είχαν προβλέψει και να αποδειχθεί ότι οι εργαζόμενοι δεν είναι μαριονέτες για να χορεύουν στο ρυθμό ενός παραγωγικού μοντέλου σχεδιασμένο στον υπολογιστή.
Η παράμετρος της μεταβλητής ζήτησης απαιτούσε ένα πρόσθετο τρίμηνο δοκιμών και μια νέα εκπαίδευση των εργαζόμενων στην παραγωγή, γεγονός το οποίο δημιούργησε μια απίστευτη σύγχυση αφού οι εργαζόμενοι συνήθως μπέρδευαν τις κινήσεις και ξεχνούσαν τι έπρεπε να κάνουνε.
Και άλλα πολλά είχαν συμβεί για τα οποία σπαταλήθηκε μεγάλο μέρος του ημερήσιου χρόνου απασχόλησης στις πλάκες και στα ανέκδοτα που γέννησε η νέα εφαρμογή.
Η τελική πρόταση των συμβούλων για την εγκατάσταση γιγαντοοθονών που θα υπενθυμίζουν τις κινήσεις απορρίφθηκε από την μητρική εταιρεία που κατάλαβε ότι το λάθος δεν είναι ότι επέλεξε μια αμφισβητούμενη καινοτομία, αλλά ότι επέλεξε ακατάλληλους συμβούλους για να αξιολογήσουν την ιδέα ενός startupper της καινοτομίας.
Η συζήτηση για την άχρηστη εφαρμογή έκλεισε με ένα μικρό επίλογο της Φιλιώς που στην ουσία ήταν ο πρόλογος για την χρονιά της αριστείας και τη νέα μέθοδο των προσλήψεων.
-Η καινοτομία, όσο και να προσπαθείτε να μην το καταλάβετε, είναι παιδί από τα σπέρματα της αριστείας. Και την χρονιά αυτή θα τιμήσουμε τον πατέρα της καινοτομίας, την αριστεία. Θα τιμήσουμε την αριστεία σε κάθε μας δράση. Εγώ, σαν Διευθύντρια Προσωπικού σας υπόσχομαι ότι στη χρονιά της αριστείας, στην οικογένειά μας θα προσληφθούν μόνο οι άριστοι της αγοράς.
Αν κάποιος νομίσει ότι μόνο οι πολιτικοί μιλάνε έτσι, δεν έχει παρά να παρακολουθήσει εκδήλωση ή σύσκεψη μεγάλης εταιρείας. Θα καταλάβει ότι πολιτικάντηδες και μανατζέρηδες την ίδια ακριβώς γλώσσα χρησιμοποιούν.
Κατά τα λεγόμενα της Φιλιώς, ο τρόπος κάθε νέας πρόληψης θα γινόταν, εφεξής, με την υλοποίηση νέων κανόνων και διαδικασιών.
Ήταν η οδηγία που μας ήρθε από τα κεντρικά του Λονδίνου, μέσω κάποιου συμβούλου, και την οποία εμείς οι ιθαγενείς θα έπρεπε να εφαρμόσουμε.
Το σύντομο μήνυμα της Διευθύντριάς μας Προσωπικού, της Φιλιώς, που προηγήθηκε της συσκέψεως, έγραφε ότι η αξιολόγηση –πέραν των απαιτούμενων τυπικών προσόντων, για την γνησιότητα των οποίων θα απαιτούσαν την προσκόμιση πανεπιστημιακών βεβαιώσεων- θα ακολουθούσε μια διαδικασία, η οποία θα εφαρμοζόταν για πρώτη φορά στη νέα θέση που είχαν δημιουργήσει οι ξένοι μέτοχοι της εταιρείας μας.
Ήταν η θέση για ένα νέο executive, που μας ανακοίνωσε η Φιλιώ.
Ο τίτλος του; Strategic projects planning executive.
Το φύλο; Θήλυ, με σκοπό να πιάσουμε τον στόχο της ποσόστωσης ανδρών-γυναικών σε διοικητικές θέσεις.
Η θέση της στην ιεραρχία; Το οργανόγραμμα με τα κελιά -ανάθεμα και εάν βρίσκει κανείς ποιος αναφέρεται σε ποιον με τόσα κλαδιά που έχει η κάθε θέση- την έδειχνε στα πλάγιά μου.
Η πρώτη απορία που γεννήθηκε αφορούσε την πραγματική θέση της υποψηφίας στη δομή της εταιρείας. Στις μεγάλες εταιρείες συναντάς executives, που επειδή δεν έχουν τι να τους κάνουν, τους κοτσάρουν στα πλάγια ενός οργανικού στελέχους, δεν τους δίνουν να κάνει τίποτα και τους αφήνουν μέχρι να το καταλάβουν και να σηκωθούν να φύγουν.
Μια νέα θέση εργασίας, όμως, δεν μπορεί να μπει αμέσως στο ψυγείο.
-Δηλαδή θα είμαι από πάνω της ή από κάτω της, ρώτησα την Φιλιώ, με το πού είδα το κελί της νέας συναδέλφου δίπλα σε μένα και το βελάκι της ιεραρχίας να δείχνει αμφίδρομη σχέση.
-Πόσες φορές, σας έχω εξηγήσει ότι η αμφίδρομη σχέση δείχνει συνεργασία. Επειδή, όμως Αλέξη, το κελί της είναι δεξιά από το δικό σου, σε περίπτωση σύγκρουσης απόψεων σε επιχειρησιακά θέματα, η έκθεση τεκμηρίωσης των διαφορών θα υπογράφεται από εσένα.
Conflict of duties λέγεται αυτό στην εταιρική αργκό και σε ελεύθερη μετάφραση «της πουτάνας το κάγκελο».
Για το θέμα, τόσο της νέας θέσης που δημιουργήθηκε όσο και για την νέα διαδικασία, είχαμε όλοι άγνοια.
Σαν κεραυνός έπεσε η είδηση. Ούτε εγώ, προσωπικά, είχα ζητήσει κάποια υποστήριξη με την δημιουργία νέας θέσης, αλλά και ούτε ο ίδιος ο Γενικός γνώριζε την προσθήκη της στο οργανόγραμμα.
Άλλωστε, αποφεύγει να ζητάει από τους ξένους μετόχους νέες προσλήψεις. Οι εννιά στις δέκα που αφορούν χαμηλόμισθους υπαλλήλους, αυτούς που έχουμε ανάγκη για την αύξηση της παραγωγής, απορρίπτονται.
Σε μια εταιρεία η ανακοίνωση μιας νέας πρόσληψης, που δεν την έχει ζητήσει κανένας, ανοίγει συνήθως ένα κύκλο συζητήσεων. Άλλοι συμφωνούν για την αναγκαιότητας της θέσης και άλλοι διαφωνούν.
Ο Γενικός φαινόταν να έχει αντιρρήσεις. Τις προβάλλει, καμία φορά, με λεξιλόγιο που δεν συνάδουν στο κύρος μιας εταιρείας.
Με τη Φιλιώ, όμως, τον συνδέει μια μακρόχρονη φιλία. Δεν τον παρεξηγεί κανείς, ακόμη και εάν οι απόψεις του, σε οποιαδήποτε άλλη σοβαρή εταιρεία, θα είχαν χαρακτηριστεί σεξιστικές η ρατσιστικές με βάση τους κανόνες της εταιρικής ορθότητας.
Μαζί, σχεδόν, ο Γενικός μας και η Φιλιώ είχανε ξεκινήσει στην θυγατρική που ίδρυσαν οι ξένοι εξαγοράζοντας και συγχωνεύοντας μια μικρή βιοτεχνία επεξεργασίας αποβλήτων.
Οι ξένοι, βλάκες δεν είναι. Όταν εξαγοράζουν μια εταιρεία στην κεφαλή της βάζουν ένα ντόπιο, που να γνωρίζει τα μυστικά της αγοράς. Στον ντόπιο, τον Γενικό μας Διευθυντή, βάλανε και μια γραμματέα που να γνωρίζει λίγα Αγγλικά για να συνεννοείται μαζί τους. Η γραμματέας του, ήταν η Φιλιώ, που τότε ήτανε γκομενάρα, χωρίς πότε της να δώσει λαβή για σχόλιο τυχόν ανάρμοστης μεταξύ αυτής και του Διευθυντού της σχέση.
Τον είχαμε ρωτήσει για αυτό, ένα βράδυ που είχε πιεί λίγο παραπάνω.
-Αλέξη, παιδί μου, εάν κάνεις το λάθος και τα φτιάξεις με την γραμματέα σου, στο τέλος δεν θα έχεις ούτε γραμματέα ούτε σύζυγο. H γραμματέας σου θα θέλει να γίνει σύζυγος και θα σου μιλάει σαν σύζυγος, οπότε δεν θα έχεις γραμματέα να σου κάνει τη δουλειά και η σύζυγός σου, εάν το αντιληφθεί, που αποκλείεται να μην το αντιληφθεί, είτε θα σου ζητήσει διαζύγιο και θα την πληρώνεις στην υπόλοιπη ζωή σου είτε θα σου κάνει την υπόλοιπη ζωή σου μαύρη και κάθε φορά που πλακωνόσαστε θα σου θυμίζει την σχέση σου με την γραμματέα.
Άνθρωπος λοιπόν της πιάτσας, ο Γενικός μας, είναι της άποψης, ότι όσοι περισσότεροι executives μαζεύονται στην κορυφή μιας εταιρικής πυραμίδας, τόσο περισσότερο απασχολούν τα στελέχη της παραγωγής με τα reports και τις συσκέψεις.
“Δεν μου φτάνουν όλοι αυτοί στα κεντρικά που ξύνουν τα αρxίδια τους, και μου σπάνε τα δικά μου με τα monthly και τα annual reports που ζητάνε, για να τα διαβάζουν και να περνάνε την ώρα τους, είναι ανάγκη να πάρουμε και μια εδώ να μας τα σπάει;» είπε, χωρίς κανείς να ενοχληθεί.
Χρόνια στην ίδια εταιρεία, έχουμε όλοι για τα καλά καταλάβει, ότι κάθε νέα θέση της ανώτερης ιεραρχίας δημιουργεί και ένα πρόσθετο κύκλο απασχόλησης στους υπόλοιπους.
Στατιστικά έχει αποδειχθεί ότι στις μεγάλες εταιρείες κάθε νέος, μη αναγκαίος, υπάλληλος, σε συνθήκες πλήρους παραγωγικότητας των υπολοίπων, σπαταλάει με τα πέρα-δώθε του και τις συναδελφικές απορίες, κουβεντολόγια η χαριεντίσματα, το ένα τρίτο του μέσου ημερήσιου χρόνου ενός ήδη απασχολούμενου υπαλλήλου.
Με απλά λόγια στο οκτάωρο που θα δουλεύει ένας νέος υπάλληλος, θα τρώει κάπου τρεις εργατοώρες συνολικά από άλλους υπαλλήλους.
Το ανωτέρω παράδειγμα αφορά επίσης μετακλητούς υπαλλήλους, συμβούλους και κάθε άλλης άχρηστης δημόσιας αρχής κομματικούς εγκάθετους.
Για να εμπεδώσουν τον παραπάνω άγραφο κανόνα αναγνώστες μη εξοικειωμένοι στο Management, εάν ένας Υπουργός έχει τρείς γραμματείς και πάει να βολέψει άλλες τρεις από το κόμμα, αυτές οι έξι -αν δουλεύουν βέβαια και δεν ξύνουν το μουvί τους- όλες μαζί θα κάνουν δουλειά για τέσσερις.
Στην παραπάνω στατιστική αναφορά 3:1 στην θεωρία διοίκησης επιχειρήσεων, δεν λογίζεται η αφανής κατανάλωση εργασιακού χρόνου που μπορεί να προκληθεί από κάποια ατυχή πρόσληψη.
Εάν, παραδείγματος χάρη, σε Λογιστήριο που απασχολούνται έξι άντρες- τρεις παντρεμένοι και τρεις ανύπαντροι- που δουλεύουν σαν τα σκυλιά και η δουλειά βγαίνει μια χαρά, προσληφθεί μια γυναίκα για οργάνωση αρχείων και λοιπές βοηθητικές εργασίες, ο χρόνος που θα αποσπάσει από τους συναδέλφους της υπερβαίνει σημαντικά αυτό το στατιστικό 1/3. Είτε είναι όμορφη, είτε είναι άσχημη.
Εάν είναι όμορφη και σeξι, θα την παίρνουν μάτι και οι έξι, κάποιοι θα της την πέφτουν με κρυάδες ενώ κάποιοι άλλοι μπορεί και να της κάνουν άσεμνες προτάσεις. Οπότε, μόνο δουλειά δεν θα κάνουν.
Εάν η γκόμενα δεν βλέπεται η είναι ξινίλα, ακόμη και εάν κανείς δεν ασχολείται μαζί της, οι άντρες θα σπαστούν και θα πέσει η παραγωγικότητα, με οικονομικό κόστος πολλαπλάσιο του προσδοκώμενου οφέλους από την οργάνωση των αρχείων τους.
Υπάρχουν και άλλες πολλές εξαιρέσεις, αλλά καλό είναι να μην εξαντληθεί η υπομονή των αναγνωστών του κειμένου σε φαιδρά παραδείγματα του Management.
Η Φιλιώ, σαν γυναίκα, τέτοιες απόψεις δεν τις συμμερίζεται.
-Ίσα- ίσα, Κύριε Γενικέ, η νέα executive θα σας ελαφρώσει από αυτό το καθήκον, συνέχισε προσπαθώντας να μας πείσει για την αναγκαιότητα της θέσης. Θα σταματήσετε εσείς να γράφετε reports. Θα σας τα δίνει έτοιμα η νέα executive και θα είναι φιλτραρισμένα από τον Αλέξη, τον άμεσο επιβλέποντα της εξ αριστερών.
-Καλά, ρε Φιλιώ, δεν τους έγραψες ότι χρειαζόμαστε συντηρητές για το διυλιστήριο των αποβλήτων, οδηγούς για τα φορτηγά, τους έχουμε ξεθεώσει τους φουκαράδες, και εργάτες για τα εμφιαλωτήρια; Με αυτούς βγάζουμε παραγωγή και αυξάνουμε τα κέρδη μας. Οι ξένοι δεν ζητάνε μόνο reports. Ζητάνε και αποτελέσματα.
-Φυσικά και το πρότεινα, Κύριε Γενικέ. Και μου είπαν ότι το budget που είχαν για την εταιρεία μας εξαντλήθηκε στις δαπάνες της καινοτομίας των συμβούλων για την βελτίωση της κινησιολογίας των εργαζόμενων στις μονάδες παραγωγής.
Επειδή από την καινοτομία είχαμε ξεκινήσει και στην καινοτομία επιστρέψαμε, για να μην πλατειάζει η ιστορία, ο Γενικός της εταιρείας μας, μπήκε κατευθείαν στο ψητό της νέας πρόσληψης.
-Έλα, Φιλιώ, πες μας τώρα για την νέα μέθοδο προσλήψεων να τελειώνουμε και να πάμε στις δουλειές μας.
Βασικό μέλημα μιας Διευθύντριας Προσωπικού ή ανθρωπίνων πόρων όπως συνηθίζεται να λέγεται -λες και οι άνθρωποι είναι αναλώσιμα φυσικά υλικά- είναι ο έλεγχος των ακαδημαϊκών προσόντων και των στοιχείων της ταυτότητας του υποψήφιου, σύμφωνα με τις απαιτήσεις της θέσης την οποία πρόκειται να αναλάβει. Η πανεπιστημιακή επάρκεια -αν και για τις περισσότερες θέσεις εργασίας είναι άνευ ουσίας- και η ηλικία είναι η αφετηρία της αξιολόγησης ενός υποψηφίου.
Πρόσφατα παραδείγματα προσκόμισης πλαστών πανεπιστημιακών τίτλων από ανθρώπους υπεράνω κάθε υποψίας, που ανέλαβαν υπουργικές θέσεις και διορισμοί υπερήλικων -κοντά στο προσδόκιμο της ζωής τους- σε θέσεις διοικητών είχαν δημιουργήσει μια εύλογη ανησυχία για τους εμφανιζόμενους -στα βιογραφικά- ως αρίστους.
Ο εργολάβος προσλήψεων προσωπικού, υποκατάστημα ξένης εταιρείας συμβούλων και αυτός, με το οποίο όπως μάθαμε συνεργάζεται η εταιρεία μας -HR consultants τους λένε στην εταιρική γλώσσα- θα μας παρουσίαζε, μαζί με τη Φιλιώ, την μεθοδολογία εφαρμογής των νέων κανόνων μαζί με τους σχετικούς περιορισμούς.
Προτζέκτορες, ο κλασσικός πίνακας με το μαρκαδόρο για τα key points και άλλα πολλά εργαλεία ήταν ήδη έτοιμα για την μάχη της ενημέρωσης.
Η λεκτική ακράτεια των συμβούλων είναι ίδιον της ράτσας τους. Θέλουν να δικαιολογήσουν το μεσιτιλίκι που πουλάνε στις μεγάλες εταιρείες. Και από τις πρώτες κουβέντες του σύμβουλου, φάνηκε καθαρά ότι είχε διάθεση να περιαυτολογήσει.
Δεν είναι, μόνο, ότι μιλάνε πολύ περισσότερο απ’ ό,τι χρειάζεται. Είναι ότι γλείφουν από πάνω και την εταιρεία για τη δουλειά που τους αναθέτει.
Το κατάλαβε πρώτος από όλους ο Γενικός μας.
-Το ξέρουμε, είμαστε πρωτοπόροι, του είπε. Έλα τώρα, σε παρακαλώ, μπες στο κυρίως θέμα.
Το κυρίως θέμα ήτανε, με λίγα λόγια, ότι στο πλαίσιο των αρχών της αριστείας, που είχε ονομαστεί η νέα επιχειρηματική χρονιά, οι υποψήφιοι θα έπρεπε κατ’ αρχάς να διαβάσουν τον νέο κώδικα προσλήψεων και να υπογράψουν το σχετικό memorandum με το οποίο θα αποδέχονταν τις νέες εταιρικές διαδικασίες.
Η αποδοχή των όρων από κάθε υποψήφιο ήταν προαπαιτούμενο για την εξέταση της αίτησης πρόσληψης.
Το πλαίσιο, που μας ανέλυσε ο σύμβουλος, προέβλεπε -εκτός από τα κλασικά διαγωνίσματα στα Αγγλικά και την Αριθμητική ή το σύνηθες multiple choice test σε θέματα διοίκησης επιχειρήσεων- την συμμετοχή σε ένα decision making test με θέμα έναν άγνωστο γρίφο καθώς και την συναίνεση των υποψηφίων για την παροχή πρόσβασης στα κοινωνικά τους δίκτυα.
Εφόσον οι υποψήφιοι περνούσαν τα tests που αναφέραμε παραπάνω οι τέσσερις πρώτες -λες και παίζανε final four τα ταλαίπωρα κορίτσια- θα συμμετείχαν σε ένα προημιτελικό διαγωνισμό, για τον οποίο ο σύμβουλος δεν μας έδωσε λεπτομέρειες, αλλά εν πάση περιπτώσει από αυτόν διαγωνισμό θα προκρίνονταν οι δύο επικρατέστερες, οι οποίες θα υποβάλλονταν ξεχωριστά σε μια διαδικασία την οποία ο σύμβουλος επρόκειτο να μας αναλύσει για να δικαιολογήσει και την παρουσία του.
Σαν να μην έφταναν όλα τα παραπάνω, οι υποψήφιοι θα έπρεπε να αποδεχθούν σε κάποιο στάδιο της διαδικασίας, το οποίο ούτε και ο σύμβουλος δεν γνώριζε πότε, και την διεξαγωγή έρευνας από ανεξάρτητους συνεργάτες του με σκοπό την συλλογή πληροφοριών για κάθε μια υποψήφια.
Πληροφορίες που αφορούσαν τόσο την προηγούμενη εργασιακή απόδοσή τους όσο και τον χαρακτήρα της προσωπικότητάς τους η ακόμη και την προσωπική τους ζωή. Οι ερευνητές, δηλαδή οι ρουφιάνοι, θα είχαν κάθε δικαίωμα για αυτό το έργο τους να απευθυνθούν όχι μόνον σε πρώην εργοδότες των υποψηφίων αλλά ακόμη και σε οικεία πρόσωπά τους.
“Καλά, βρε παιδιά, είναι σωστό αυτό;” ρώτησα με τη γνωστή μου σε όλους τους συναδέλφους εργασιακή ευθιξία.
“Εφόσον το έχουν αποδεχθεί, ναι” μου απάντησε ο σύμβουλος. “Με την θέληση τους κάνουμε την έρευνα, που είναι τόσο απαραίτητη για το ψυχογράφημα του υποψηφίου. Το ψυχογράφημα είναι μια συνδυαστική μελέτη ψυχολογίας και τεχνητής ευφυίας για την ανάλυση δεδομένων τα οποία επεξεργάζεται ένα πρόγραμμα υπολογιστή με ποσοστό επιτυχίας, εκεί που εφαρμόστηκε, πάνω από ενενήντα τοις εκατό.”.
“Δηλαδή” πετάχτηκε ο συνάδελφος μου ο Μάκης, “μπορεί να πάει ο ερευνητής και να βρει ένα πρώην φίλο της υποψηφίου και να τον ρωτήσει πράγματα για αυτήν;”
-Φυσικά! Εφόσον έχει υπογράψει την σύμβαση των όρων του διαγωνισμού για την πρόσληψή της, όποιον και ό,τι θέλουμε μπορούμε να ρωτήσουμε.
-Ε, όχι ρε παιδιά. Κι αν ο πρώην φίλος της, για να την εκδικηθεί, μας πει ότι είναι γυναίκα που δεν υποφέρεται με τίποτα, θα πρέπει να πιστέψουμε έναν άγνωστο;
-Ας μας πει, ό,τι θέλει. Εμείς θα το καταγράψουμε και θα αξιολογηθεί στο τέλος μαζί με όλα τα υπόλοιπα. Άλλωστε, η διαδικασία, βιάζεστε μου φαίνεται, προβλέπει και το test επαλήθευσης όλων των εκτός εργασίας δραστηριοτήτων των υποψηφίων. Εσείς τι νομίζετε; Τα χόμπι, οι εθελοντικές δράσεις και οι ενασχολήσεις των υποψηφίων δεν μας δίνουν στοιχεία για την προσωπικότητα και τον χαρακτήρα του υποψήφιου; Νομίζετε ότι το πρόγραμμα που έχουμε φτιάξει δίνει το ίδιο σκορ για έναν που ασχολείται στον ελεύθερο χρόνο του με τη φιλανθρωπία και έναν που κατεβαίνει σε συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας;
-Αυτό είναι βέβαιο, είπε ο Μάκης με τις γνώσεις Μαθηματικών που του επιτρέπει να καταλαβαίνει πως σχεδιάζεται ένας αλγόριθμος βαθμολόγησης ποιοτικών χαρακτηριστικών.
“Δεν πιστεύω να μας ειρωνεύεσθε κύριε” απάντησε ο Καρολής. “Τους αλγόριθμους και τα προγράμματα δεν τα φτιάχνουν οι μέτοχοι και οι Διευθυντές των εταιρειών, Κύριε Μάκη μου. Εργαζόμενοι σαν και εσάς τα φτιάχνουν για να ελέγχουν εργαζόμενους. Αν εσείς οι εργαζόμενοι μεταξύ σας δεν μπορείτε να τα βρείτε και σχεδιάζετε προγράμματα ελέγχου της απόδοσης ή της συμπεριφοράς των εργαζομένων δεν σας φταίνε οι εργοδότες. Και για να κλείσουμε το θέμα, μη μου πείτε ότι οι εργοδότες εκμαυλίζουν κάποιους εργαζόμενους ανταμείβοντας τους για αυτές τις υπηρεσίες. Ο σκοπός του καπιταλιστή αγαπητέ μου, για να το αναλύσουμε μαρξιστικά, είναι να αυξάνει το κέρδος της επιχείρησης του με κάθε τρόπο. Ο σκοπός του εργαζόμενου ποιος είναι; Να κερδίσει μια αύξηση η μια προαγωγή σε βάρος άλλων εργαζομένων;”
Ο Καρολής, για να είμαι ειλικρινής, είχε δίκιο.
“Κι αν” πετάχτηκα πάλι εγώ, “αν, λέω, η υποψήφια μας αντιδράσει εκ των υστέρων σε αυτή την πρωτοφανή υποβάθμιση της προσωπικότητας της και μας καταγγείλει για απάνθρωπες διαδικασίες, τι θα κάνουμε, ρε σύμβουλε;”
“Ελάτε, βρε παιδιά. Πολύ ευαίσθητοι, μου είσαστε εσείς οι μεγαλύτεροι” απάντησε ο σύμβουλος, θέλοντας να μας βγάλει έξω από το κάδρο της νέας εποχής.
“Τα νέα παιδιά έχουν αντοχές” συνέχισε. “Δεν είναι μαλθακά σαν και εσάς. Για να πάρουν μια καλή θέση πουλάνε και την ψυχή τους την ίδια. Τι νομίζετε, ότι τζάμπα πήγαν τόσα χρόνια πουσαρίσματος από τους γονείς για ένα σχολικό αριστείο ή για μια πρωτιά στις Πανελλήνιες; Τέλειωσαν τις σπουδές στην ώρα τους χωρίς να χάσουν πολύτιμο χρόνο σε καταλήψεις ή πορείες. Και μόλις αποφοίτησαν από τα Πανεπιστήμια, αυτούς που αρίστευσαν τους παρέλαβαν οι τράπεζες, οι εταιρείες κινητής τηλεφωνίας και οι θυγατρικές των πολυεθνικών. Αυτούς, τους πρώτους με τους καλύτερους βαθμούς στο πτυχίο επιλέγουν για συμμετοχή στους διαγωνισμούς καινοτομίας ή χορηγία υποτροφιών σε ξένα Πανεπιστήμια. Και όταν με το καλό επιστρέφουν από το εξωτερικό, με το μεταπτυχιακό στο χέρι, η δουλειά του υπαλλήλου είναι έτοιμη και τους περιμένει. Ξέρουν ότι πρέπει να ξεκινήσουν από τα χαμηλά για να φθάσουν ψηλά. Το ξέρετε ότι στις τράπεζες δεν υπάρχει ταμίας χωρίς μεταπτυχιακό; Είναι παιδιά δουλεμένα. Παιδιά που χάσανε τα καλύτερα τους χρόνια, για να μπορούν ελεύθερα να διαλέξουν τον καλύτερο Εργοδότη και την πιο συμφέρουσα για αυτά εργασία.”
Το θερμόμετρο της αριστεροσύνης μου είχε φθάσει στο κόκκινο.
“Ελεύθερα να πουλήσουν την αξιοπρέπειά τους” του απάντησα και είχα προετοιμαστεί να φτάσω την συζήτηση στα άκρα.
“Δεν τα ξέρετε, μου φαίνεται καλά τα νέα παιδιά, κύριε” μου απάντησε. “Σας πείραξε ε, που θα βάλουμε ένα ρουφιάνο να μάθει για την προσωπική τους ζωή; Εδώ για μια θέση γλάστρας σε τηλεοπτικό σταθμό ή για μια συμμετοχή σε ένα τηλεοπτικό σκουπίδι, νέα κορίτσια πουλάνε το ίδιο τους το σώμα, και θα τα στεναχωρήσει, αν ρωτήσουμε έναν γνωστό τους εάν ξενυχτάει, πίνει ή συμμετέχει σε απεργίες; Είσαστε στα καλά σας, κύριε;”
-Άλλο οι τηλεπαρουσιάστριες και άλλο τα νέα κορίτσια που ψάχνουν για μια δουλειά, απάντησα. Είναι διαφορετική η φύση της εργασίας τους.
-Ναι, ε; Δηλαδή είναι σωστό μια αδίσταχτη πουτάvα να παίρνει μια εκπομπή, αλλά δεν είναι σωστό να αναλάβει μια υψηλή θέση μέσα στην ιεραρχία μιας εταιρείας. Λυπάμαι κύριε, πώς σας είπαμε, α ναι, Αλέξη, για τις απόψεις σας.
Με αποστόμωσε ο καριόλης, ο σύμβουλος. Δεν ήξερα τι να του απαντήσω. Πήρε τα πάνω του, ο πoύστης, και άρχισε να μας μιλάει για το ψυχογράφημα, που η πρωτόλεια μορφή του θα διαμορφωνόταν με βάση τις πληροφορίες του ιδιώτη ερευνητή.
Τα στοιχεία αυτά θα συνέθεταν ένα memo της κοινωνικής συμπεριφοράς του υποψήφιου, και σε συνάρτηση με τα δεδομένα της εργασιακής εμπειρίας, των αποτελεσμάτων στα tests επίλυσης επιχειρηματικών γρίφων και γρήγορης απόφασης -Quick decision making το λένε οι Managers και ύστερα απορούν γιατί τα νέα παιδιά δεν μιλούν καλά ελληνικά- στα οποία είχαν ήδη υποβληθεί από τον σύμβουλο, και μιας ακόμη δοκιμασίας για την οποία επρόκειτο να μας μιλήσει αναλυτικά το τελικό αποτέλεσμα θα παραδινόταν σε μορφή report στην Διευθύντρια Προσωπικού της εταιρείας μας.
Το quick decision making test είναι μια σειρά δοκιμασιών του υποψήφιου στην επίλυση γρίφων με χρονικούς περιορισμούς.
Το test είχε ήδη διεξαχθεί από το σύμβουλο. Το έβγαλε από τον χαρτοφύλακα του και μου τον έδωσε προσωπικά σε εμένα.
-Θα το μελετήσετε, για να γνωρίσετε το επίπεδο αντίληψης των υποψηφίων Κύριε Αλέξη, στο διάλειμμα που θα κάνουμε και θα επανέλθουμε για να συζητήσουμε το τελικό στάδιο της αξιολόγησης. Είναι η τελευταία δοκιμασία στην οποία θα υποβληθούν οι δύο επικρατέστερες υποψήφιοι.
Τι να κάνω; Ενώ οι άλλοι είχαν πάει στα γραφεία τους ή έπιναν τον καφέ τους, απαλλαγμένοι για λίγο από την φλυαρία του συμβούλου, εγώ καθόμουν στη σύσκεψη και προσπαθούσα να καταλάβω τον γρίφο.
Διαβάζοντας τον γρίφο είχα συνοφρυωθεί. Το κατάλαβε ο Μάκης, που καθόταν μαζί μου για συντροφιά. Εκείνος χάζευε στο κινητό του την ροή των κοσμικών που βάζει γνωστό site, γνωστό για την συστηματική παραποίηση των ειδήσεων και την δημοσίευση δημοσκοπήσεων- όταν ο Πρωθυπουργός πει καμία αρλούμπα που δεν μπορούν να την μαζέψουν- που δείχνουν ότι ο κόσμος είναι ευχαριστημένος με την ανεργία, την ακρίβεια και την φτώχεια.
-Ρε Μάκη, του είπα. Έχει και η ξεφτίλα τα όριά της.
Νόμιζε ότι του έκανα παρατήρηση για αυτά που διάβαζε.
-Έλα, ρε, την βρίσκω με τα σχόλια των αναγνωστών, μου απάντησε. Άκου ρε, λένε μια influencer την Τρόμπα σούργελο, τον Fnik, ένα ράπερ γκόμενο μιας γλάστρας γύφτουλα και για αυτή, την πώς την λένε μια τηλεπαρουσιάστρια, ότι έχει IQ τριάντα.
-Τι μας νοιάζει ρε, πόσο είναι το IQ της; Όσο και να είναι, δικό της είναι, να το χαίρεται το κορίτσι και να την χαίρονται και αυτοί που την βλέπουν καθημερινά στην τηλεόραση. Την ξεφτίλα, ρε, δεν την είπα για αυτά που διαβάζεις. Η ξεφτίλα είναι για αυτό το decision making test που βάλανε στους υποψήφιους.
-Για λέγε, ρε, τι τους βάλανε;
-Γρίφο τους βάλανε, ρε. Και θέλω σε παρακαλώ, να μου τον λύσεις εσύ, για να δεις με τι άσχετα πράγματα διαλέγουν υποψήφιους να διοικήσουν επιχειρήσεις.
-Δεν με ενδιαφέρουν οι γρίφοι. Γρίφους βάζουνε σε τηλεπαιχνίδια για να γελάει ο κόσμος με την δυστυχία των άλλων.
-Το ξέρω, αλλά έχει σχέση με τη μαθηματική λογική.
-Δεν με ενδιαφέρει, και μη με σκοτίζεις. Έχω διδακτορικό στα Μαθηματικά. Δεν μου χρειάζεται να αποδείξω ότι μπορώ να λύνω γρίφους.
-Μάκη, ανάλογα επιστημονικά προσόντα με τα δικά σου, τα είχαν όλοι οι υποψήφιοι. Και όμως τους γελοιοποίησαν.
-Ε, αφού αποδέχτηκαν τους όρους.
-Ναι, αλλά δεν μπορείς να φανταστείς τι τους βάλανε στο decision making test.
-Σίγουρα κάποια μ@λακία. Για λέγε.
-Μάκη, μη το γελάς καθόλου. Τους έδειξαν σε φωτογραφίες τρία κουτιά. Το ένα έγραφε ότι είχε μέσα «μήλα», το άλλο «πορτοκάλια» και το τρίτο «Μήλα και πορτοκάλια». Τους είπαν ότι το κάθε κουτί είχε διαφορετικό περιεχόμενο από αυτό που έγραφε και τους είπαν μέσα σε τρία λεπτά με μια κίνηση ανοίγματος να βρουν πού είναι τα μήλα. Αυτό, το πιστεύεις, ήταν το decision making test στην ομάδα υποψηφίων για πρόσληψη στην εταιρεία μας; Το σχεδίασε η ομάδα ελέγχου της ανάλυσης των ικανοτήτων γρήγορης σκέψης υποψηφίων..Φαντάζεσαι να έχουν περάσει το test της γλώσσας, το multiple choice για αποφάσεις marketing, να έχουν επιλύσει προβλήματα της μικροοικονομίας, να έχουν βρει μέσα από την αναζήτηση της βιβλιογραφίας ή του google ένα άγνωστο τεχνικό θέμα και να πρέπει στο φινάλε αυτής της Οδύσσειας να εξηγήσεις πώς με μια δοκιμή θα βρεις τι περιέχει ακριβώς κάθε κουτί; Δεν είναι φοβερό, ρε Μάκη, αυτό που τραβάνε οι υποψήφιοι για να βρουν μια κωλοδουλειά σε μια εταιρεία;
-Όχι, Αλέξη, δεν είναι φοβερό. Εκείνο που με φοβίζει περισσότερο είναι η αποδοχή του εξευτελισμού από τους υποψήφιους.
Δεν είχαμε καλά-καλά ολοκληρώσει το θέμα που ανοίξαμε και είδαμε να καταφθάνουν όσοι έκαναν το σύντομο αυτό διάλειμμα. Η ενημέρωση θα είχε και συνέχεια, αφού απορία όλων μας ήταν, τι ρόλο θα έπαιζαν στην πρόσληψη τα στελέχη της εταιρείας μας και ιδιαίτερα εγώ, που θα είχα με την υποψήφια άμεση ιεραρχική σχέση. Ήταν η τελευταία δοκιμασία στην οποία θα έπρεπε να υποβληθούν οι υποψήφιοι.
-Εντάξει, ρε παιδιά, είπα, οι σύμβουλοι έχουν κάνει την επιστημονική και ψυχογραφική αξιολόγηση. Δεν πρέπει και εμείς να συναντήσουμε τις υποψήφιες και να δούμε εάν ταιριάζει η χημεία μας;
-Δεν μας ενδιαφέρει η χημεία σου, Αλέξη, με την υποψήφια, μου απάντησε η Φιλιώ. Χημεία πρέπει να έχουν τα ζευγάρια που παντρεύονται. Στα στελέχη μετράει η προς τα έξω εικόνα της αριστείας.
-Ρε, Φιλιώ, θα μας τρελάνεις, της απάντησα. Τόσα χρόνια μας ζαλίζατε με τα team working principles. Πάλι θα αλλάξουμε φιλοσοφία;
-Φυσικά. Η ιδέα της αριστείας δεν απαιτεί πια ομαδική εργασία. Ο καθένας για την πάρτη του δουλεύει. Η παλιά ομαδική εργασία ενός τμήματος κάλυπτε τους λουφαδόρους. Τώρα ο καθένας μας, και εγώ το ίδιο με εσάς θα αξιολογηθώ, μη νομίσετε ότι θα με εξαιρέσουν, έχει το δικό του personal performance ranking. Καταλάβετε το, πιά. Ο σώζων εαυτόν σωθήτω.
-Εντάξει το καταλάβαμε, ότι για το τομάρι του πρέπει να νοιάζεται ο καθένας μας. Η απορία μου, όμως, είναι: Εγώ, τι ρόλο παίζω σε αυτήν την ιστορία της πρόσληψης; Αν δεν πρόκειται να συναντήσω την υποψήφια με την οποία θα συνεργαστώ, όλο αυτός ο σαματάς, για ποιο λόγο γίνεται; Για να διαβάσουμε τον γρίφο που έλυσαν οι υποψήφιοι; Ακόμη και σε συνοικέσιο της δεκαετίας του ’60, αν ο γαμπρός δεν γούσταρε την νύφη, γάμος δεν γινότανε.
“Βρε, βιάζεσαι” μου απάντησε η Φιλιώ, “εσύ θα αναλάβεις την σημαντικότερη αποστολή της νέας μεθοδολογίας. Την διαπίστωση της αλήθειας των ελεύθερων δραστηριοτήτων της κάθε υποψήφιας.”
Το θέμα είχε στραβώνει. Απευθύνθηκα στον Γενικό μας:
“Κύριε Γενικέ, γουρούνι στο σακί, θα προσλάβουμε;” τον ρώτησα.
-Απ’ ό,τι κατάλαβα, εσύ θα δεις το σακί. Το γουρούνι, το έχει ζυγίσει ο σύμβουλος. Χα, χα…
“Δεν είναι έτσι, όπως τα λέτε” πετάχτηκε η Φιλιώ, “τα κοινωνικά η άλλα ενδιαφέροντα είναι τα προικιά του υποψηφίου. Τα παλιά χρόνια, οι υποψήφιες νύφες είχαν το λεγόμενο κρεβάτι και την επίδειξη των προικιών.”
-Το είχα ακούσει αυτό. Ρίχνανε και ένα μωρό πάνω στο κρεββάτι για να πιάσει η μέλλουσα νύφη παιδί και να στεριώσει ο γάμος της.
Δεν θέλανε και πολύ οι άλλοι συνάδελφοι μου, να αρχίσουνε την πλάκα.
“Εμείς, Αλέξη, στο κρεβάτι θα ρίξουμε εσένα” είπε ο Μάκης. “Χα, χα… Για να ριζώσει το κορίτσι στην εταιρεία μας, ρε”.
Δεν συμμερίστηκα, καθόλου, τα κρύα αστεία τους.
“Και είναι όλη αυτή η μεθοδολογία προσλήψεων εργασιακός εκσυγχρονισμός, Φιλιώ;” είπα. “Αυτό είναι οπισθοδρόμηση στο παρελθόν του χαφιεδισμού. Είναι ανάγκη να χρησιμοποιούμε πράκτορες για να δούμε πώς συμπεριφέρονται νέες κοπέλες στον δικό τους ελεύθερο χρόνο; Και να επαληθεύσουμε εμείς αυτά που γράφουν ότι κάνουν στον ελεύθερο χρόνο τους; Δεν φτάνουν στους συμβούλους οι πληροφορίες που παίρνουν από τα κοινωνικά δίκτυα;”
Ήταν η ώρα του σύμβουλου, αυτού του Καρολή, να μπει στην συζήτηση.
-Τα κοινωνικά δίκτυα έχουν ξεπεραστεί πια, Αλέξη. Πριν από λίγα χρόνια μπαίναμε στο Facebook και μαθαίναμε τι κάνανε οι υποψήφιοι στον ελεύθερο χρόνο τους. Βλέπετε σήμερα κανένα νέο να ποστάρει στα δίκτυα τι έκανε ή που πήγε; Δυστυχώς, για εμάς που επιλέγουμε ανθρώπους, οι νέοι έχουν απομακρυνθεί από αυτό το κοινωφελές δίκτυο και έχουν μείνει μέσα μόνο κάτι ηλικιωμένοι να ανταλλάσσουν ευχές στα γενέθλιά τους η να ποστάρουν αναμνηστικές φωτογραφίες από τα σχολικά τους χρόνια. Βέβαια, για τους digital marketeers τα κοινωνικά δίκτυα εξακολουθούν να παραμένουν ένα εργαλείο προώθησης των προϊόντων τους σε ένα σοβαρό περιβάλλον που αποκλείει ακραίες πολιτικές, ρατσιστικές η σεξιστικές θέσεις. Βλέπετε εσείς κανένα χυδαίο θέμα η έστω ένα γυμvό στα promotions του; Μακάρι αυτοί οι αξιωματικοί που έχουν βάλει για τον έλεγχο των αναρτήσεων να έκοβαν και φωτογραφίες ανθρώπων που κρατάνε τσιγάρο στα χέρια τους.
“Αυτό είναι αλήθεια, κύριε Καρολή” πετάχτηκε ο Μάκης, “το Facebook δεν προβάλλει ούτε καν το γυναικείο στήθος. Και οι βίζιτες που πλασάρονται μέσα από τις σελίδες του, ντυμένες με κορμάκια είναι.
Είχα παντελή άγνοια του θέματος, αλλά η φωτογραφία που μας έδειξε ο συνάδελφος μου ο Μάκης, δεν άφηνε καμία αμφιβολία. Δεν ήθελα όμως να αποσυντονιστώ από το θέμα της αξιολόγησης και να ανοίξουμε συζήτηση για ένα κοινωνικό δίκτυο ο σκοπός του οποίου είναι να φτιάξει απολιτίκ καταναλωτές. Έτσι, επανήλθα ξανά στη βάσανο την οποία υφίστανται οι νέοι προκειμένου να βρουν μια θέση εργασίας.
«Αμφισβητούμε τα εργασιακά και πανεπιστημιακά προσόντα τους» είπα απευθυνόμενος στο σύμβουλο, «τους βάζουνε να δίνουνε εξετάσεις στα Αγγλικά και την Πρακτική Αριθμητική, τους δίνουμε να λύσουν γρίφους, τους περνάμε από ψυχολογικά tests ή τους κάνουμε ψυχογραφήματα, λες και θα προσλάβουμε χειριστές αεροσκαφών. Δεν φτάνουν τόσα που τραβάνε για να φθάσουν εδώ που φθάσανε, είναι ανάγκη τώρα να τις περιφέρουμε σαν αρκουδιάρηδες που ταλαιπωρούν τα δύστυχα τα ζώα για να κάνουν το νούμερο τους;”
-Αλέξη, κάνεις λάθος. Δεν θα τις περιφέρεις δημόσια. Σε ιδιωτικό περιβάλλον και με την ανάλογη διακριτικότητα θα κάνεις αυτή την αξιολόγηση. Θα βαθμολογήσεις αντικειμενικά αυτό που θα δεις. Η αριστεία σήμερα είναι μετρήσιμη. Πολύ το ψάχνετε, βρε παιδιά. Οι υποψήφιες, για να φτάσουν εδώ που έφτασαν, έχουν υποστεί του Χριστού τα πάθη. Ε, το να σας αποδείξουν, ότι αυτά που κάνουν στον ελεύθερο χρόνο τους ανταποκρίνονται σε αυτά που γράφουν στο βιογραφικό τους, δεν είναι και ο πάτος της γελοιοποίησης.
“Το ξέρω” απάντησα ειρωνικά. “Ο πάτος της ξεφτίλας είναι να συναινώ εγώ, ένας αριστερός πρώην ΡΗΓΑΣ, στη πρόσληψη ενός εργαζόμενου με εφαρμογή μιας απάνθρωπης νεοφιλελεύθερης μεθόδου.”.
-Ο πάτος, Αλέξη παιδί μου, είναι ακόμη πιο βαθιά, απ’ ότ,ι φαντάζεσαι. Γιατί, όχι μόνο, θα συναινέσεις σε αυτήν την διαδικασία πρόσληψης, αλλά θα πρέπει και εσύ, σαν κριτής, να υπογράψεις ένα μνημόνιο συμμόρφωσης της συμπεριφοράς σου απέναντι στις υποψήφιες, σύμφωνα με τον νέο εταιρικό κώδικα. Θα πρέπει να επιδείξεις ανοχή στις απόψεις και την συμπεριφορά των υποψηφίων χωρίς άσκηση κριτικής ή έκφρασης υποτιμητικών σχολίων που αφορούν τις ελεύθερες δραστηριότητές τους. Το μνημόνιο αποδοχής που θα υπογράψεις είναι φυσικά εμπιστευτικού χαρακτήρα και περιλαμβάνει τον όρο παραίτησης σου από άσκηση αγωγής κατά της εταιρείας η των συμβούλων της εταιρείας για οιονδήποτε λόγο η αιτία, ακόμη και σε περίπτωση που η συμπεριφορά των επιλεχθέντων υποψηφίων συνιστά προσβολή της προσωπικότητάς σου. Θα πρέπει να σου τονίσω ότι ανάλογο μνημόνιο αποδοχής των όρων υπέγραψαν και οι υποψήφιοι και αφορούσε την διαδικασία επιλογής τους. Τέλος, να σου υπενθυμίσω ότι ο σεβασμός στις αξίες της εταιρείας μας, όπως άλλωστε τις γνωρίζεις, και δεν χρειάζεται να τις επαναλάβω, είναι ένα κομβικό σημείο και για την δική σου καριέρα, αφού οι υποψήφιοι με την σειρά τους θα κρίνουν με ένα ειδικό σύστημα βαθμολόγησης και την δική σου συμπεριφορά απέναντί τους. Μέρος, λοιπόν, της νέας μεθόδου προσλήψεων δεν είναι μόνο η επιλογή του άριστου εκ των αρίστων υποψηφίων αλλά και η απόδειξη ότι η επιλογή των αρίστων γίνεται από άριστους.
Με είχε μπερδέψει αυτός ο Καρολής με την απίστευτη φλυαρία του περί αρίστων. Και όσο για τις αξίες της εταιρείας μας, σε τίποτα δεν διαφέρουν από τις αξίες που επικρατούν στον κόσμο των επιχειρήσεων.
Ιδιοκτήτες, μεγαλομέτοχοι και Διευθυντές εταιρειών κόπτονται για την σεξoυαλική παρενόχληση για να μην αρχίσουν οι υπάλληλοι να ερωτοτροπούν μεταξύ τους και παραμελούν την δουλειά τους. Για να μην επικοινωνούν μεταξύ τους οι εργαζόμενοι και αφήνουν πίσω την δουλειά προβάλλεται ο σεβασμός των πολιτικών, θρησκευτικών ή και σεξoυαλικών προτιμήσεων του καθενός και η αποτροπή εκδηλώσεων βίαιης συμπεριφοράς. Η επιβολή της εργασιακής τάξης και ασφάλειας είναι το πρόσχημα της προστασίας των παραπάνω αξιών. Και αυτή η τάξη προϋποθέτει την απαγόρευση έκφρασης πολιτικών θέσεων και κοινωνικών απόψεων.
Η ανάδειξη αυτών των αρχών ως δείγμα εταιρικού πολιτισμού έχει συμβάλλει στην δημιουργία μιας γενιάς φοβισμένων και άβουλων υπαλλήλων. Ο φόβος της έκφρασης μιας διαφορετικής άποψης, καθ’ υπερβολή μιας πολιτικής ορθότητας κομμένης και ραμμένης στα μέτρα ενός αχαλίνωτου νεοφιλελευθερισμού, έχει στερήσει από τους εργαζόμενους την συναδελφική καζούρα ή πλάκα που λειτουργούσαν σαν ασφαλιστικά της εργασιακής καταπίεσης.
Εάν κοινωνιολόγος ανέλυε την συμπεριφορά εργαζομένων, πριν και μετά από την θεσμοθέτηση αυτών των εταιρικών αρχών, θα διαπίστωνε ότι όλη αυτή η επιβολή κανόνων συμπεριφοράς στις εταιρείες ένα και μοναδικό σκοπό είχε: την στέρηση της ελευθερίας του λόγου.
Με αυτές τις political correct αρχές θα αξιολογούσα, λοιπόν, την προσωπικότητα υποψηφίων που θα εμφανίζονταν μπροστά μου με τα εσώρουχα της αριστείας. Δηλαδή, την αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου τους. Ήταν αδύνατον να μην αντιδράσω.
-Κύριε Γενικέ, με φέρνετε σε δύσκολη θέση με την υπογραφή αυτού του μνημονίου εμπιστευτικότητας και αποδοχής των κριτηρίων αξιολόγησης. Γνωρίζετε, άλλωστε, ότι οι πολιτικές μου απόψεις στα εργασιακά θέματα συγκρούονται με τις νεοφιλελεύθερες πρακτικές χρήσης της αριστείας ως μοχλού καταπάτησης δικαιωμάτων.
-Αλέξη, παιδί μου, το ξέρω ότι εσείς οι αριστεροί έχετε μια δυσανεξία στην υπογραφή των μνημονίων. Αλλά τι να κάνουμε; Πρέπει να ικανοποιήσουμε τους μεγάλους στα κεντρικά της εταιρείας. Εδώ υπέγραψαν οι υποψήφιοι, ότι δέχονται να ξεφτιλιστούν, και διστάζεις να υπογράψεις εσύ, ότι θα αναλάβεις την πιστοποίηση της ξεφτίλας τους. Αν βέβαια, δεν θέλεις, δεν μπορούμε να σε κρατήσουμε στην οικογένεια της εταιρείας μας με το ζόρι.
-Κύριε Γενικέ, εγώ ποτέ δεν είπα, ότι θέλω να φύγω από την εταιρεία. Να το διαβάσουμε, όμως, πρώτα.
-Τυπικό θα είναι, ρε Αλέξη, μη σε τρομάζει. Εδώ τόσοι και τόσοι πολιτικοί υπέγραψαν μνημόνια και δέσμευσαν μια ολόκληρη χώρα, χωρίς να τα διαβάσουν, και εσύ θέλεις να δεις τους όρους και τις προϋποθέσεις για την διαδικασία της επιλογής μιας υποψήφιας. Να δεις ότι θέλεις, αλλά να μην το ψειρίσεις κιόλας αυτό το μνημόνιο. Να τελειώνουμε με την μ@λακία, για να δείξουμε ότι κάτι κάναμε και εμείς για την χρονιά της αριστείας.
“Η οδηγία είναι σαφής” είπε η Φιλιώ. “Ο σύμβουλος έχει ελέγξει την επιστημονική καταλληλότητα των υποψηφίων και αφήνει σε μας το θέμα της αξιολόγησης των εξωεπαγγελματικών δεξιοτήτων ή δραστηριοτήτων τους. Χάρη στον αλγόριθμό candidate’s total quality of personality, πώς να σας το πω ρε γαμώτο, που τα Αγγλικά σας είναι της πλάκας, να, κάτι σαν ολική ποιότητα της προσωπικότητας του υποψηφίου, γίνεται, λοιπόν, ένας συσχετισμός των απαιτήσεων της θέσης με τις δραστηριότητες και τα ενδιαφέροντα που έχει καλλιεργήσει ο υποψήφιος. Το καταλάβατε;”
“Τι να καταλάβουμε, ρε Φιλιώ;” της απάντησα, “η υπεύθυνη στρατηγικού σχεδιασμού, συνέχισα, που ούτως ή άλλως είναι αχρείαστη, θα μ@λακίζεται όλη τη μέρα σε ένα computer. Θα φτιάχνει πίτες με προβλέψεις που πέφτουν έξω, και θα χάνει κάποιος άλλος, αυτός που είναι υπεύθυνος για την παραγωγή ή τις πωλήσεις, την θέση του. Ακόμη θα γράφει reports με τους χρονικούς στόχους -milestones τους λένε οι executives- που θα της δίνουμε έτοιμους οι υπόλοιποι της παραγωγής. Μπορείς να μου εξηγήσεις πού εμπλέκεται η προσωπικότητα της υποψηφίου, και μ@λακιζόμαστε τόση ώρα καθυστερώντας από τη δουλειά μας;”
«Έχει δίκιο, ο Αλέξης» είπε ο Γενικός μας, που, κατά βάθος, δεν γουστάρει τα νέα συστήματα πρόληψης. Χρόνια μαθημένος να προσλαμβάνει εργάτες η υπάλληλους, που του έστελναν οι τοπικοί βουλευτές της ΝΔ ή του ΠΑΣΟΚ, τηρούσε πάντα τις σχετικές ποσοστώσεις με βάση τα εκάστοτε εκλογικά αποτελέσματα.
“Τι μας ενδιαφέρει, εάν η υποψήφια στο ελεύθερο χρόνο της ασχολείται με την υψιφωνία;” συνέχισε, περιμένοντας όλοι εμείς από κάτω την επόμενη εξυπνάδα του.
Και δεν άργησε να την πετάξει.
-Και μουγκή να πάρουμε, στο computer θα παίζει, ούτως η άλλως, όλη την μέρα, είπε. Χα, χα.
Ο Μάκης και εγώ, σαν ευαίσθητοι αριστεροί, δεν γελάσαμε καθόλου. Προσπαθήσαμε ευγενικά να τον επαναφέρουμε στη τάξη.
-Η αλαλία, είτε τραυματική είτε επιλεκτική, δεν είναι μειονέκτημα, Κύριε Γενικέ. Θεωρείται ειδική δεξιότητα.
“Συμφωνώ, παιδί μου” απάντησε ο Γενικός με σοβαρό ύφος. “Οι μουγκές είναι οι καλύτερες γυναίκες υπάλληλοι. Και ακόμη καλύτερες σύζυγοι. Δεν σου σπάνε τα αρxίδια.”.
“Μη το λέτε αυτό” του απάντησα, “γιατί θυμάμαι μια ιστορία του παππού μου, που ένας γνωστός τους, με πρόβλημα αναπηρίας από τον πόλεμο, σακάτη τον ανεβοκατεβάζανε μπροστά του κι αυτός δεν παρεξηγιότανε, είχε λοιπόν γκαστρώσει, συγνώμη δεν μου βγαίνει να πω είχε καταστήσει έγκυο, μια μουγκή. Ε, τα αδέλφια της, κάτι φασιστόμουτρα Μανιάτες που δεν αστειευόντουσαν, τον υποχρέωσαν να την παντρευτεί με το ζόρι.
-Για λέγε, Αλέξη, παιδί μου. Με ενδιαφέρουν αυτές οι ιστορίες. Μόνο πες την με δικά σου λόγια, μη γαμήσoυμε την σύσκεψη.
“Ρε, παιδιά” πετάχτηκε η Φιλιώ, “ξεφεύγουμε έτσι”.
-Δεν πειράζει. Να κάνουμε και ένα διάλλειμα. Έλα, Αλέξη, λέγε μας για την μουγκή, αλλά να είσαι σύντομος.
«Την παντρεύτηκε, λοιπόν, με βαριά καρδιά, Κύριε Γενικέ» ξεκίνησα την μικρή ιστορία. «Και όχι μόνο δεν την πλάκωνε στο ξύλο, παρά την προτροπή των αδελφών της -«να της δίνεις καμία σφαλιάρα, αν θέλεις κάτι και κάνει πώς δεν καταλαβαίνει» τον είχαν συμβουλεύσει- αλλά τον ζάλιζε συνέχεια με κάτι άναρθρες κραυγές, ακαταλαβίστικες για αυτόν”.
“Κακώς” απάντησε ο Γενικός γελώντας, “έπρεπε να ακούσει την συμβουλή των αδελφών της”.
“Είσαστε στα σύγκαλά σας;” μπήκε στη μέση η Φιλιώ, “θα πείτε και άλλες τέτοιες φαλλoκρατικές εξυπνάδες;”
-Έλα, ρε Φιλιώ. Ένα καλαμπούρι κάναμε. Θα μας φάει η κοινωνική ορθότητα. Σε λίγο θα απαγορέψουν και τα ανέκδοτα με τους πoύστηδες και τους ηλίθιους. Αλέξη, παιδί μου, έλα μετά στο γραφείο να μου συνεχίσεις την ιστορία με τη μουγκή.
-Έχει θλιβερό τέλος, αυτή η ιστορία, κύριε Γενικέ. Ο άνθρωπος αγανάκτησε με τη μουγκή, και για να χαλαρώνει από τις φωνές της τα βράδια πήγαινε στο σπίτι μιας χήρας. Τον τσακώσανε τα αδέλφια της μουγκής, τον σπάσανε στο ξύλο, τον είδε η μουγκή και έβαλε τις φωνές, δηλαδή αυτές τις άναρθρες κραυγές που σε τρελαίνουν, μέχρι να καταλάβει τι έγινε. Και μόλις κατάλαβε, πήρε ένα ψαλίδι και του έκοψε το πέ ος, ενώ τα αδέλφια της τον είχαν ακινητοποιημένο.
Η περί αλαλίας ιστορία ήταν προφανώς άσχετη με το θέμα της συνάντησής μας και παρατέθηκε στο κείμενο για ιστορικούς λόγους. Ο μορφασμός στο πρόσωπο του συμβούλου Καρολή, στο φινάλε της μικρής αυτής ιστορίας, έδειχνε τον φανερό αποτροπιασμό του για την κατάληξη του δυστυχούς ανάπηρου. Το κατάλαβε πρώτος ο Γενικός μας.
-Έλα, το πανηγύρι τέλειωσε τώρα. Ώρα να συγκεντρωθούμε στα βιογραφικά των ελεύθερων δραστηριοτήτων των υποψήφιων. Άντε, Φιλιώ, πες μας τι άλλο έχουμε να κάνουμε.
“Εσείς τίποτα. O Αλέξης πιάνει τώρα δουλειά” απάντησε η Φιλιώ. “Θα μελετήσει τα βιογραφικά των δυο υποψηφίων γυναικών που πέρασαν με επιτυχία όλες τις προηγούμενες εξετάσεις και έχουν συγκεντρώσει την υψηλότερη βαθμολογία. Δύο νέα κορίτσια, διαφορετικού χαρακτήρα, αλλά το καθένα με την δική του προσωπικότητα, έχουν κληθεί να περάσουν την τελευταία τους δοκιμασία. Να είστε, πάντως, βέβαιοι ότι η υποψήφια που θα επιλεχθεί για αυτή τη νέα σημαντική θέση στην εταιρεία μας, θα είναι αποτέλεσμα μιας διαδικασίας βασισμένης στις αρχές της αριστείας.”
Δυο βιογραφικά είχα να διαβάσω. Δυο υποψήφιων γυναικών που είχαν καταφέρει να περάσουν όλα τα tests του συμβούλου προσλήψεων, για τα οποία , με εξαίρεση τον γελοίο αυτό γρίφο, είχαμε παντελή έλλειψη ενημέρωσης.
Στα ακαδημαϊκά προσόντα των υποψηφίων, για μια νέα άχρηστη θέση του οργανογράμματος, σκέφθηκα να μη δώσω ιδιαίτερη βαρύτητα.
Η εμπειρία είκοσι και βάλε χρόνων στην εταιρική διακυβέρνηση μου έχει δείξει, ότι όλοι αυτοί οι strategic, marketing και administrative assistants, coordinators, planners, executives και με όποιο άλλο βαφτιστικό τίτλο έχουν αναλάβει υψηλόβαθμες θέσεις στις μεγάλες εταιρείες, εκτοπίζοντας χρήσιμους και πρακτικούς χαμηλόβαθμους υπαλλήλους, μαθαίνουν Διοίκηση επιχειρήσεων, αν μαθαίνουν, μέσα στις επιχειρήσεις που τους προσέλαβαν .
Θα έπρεπε, όμως, να ξεκινήσω από κάποιο βιογραφικό. Και διάλεξα πρώτο αυτό της Ιόλης Τρανού, της κοπέλας με το αστραφτερό χαμόγελο, που βλέπετε στη δεξιά φωτογραφία στην αρχή του κειμένου.
Η Ιόλη, όπως έγραφε το βιογραφικό της, ήταν απόφοιτος ενός ιδιωτικού κολλεγίου της Ανατολικής Αττικής -πηγαίνουν συνήθως σε αυτό όσοι δεν περνούν τις Πανελλήνιες ή δεν φεύγουν στο εξωτερικό- με μεταπτυχιακές σπουδές στο Cambridge και σεμινάρια επιχειρηματικής καινοτομίας στο Stanford. Ξεκίνησε να εργάζεται στο Λονδίνο σε εταιρεία σύμβουλων. Την Wolves Ltd, την εταιρεία που ασχολείται με μελέτες αναδιάρθρωσης προβληματικών επιχειρήσεων, ή συνταξιοδοτικών ταμείων που έχουν απωλέσει την περιουσία τους εξαιτίας υποδείξεων εταιρειών του χρηματοπιστωτικού τομέα.
Στη Woolves Ltd εργάσθηκε επί τριετία και στη συνέχεια επέστρεψε στην Ελλάδα για να απασχοληθεί προσωρινά σαν marketing consultant μιας εταιρείας, η οποία, απ’ ό,τι κατάλαβα, δεν κάνει απολύτως τίποτα πέρα από το να προωθεί προγράμματα ΕΣΠΑ σε πελάτες.
Στις εμπιστευτικές πληροφορίες που συνέλεξε ο σύμβουλος -πάντα με την σύμφωνη γνώμη της υποψηφίας- αναφέρθηκε ότι ή Ιόλη Τρανού σαν φοιτήτρια είχε σχέση με τον ύπανδρο Κοσμήτορα του Βρετανικού Πανεπιστημίου, σχέση η οποία διακόπηκε άμα τη αποφοίτησή της.
Μετέπειτα, ως νεοπροσληφθείσα στην Wolves Ltd, είχε συνάψει επι τριετία σχέση με τον ομοίως ύπανδρο Customer Service Manager της εταιρείας της.
Η σχέση αυτή της Ιόλης -σύμφωνα με τον νόμιμο πληροφοριοδότη- είχε άδοξο τέλος, όταν ο Customer Service Manager συνήψε παράλληλη σχέση με νεοπροσληφθείσα υπάλληλο.
Το έμαθε η Ιόλη -στις μεγάλες εταιρείες είναι αδύνατον να κρυφτεί ερωτική σχέση μεταξύ δύο εργαζομένων- και του έκανε αγωγή για υποβάθμιση των εταιρικών καθηκόντων της, σε σχέση με τα εγγράφως συμφωνηθέντα κατά την πρόσληψή της, και επίδειξη αδικαιολόγητα απαξιωτικής συμπεριφοράς καθ’ όλη την διάρκεια της συνεργασίας του.
Η υπόθεση, μετά την προσκόμιση, από μέρους της Ιόλης, προχρονολογημένων βεβαιώσεων για προκληθείσα ψυχική βλάβη, έκλεισε με την οικειοθελή αποχώρηση της Ιόλης από την Wolves Ltd, την απόσυρση της αγωγής και την καταβολή ποσού 600.000 ευρώ ως αποζημίωση για το κλείσιμο της υπόθεσης.
Μετά την αποχώρησή της από την Wolves Ltd, η Τρανού επέστρεψε στην Ελλάδα, απασχολήθηκε σε αυτή την άγνωστων στοιχείων εταιρεία και ταυτόχρονα υπέβαλε το βιογραφικό της σε εταιρεία -head hunters λέγονται- που κυνηγάνε να βρούνε τέτοια λαβράκια για να τα προωθήσουν σε πολυεθνικές εταιρείες.
Η Ιόλη Τρανού αφού πέρασε με επιτυχία όλες τις σχετικές δοκιμασίες, στην οποία την υπέβαλε ο Σύμβουλος προσλήψεων της εταιρείας μας, έφθασε στο στάδιο της τελικής αυτής αξιολόγησης.
Μου έφεραν αναστάτωση αυτά που διάβαζα. Δεν το έκρυψα.
-Ρε παιδιά, αυτή η Τρανού, θα μας κάνει την εταιρεία μπoυρδέλο. Όπου πάει δημιουργεί σχέσεις με ανθρώπους που έχουν μαζί της ιεραρχική σχέση. Στο Πανεπιστήμιο τα είχε με τον κοσμήτορά της. Με το πού αποφοίτησε, τον παράτησε. Πιάνει δουλειά σε αυτήν την εταιρεία των λύκων και τα φτιάχνει και εκεί με τον Manager του τμήματός της. Τρία χρόνια τα είχε μαζί του και μόλις εκείνος την άφησε, του έκανε αγωγή για ψυχική βλάβη που της δημιούργησε η υποβάθμιση των καθηκόντων της. Δεν με ενοχλεί που επιδιώκει σχέσεις με τους προϊσταμένους της. Με ενοχλεί και με φοβίζει η υστεροβουλία αυτής της κοπέλας.
“Πολύ καλά το χειρίσθηκε το θέμα που προέκυψε με την παράλληλη σχέση του προϊσταμένου της” μου απάντησε ο σύμβουλος προσλήψεων, ο κύριος Καρολής, πριν προλάβω να ολοκληρώσω την εκτίμησή μου για την συμπεριφορά της. Τα νέα εταιρικά ήθη δεν επιτρέπουν την εκμετάλλευση της διευθυντικής θέσεως για ανήθικους σκοπούς. Δεν γνωρίζετε ότι η διακοπή της σχέσης προϊσταμένου-υφισταμένης είναι αιτία μόνιμης ψυχικής βλάβης;
-Καλά, ρε σύμβουλε, και η Τρανού κατάλαβε ότι την υποβαθμίσανε μόλις τα έφτιαξε ο Customer, πώς τον λένε τον μ@λάκα αυτόν τον Manager, με την καινούργια του τμήματος; Γιατί η Τρανού δεν κατήγγειλε την εργασιακή της απαξίωση όσο καιρό έβγαινε μαζί του έξω;
-Γιατί, αγαπητέ, αυτός ο Manager στην εταιρεία, την βοήθησε να ανέλθει μέσα στην εταιρεία. Οι άριστοι πρέπει να αξιοποιούν κάθε ευκαιρία που τους δίνεται. Η Τρανού κάθε χρόνο έπαιρνε στην αξιολόγηση A+++. Εμάς αυτό μας ενδιαφέρει.
– Εμένα, πάντως σύμβουλε, μου δείχνει για αδίσταχτη. Αυτή δεν το έχει σε τίποτα να καρφώνει και συναδέλφους της. Αλλά, εάν εσείς την έχετε επιλέξει, δεν μου πέφτει λόγος.
“Αυτό θέλουμε, αγαπητέ Αλέξη” απάντησε ο σύμβουλος, “αδίστακτους υπαλλήλους, έτοιμους για όλα, προκειμένου να εξελιχθούν. Άλλωστε, τέτοιας μορφής ερωτικά παρατράγουδα, συμβαίνουν σε κάθε εργασιακό χώρο. Εδώ η άλλη, σε μικρομάγαζο υπάλληλος δουλεύει, και τα φτιάχνει με το αφεντικό της. Με το πού την χωρίζει ο άλλος, πάει και τον καρφώνει στην Εφορία ή την γυναίκα του.
-Ναι, αλλά δεν του τραβάει αγωγή για να του πάρει εξακόσια χιλιάρικα. Άντε να του πάρει τα χρωστούμενα της δουλειάς της.
-Για αυτό το λόγο είναι υπάλληλος σε μικρομάγαζο. Αν ήτανε από την πάστα των αρίστων θα διεκδικούσε την ανάλογη αποζημίωση.
-Μα, είναι τρόπος αυτός; Ούτε οι πoυτάνες δεν κάνουν αυτά κόλπα.
-Οι φτηνές, αυτές που παίρνουν εκατό Ευρώ την επίσκεψη, όχι κύριε Αλέξη, δεν τα κάνουν. Για ρωτήστε όμως, πόσο στοιχίζει η βραδιά με μια ακριβή;
-Ρε σύμβουλε, Strategic planning executive, είπανε οι ξένοι να προσλάβουμε. Δεν ψάχνουμε για ακριβές πoυτάνες.
-Κάνεις λάθος, Αλέξη. Ψάχνουμε για την πιο πoυτάνα από τις πoυτάνες της αριστείας. Θέλουμε γυναίκα που να σκίζει γάτους. Να την βλέπουν οι επιθεωρητές πωλήσεων ή οι προϊστάμενοί τους, και να τρέμουν έτσι και δεν πιάσουν τους στόχους που θα τους βάζει.
-Πολύ ωραία. Αν βάζει ψηλούς στόχους, σαν αυτόν που έβαλε σαν αποζημίωση εκβιάζοντας τον τελευταίο Διευθυντή της, δεν θα μείνει κανένας μας στην εταιρεία.
Επέμενα να κλείσει αυτή η συζήτηση, αλλά ήταν ο σύμβουλος αυτός που ήθελε να έχει τον τελευταίο λόγο.
«Μην σε νοιάζει» μου απάντησε με ελαφρύ ειρωνικό χαμόγελο. «Στο βιογραφικό της θα διαβάσεις ότι συμμετείχε σε εθελοντική αποστολή διεθνούς οικονομικού οργανισμού που ασχολείται με την αναδιάρθρωση προβληματικών επιχειρήσεων υποανάπτυκτων οικονομικά χωρών. Αν η εταιρεία σας καταστεί προβληματική, η Ιόλη Τρανού είναι αυτή που θα κλείσει την πόρτα, θα κατεβάσει τους διακόπτες της για να σταματήσει η παραγωγή και, μόλις η εταιρεία σας χάσει όλη την αξία της, θα μεταφέρει την παραγωγή σας στην Τουρκία η την Βουλγαρία.
Όπως καταλαβαίνετε, δεν χρειαζόμουνα να διαβάσω ή να ακούσω περισσότερες λεπτομέρειες για να καταλάβω ότι η υποψήφια ήταν μια εκκολαπτόμενη οικονομική δολοφόνος. Και αυτή θα την είχα μέσα στα πόδια μου, αν περνούσε με επιτυχία το test των δεξιοτήτων της.
Με έβλεπε προβληματισμένο η Φιλιώ. Προσπάθησε να με βοηθήσει.
-Αλέξη, εσύ θα ασχοληθείς με τις δραστηριότητες του ελεύθερου χρόνου και θα αδιαφορήσεις για την συμπεριφορά της απέναντι σε πρώην συναδέλφους της. Αυτή αφορά τους consultants που την επέλεξαν μέχρι το τελευταίο στάδιο. Εσύ ξέρεις, τι θα κοιτάξεις;
-Δεν έχει μείνει και τίποτα για μας, που θα την φορτωθούμε. Τα έχουν ελέγξει όλα αυτοί οι χαφιέδες.
-Καλέ, τι λες; Πώς μιλάς έτσι, μπροστά στον Κύριο Καρολή, που εκπροσωπεί τους συμβούλους.
“Πολύ καλά τα λέει ο Αλέξης» πήρε τον λόγο ο Καρολής, που πλασάρεται σαν σύμβουλος ενώ στην πράξη είναι ένας εργολάβος προσωπικού. «Είναι ευαίσθητος άνθρωπος, ο Αλέξης»
«Επιλεκτικά ευαίσθητος» είπε, υψώνοντας την φωνή του.
“Τον ενοχλούν οι χαφιέδες του προσωπικού” συνέχισε, “που απασχολούνται στην εταιρεία του, αλλά καθόλου δεν τον ενοχλούν οι χαφιέδες των τραπεζών που τους τηλεφωνεί για να μάθει για την πιστοληπτική συμπεριφορά των πελατών του ή να ζητήσει συστάσεις για να έρθει σε επαφή με νέους πελάτες και να κλείσει κανένα deal. Για πες μας Αλέξη, πόσοι τραπεζικοί υπάλληλοι είναι στο payroll της εταιρείας σας, για να σας δίνουν πληροφορίες για τους πελάτες σας;”
Με είχε αποστομώσει, δεν ήξερα τι να του πω, και να είναι καλά η Φιλιώ, που μπήκε ανάμεσα μας.
-Παιδιά, πώς κάνετε έτσι; Θα αρπαχτούμε τώρα και μεταξύ μας, γιατί η θυγατρική μιας πολυεθνικής, χρησιμοποιεί τις υπηρεσίες πληροφοριοδοτών; Ελάτε τώρα. Σοβαρευτείτε. Σε ελεύθερη αγορά δουλεύουμε. Και εσύ, Αλέξη, που νομίζεις ότι δεν έχει μείνει τίποτα για να δεις από την υποψήφια, θα ελέγξεις εάν πράγματι η Ιόλη ασχολείται με την ιππασία, εάν κάνει ρυθμική, εάν παίζει πιάνο, πόσο ενεργό μέλος είναι στο σύλλογο «Το χαμόγελο του άστεγου» και ποια είναι η εθελοντική της δράση στη περιβαλλοντική οργάνωση «Όλοι μαζί καθαρίζουμε». Το κορίτσι έχει αθλητική, μουσική και κοινωνική παιδεία υψηλού επιπέδου. Δεν την επιλέξαμε τυχαία.
Με τόσες πολλές activities, δεν μπορούσα να μην ξεστομίσω, παρουσία όλων, ένα αυθόρμητο σχόλιο.
-Αυτή η Ιόλη, ρε Φιλιώ, κάνει πιο πολλά πράγματα και από την Αντωνιάδου της ΝASA, είπα. Απορώ πώς τα προλαβαίνει.
-Αυτό θέλουμε. Να προσλάβουμε και εμείς μια άριστη, όπως νομίζαμε ότι ήταν η Αντωνιάδου. Μακάρι τις υποψήφιές μας να τις είχε βγάλει στην τηλεόραση η Στάη και η Τατιάνα ή να τις έχεις βραβεύσει καμία Υπουργός Παιδείας, όπως έκαναν με την Αντωνιάδου η Κεραμέως και η Διαμαντοπούλου. Θα είχαμε στη διάθεση μας συγκριτικές ενδείξεις για την αποτελεσματικότητα της νέα μεθόδου αξιολόγησης των υποψηφίων.
“Ναι” πετάχτηκε ο Μάκης, “θα ξεχωρίζαμε αμέσως τους φελλούς”.
Η Φιλιώ φρόντισε αμέσως να διαχωρίσει την ήρα από το στάρι.
-Μη βλέπετε μόνο τα αρνητικά της προβολής ή της βράβευσης ενός απατεώνα. Να βλέπετε και τα θετικά. Πάρτε για παράδειγμα και την Ελληνίδα εκπρόσωπό μας στην Ευρωβουλή. Την Εύα Καϊλή. Από δημοτικός σύμβουλος ξεκίνησε η κοπέλα και έφθασε να γίνει Πρόεδρος ευρωπαϊκής επιτροπής για την ψηφιακή οικονομία και το bitcoin. Μήπως και αυτή δεν την προβάλανε τα κανάλια; Μέχρι και ειδήσεις την βάλανε να συλλαβίζει από το οτοκιού. Και είδατε πόσο ψηλά κατάφερε να πάει. Σημασία, πολλές φορές, δεν έχει αν είσαι άσχετος με ένα αντικείμενο, αλλά η προσπάθεια να πείσεις άλλους άσχετους ότι είσαι ικανός για οτιδήποτε. Η επιτυχία της προβολής είναι μισή αριστεία.
“Εντάξει, εντάξει” είπε ο Γενικός μας. “Είπαμε να διαλέξουμε άριστους, Φιλιώ. Ας μη παίρνουμε, όμως, μεμονωμένες περιπτώσεις από την αφρόκρεμα της πολιτικής. Βάζετε, έτσι, πολύ ψηλά τον πήχη της επιλογής. Έλα, πάμε τώρα στην επόμενη. Αλέξη. Για πες μας, αυτή η υποψήφια με τι ασχολείται στον ελεύθερο χρόνο της;”
Με βαριά καρδιά, βέβαια, πέρασα στο βιογραφικό της δεύτερης υποψήφιας. Ποιος ξέρει τι νεοφιλελεύθερη σκρόφα θα ήτανε, σκέφτηκα από μέσα μου, για να την έχουν επιλέξει.
Φανταστείτε, λοιπόν, την έκπληξη μου, όταν διάβασα ότι η κοπέλα στην αριστερή photo είναι από ένα χωριό έξω από τα Γιάννινα και απόφοιτός του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Πήρε πτυχίο Χημικού χάνοντας μια χρονιά, γιατί συμμετείχε σε καταλήψεις. Μεταπτυχιακό έκανε στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο με θέμα μια οικονομετρική μέθοδο που υλοποίησε σε συνεταιριστική μονάδα Στα Αγγλικά είχε πάρει proficiency κάνοντας μάθημα σε τοπικό φροντιστήριο.
Στις σημειώσεις του, ο ιδιωτικός ντέντεκτιβ ανέφερε ότι η υποψήφια συμμετείχε σε ομάδες υποδοχής προσφύγων από την Συρία και είχε κρατηθεί για ένα διήμερο στο Λιμενικό Πρεβέζης, για συμμετοχή σε επεισόδιο αντιεξουσιαστών με Χρυσαυγίτες που παρεμπόδιζαν την είσοδο των αλλοδαπών.
Για την ιδιωτική της ζωή ανέφεραν ότι της είχαν κάνει δύο εξώσεις, γιατί ενοχλούσε τους γείτονες με τις έντονες φωνές της στην διάρκεια της ερωτικής της πράξης, ότι είχε προσαχθεί στη Αστυνομική Διεύθυνση της Γλυφάδας μετά από έντονο διαπληκτισμό με άνθρωπο της υπηρεσίας τάξης νυχτερινού κέντρου -μπράβου δηλαδή- επειδή δεν της επέτρεψε την είσοδο στο κέντρο και ότι είχε αποκαλέσει σε κοινωνικό δίκτυο φασίστα, ένα βουλευτή της περιοχής της, γνωστό για τις φασιστικές του απόψεις.
Με προϋπηρεσία, λοιπόν, στο Λογιστήριο Αγροτικού συνεταιρισμού και πολιτικό παρελθόν, πιθανόν εκτός του αποδεκτού κοινοβουλευτικού τόξου, μου δημιούργησε την εύλογη απορία, για το πώς κατάφερε να φθάσει στον τελικό της επιλογής.
-Σύμβουλε, ρώτησα τον υπεύθυνο της παρουσίασης, είσαι σίγουρος ότι αυτή η Χαρά η Μπακατζή, είναι για την εταιρεία μας; Μήπως είναι κανένας λαγός της διαδικασίας για να προσληφθεί η Τρανού; Εγώ νόμιζα ότι οι άριστοι είναι συντηρητικά παιδιά. Είχα μείνει με την εντύπωση ότι οι άριστοι τρέχουν μόνο σε μαραθώνιους φιλανθρωπίας και συμμετέχουν στις πολιτιστικές δράσεις ιδρυμάτων που έχουν φτιάξει οι εθνικοί ευεργέτες. Διάβασες στο βιογραφικό, με τι ασχολείται η Μπακατζή στον ελεύθερο χρόνο της;
-Φυσικά και μελετήσαμε το βιογραφικό της Μπακατζή, απάντησε για λογαριασμό του σύμβουλου η Φιλιώ. Να ξέρεις όμως, Αλέξη, ότι η νέα πολιτική αριστείας περιλαμβάνει την παροχή ίσων ευκαιριών, ανεξάρτητα πολιτικών, θρησκευτικών, φυλετικών ή άλλων προτιμήσεων. Άλλωστε, όπως θα διάβασες, ο σύμβουλος εξήρε τις οργανωτικές ικανότητες της κοπέλας, αφού κατάφερε σε ένα συνεταιρισμό εκατό και βάλε επαρχιωτών να εξασφαλίσει επιδοτήσεις παραγωγής, που δεν άφησε παραπονεμένο κανέναν από τους συνεταιριστές. Για να την επιλέξει το τμήμα προσλήψεων του συμβούλου που έχει αναλάβει αυτό το έργο, σε εσάς δεν πέφτει λόγος. Λόγος σας πέφτει, εσένα δηλαδή Αλέξη, στην πιστοποίηση της αλήθειας των δραστηριοτήτων της.
“Μωρέ μπράβο” απάντησα, “δηλαδή, εάν από το τελικό ψυχογράφημα που θα βγάλει το Computer υπερισχύσει η Μπακατζή της άλλης, θα προσλάβουμε σε πολυεθνική εταιρεία executive με πιθανόν αριστερό παρελθόν;”
“Γιατί, εσύ αριστερός δεν ήσουνα;” πετάχτηκε ο Γενικός, “ο Μάκης, ο φίλος σου, κομουνιστής δεν είναι; Θα σε πειράξει, δηλαδή, αν την επιλέξουνε, να πάρουμε και άλλον ένα; Αριστερός υπάλληλος, δεξιός υπάλληλος, δεν έχει σημασία, αρκεί να πιάνει τους στόχους” είπε παραφράζοντας το κινέζικο δόγμα του Ντενγκ Σιάο Πινγκ για την άσπρη και τη μαύρη γάτα.
Δίκιο είχε ο Γενικός μας. Για τους αριστερούς υπάλληλους, η πρόσφατη ελληνική ιστορία έχει πολλά επιτυχημένα παραδείγματα σταδιοδρομίας σε τηλεοπτικά κανάλια ή πολιτικά κόμματα.
Ως εκ τούτου επικεντρώθηκα στις δραστηριότητες της δεύτερης υποψήφιας, την αλήθεια των οποίων θα έπρεπε να ελέγξω. Διαβάζοντάς τις, δεν μπόρεσα να κρύψω την έκπληξη μου.
“Τι είναι τούτη πάλι αυτή, ρε Φιλιώ, το κορίτσι θαύμα; Στον ελεύθερο χρόνο της, μαγειρεύει, κάνει αγροτικές δουλειές σε χωράφια, είναι σε σύλλογο παραδοσιακών χορών, παίζει κλαρίνο, κεντάει, κάνει υποβρύχιο ψάρεμα, συμμετέχει ενεργά σε ΜΚΟ διάσωσης προσφύγων, προσφέρει τεχνογνωσία στην οργάνωση αυτοδιαχειριζόμενων επιχειρήσεων”.
“Ρε σύμβουλε’ τον ρώτησα απευθυνόμενος σε αυτόν και πάλι, “με εξαίρεση τη μαγειρική και το κλαρίνο, που μπορεί εύκολα κανείς να τσεκάρει την αλήθεια, μη μου πεις ότι πρέπει να τρέχω σε χωράφια, σε πανηγύρια ή σε υποδοχές προσφύγων για να διαπιστώσω, εάν αυτά που γράφει ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα”.
-Όχι αγαπητέ, εάν διαπιστώσεις ότι μαγειρεύει, παίζει κλαρίνο και χορεύει φτάνει. Η μερική αλήθεια είναι αποδεκτή από τους κανόνες της αριστείας. Εδώ υπουργοί εμφανίζονται σαν απόφοιτοι Πανεπιστημίων και κανείς δεν ψάχνει την επετηρίδα, και θα μας κακοφανεί εάν μια υποψήφια γράφει ότι ασχολείται με υποβρύχιο ψάρεμα και δεν πήγαμε να την δούμε να ψαρεύει; Είσαι ικανοποιημένος τώρα;
«Απόλυτα» του απάντησα. Δεν μου έφτανε η απάντηση, ήθελα να κάνω από πάνω και σχόλιο, για να σπάσω τον πάγο.
“Ρε Φιλιώ, υπάρχουν τέτοιες γυναίκες;” της είπα.
“Βρε, άσ’ τα αυτά” πετάχτηκε ο Γενικός μας. “Κοίταξε να μελετήσεις τις δικές σου υποχρεώσεις, όσο πιο καλά γίνεται. Και να προσέχεις την συμπεριφορά σου, γιατί απ’ ό,τι κατάλαβα η Τρανού δεν αστειεύεται.”
“Το ξέρω” του απάντησα, “είναι μαθημένη να εκβιάζει τους εργοδότες της”.
Ήμουν περίεργος για τους περιορισμούς που θα είχα με τη νέα μεθοδολογία.
Ο κώδικας εταιρικής συμπεριφοράς απέναντι σε υποψήφιους συνάδελφους λίγο-πολύ είχε γραμμένα μέσα του αυτά που φανταζόμουνα.
Ρητή απαγόρευση ερωτικών υπονοούμενων ή άσεμνων προτάσεων που θα μπορούσαν να εγείρουν αξίωση για αποζημίωση, αποφυγή συζητήσεων με σκοπό την αποκάλυψη των πολιτικών προτιμήσεων των υποψηφίων και ανοχή σε τυχόν προκλήσεις εκ μέρους των υποψηφίων, χωρίς την ανταποδοτική έκφραση αρνητικών συναισθημάτων, απαντήσεων ή σχολίων από τον αξιολογητή προς τον υποψήφιο.
Ειδική μνεία, από τον σύμβουλο, έγινε και για τον σκοπό της αξιολόγησης. Εκτός από την επαλήθευση των προβαλλομένων ως δραστηριότητες ελεύθερου χρόνου της υποψήφιας, η καταγραφή της συναισθηματικής συμπεριφοράς της, κατά την διάρκεια της επίδειξης των δραστηριοτήτων, είναι υψίστης σημασίας και δεν θα έπρεπε να αγνοηθεί.
-Δεν θέλουμε μόνο να δούμε ότι παίζει καλό κλαρίνο. Θέλουμε να δούμε αν παθιάζεται με τους σκοπούς που θα μας παίξει.
Για να πω την αλήθεια μου δεν με ενόχλησαν αυτοί οι περιορισμοί. Απορία είχα μόνο ως προς την ανοχή που έπρεπε να επιδείξω.
“Κύριε Αλέξη” μου εξήγησε ο σύμβουλος, “ό,τι και να σχολιάσει η υποψήφια ή ό,τι και να σας ρωτήσει η ακόμη όπως και να σας μιλήσει, εσείς πρέπει να απαντήσετε ευγενικά η να αρνηθείτε να απαντήσετε εφόσον η ερώτηση της υποψηφίας δεν σχετίζεται με την απασχόληση του ελεύθερου χρόνου της. Τέλος, ακόμη και αν προκληθείτε ερωτικά για να την αξιολογήσετε θετικά, θα πρέπει να μην εκμεταλλευτείτε την θέση ισχύος στην οποία ευρίσκεσθε και να επιδείξετε σεβασμό στις αρχές της εταιρείας. Είμαι, νομίζω, σαφής. Εντάξει; Και μη ξεχνάτε, ότι η σχέση σας με την υποψήφια είναι αμφίδρομη. Θα αξιολογηθείτε και εσείς από την υποψήφια. Θα θυμάστε το παλιό μας σεμινάριο Assessing the assessors”.
Φυσικά και κατάλαβα ότι θα έπρεπε, όχι μόνο να υποστώ τις επιδείξεις των υποψηφίων σε δραστηριότητες άσχετες με την μέλλουσα επαγγελματική τους απασχόληση, αλλά να κάνω και από πάνω τον μ@λάκα σε αυτό που θα έβλεπα η άκουγα.
Και, δυστυχώς, επρόκειτο να δω και να ακούσω πολλά.
Είχε πλέον φτάσει η μέρα της συνάντησής μου με την πρώτη υποψήφια. Την Ιόλη Τρανού.
Μισή ώρα νωρίτερα, είχα φροντίσει να τακτοποιήσω τα χαρτιά του γραφείου -δεν είναι σωστό ο υποψήφιος να νομίσει ότι θα συνεργαστεί με ένα ανοργάνωτο στέλεχος- και να ανοίξω το παράθυρο για να αεριστεί ο κλειστός χώρος από τη μυρωδιά του τσιγάρου.
Ντυμένη με μαύρο εταιρικό κουστούμι, αυτή την συνηθισμένη αντισεξoυαλική φόρμα που φοράνε οι θηλυκοί executives, η Ιόλη Τρανού ήρθε ακριβώς στην ώρα της.
Συστηθήκαμε, κάθισε σταυροπόδι και ξεκούμπωσε το σακάκι της. Από το λευκό πουκάμισο που φορούσε είχε αφήσει ξεκούμπωτα τα δύο πάνω κουμπιά.
Σε ένα σεμινάριο επαγγελματικής ψυχολογίας, ο Καθηγητής μας είχε πει ότι, εάν θέλεις να κερδίσεις συνομιλητή γυναίκα, πρέπει να την κοιτάς στο στήθος.
Η συνομιλήτρια -ο Καθηγητής το έλεγε αυτό και δεν το έβγαλα από το μυαλό μου- εάν νοιώσει αντρική ματιά πάνω στο στήθος της, κατακλύζεται, για τον άντρα που βρίσκεται απέναντί της, από συναίσθημα μητρικής τρυφερότητας.
Έπεσε έξω ο Καθηγητής, γιατί της Ιόλης βγήκε η αυστηρότητα αγάμητης μαμάς.
“Καπνίζατε, προηγουμένως, έτσι;” με ρώτησε. “To “Nο smoking policy” της εταιρείας σας, δεν το τηρείτε διαπιστώνω στην ελληνική θυγατρική”.
-Φυσικά και το τηρούμε, αλλά στα κλειστά γραφεία των Διευθυντών, εάν δεν βρίσκεται άλλος εργαζόμενος που τον ενοχλεί το κάπνισμα, υπάρχει μια μικρή ανοχή. Και όταν περιμένουμε πελάτη η επισκέπτη, όπως εσάς, ανοίγουμε το παράθυρο για να εξαεριστεί ο χώρος.
-Και νομίζετε, ότι με τον εξαερισμό φεύγει η μυρωδιά; Το ξέρετε ότι μυρίζουν τα ρούχα σας;
-Κυρία Τρανού, οι επισκέπτες δεν μας μυρίζουν τα ρούχα. Όπως και εσείς, αυτοί που μπαίνουν στο γραφείο μου έρχονται για κάποια δουλειά.
-Τέλος πάντων. Πάντως σας το λέω από τώρα, για να μην χαλάσουμε τις καρδιές μας, ότι εάν προσληφθώ, δεν θα ανεχθώ κάποιον να καπνίζει, όχι μόνο σε κλειστό γραφείο με ανοικτό παράθυρο, αλλά ούτε στη βεράντα του κτηρίου. Εφόσον, φυσικά, παρευρίσκονται εργαζόμενοι μη καπνιστές.
«Τι σκύλα, είναι αυτή, ρε που μου κουβαλήθηκε» είπα από μέσα μου και, κρατώντας την ψυχραιμία μου, περίμενα να την πιάσω να ψεύδεται σε κάποια από τις δραστηριότητες της.
Είχε, βλέπετε, τον αέρα της επιλογής για το τελικό στάδιο της αξιολόγησης και της ανεξαρτησίας από την απόφασή μου για την έγκριση ή την απόρριψη της πρόσληψής της. Ένα ειδικά σχεδιασμένο λογισμικό θα έδινε το τελικό αποτέλεσμα. Ως εκ τούτου, η δική μου κρίση είχε περιοριστεί στην διακρίβωση της αλήθειας των εκτός εργασίας δραστηριοτήτων της.
Δεν ξέρω γιατί, αλλά από την ανάγνωση του βιογραφικού της Τρανού με είχε κυριεύσει ένα συναίσθημα αντιπάθειας προς το πρόσωπό της. Είχα αποφασίσει να την πάω με το μαλακό, μέχρι να την πιάσω από κάπου. Από ένα, παραδείγματος χάρη, ψέμα για μια δραστηριότητα του ελεύθερου χρόνου της που αναφέρει στο βιογραφικό της.
Δεν μπορεί. Για άριστη δεν πλασάρεται; Όλο και κάποια υπερβολή θα υπήρχε σε αυτά που είχε παρουσιάσει για την απασχόληση του ελεύθερου χρόνου της. Ακόμη και αν δεν γνώριζα τους συντελεστές βαρύτητας στην τελική αξιολόγηση, ένα λογισμικό τεχνητής νοημοσύνης θα λάμβανε υπόψη ένα αρνητικό σχόλιο μου η ένα χαμηλό βαθμό που θα έδινα σε μια δραστηριότητά της.
“Κυρία Τρανού” ξεκίνησα με την απαιτούμενη σοβαρότητα την συνέντευξη, “βλέπω ότι στον ελεύθερο χρόνο σας, ασχολείστε με πολλά πράγματα. Θέλετε να μου μιλήσετε για κάποια από αυτά ή προτιμάτε να φτιάξουμε κάποιο πρόγραμμα εξωτερικών συναντήσεων για την παρουσίαση των ενδιαφερόντων σας;”
-Ναι, είναι γεγονός ότι είμαι πολυάσχολη. Για κάποια από τα ενδιαφέροντά μου μπορούμε να μιλήσουμε στο γραφείο, αλλά κάποια πρέπει να τα δείτε δια ζώσης. Και θα ήθελα πολύ να σας προτείνω το πρόγραμμα επίδειξης των δραστηριοτήτων μου, χωρίς να κάνω κατάχρηση του ωφέλιμου χρόνου εργασίας σας και να σας απασχολήσω σε εργάσιμη ημέρα της εβδομάδας σας.
-Πολύ ευγενικό εκ μέρους σας, Κυρία Τρανού.
-Τι θα λέγατε, λοιπόν, να πούμε Σάββατο στις οκτώ το πρωί, ραντεβού στον Ιππικό όμιλο της Βαρυμπόμπης; Θα με δείτε να κάνω ιππασία.
-Κυρία Τρανού, Σάββατο οκτώ ή ώρα το πρωί αποκλείεται. Θα μπορούσα κατά τις 10.
Δεν χρειαζότανε να της δώσω εξήγηση γιατί ένα Σάββατο πρωί μπορεί κάποιος εργαζόμενος, που καθημερινά σηκώνεται από τις επτά για να πάει τα παιδιά στο σχολείο, να θέλει να κοιμηθεί λίγο περισσότερο.
“Κατ’ αρχάς, να σας παρακαλέσω” μου απάντησε, “εάν δεν σας ενοχλεί, να μιλάμε στον ενικό. Ξέρετε στο Λονδίνο, ακόμη και τον Chief executive με το μικρό του όνομα τον φωνάζαμε. Λοιπόν, τι λέτε; Ιόλη είναι το όνομα μου.”
-Κανένα πρόβλημα Ιόλη. Αν και στη πατρίδα μας δεν το συνηθίζουμε, γιατί οι υπάλληλοι φοβούνται τους διευθυντές ή εργοδότες τους, εσύ μπορείς να μου μιλάς στον ενικό και να με λες Αλέξη.
-Αλέξη, ευτυχώς οι υπάλληλοι που έχουν ανάγκη την δουλειά και φοβούνται τους εργοδότες. Εγώ όμως, επειδή δεν έχω βιοποριστική ανάγκη και εργάζομαι από χόμπι αυτές οι δύο ώρες καθυστέρηση, από τις οκτώ στις δέκα, να ξέρεις ότι μου χαλάνε το πρόγραμμα εργασίας της ημέρας μου.
-Γιατί ρε Ιόλη, σου χαλάνε το πρόγραμμα; Αφού το Σάββατο δεν είναι εργάσιμη μέρα.
-Δεν κατάλαβα. Μη μου πεις Αλέξη, ότι εσείς δεν δουλεύετε Σάββατο.
-Όχι, φυσικά. Μόνο εάν υπάρχει καμία έκτακτη ανάγκη.
-Με συγχωρείς Αλέξη, αλλά στην προηγούμενη θέση μου, σαν strategic planning officer, δεν υπήρχε Σάββατο που να μην καθόμασταν μέχρι τις 6 το απόγευμα.
-Έλα ρε Ιόλη! Και όλα αυτά που γράφεις στο βιογραφικό ότι κάνεις στον ελεύθερο χρόνο σου, πότε τα προλάβαινες;
-Αλέξη, στην σχολή Management του College, μας είχαν μάθει ότι ένας εργαζόμενος μπορεί να βρίσκει πάντα χρόνο. Το Σάββατο, λοιπόν, 8 με 10 το πρωί πήγαινα στον Ιππικό όμιλο και μετά ερχόμουνα στο γραφείο.
-Ναι, αλλά τώρα δεν εργάζεσαι.
-Δεν έχει σημασία. Ένας εργαζόμενος δεν πρέπει ποτέ να παρεκκλίνει από τις συνήθειές του. Και το διάστημα αυτό που δεν έχω δουλειά, όταν επιστρέφω από τον Ιππικό Όμιλο κάθομαι και χτενίζω το βιογραφικό μου ή ψάχνω για δουλειά μέσα από το Internet. Αχ, πόσο δίκιο έχει αυτός ο Κυρανάκης, που λέει ότι οι νέοι δεν βρίσκουν δουλειά γιατί δεν φτιάχνουν καλό βιογραφικό.
-Μάλιστα. Και ρυθμική, πότε έκανες;
-Δυο φορές την εβδομάδα, Τρίτη και Πέμπτη. Όταν είχα αυτή την προσωρινή απασχόληση σαν marketing consultant, πήγαινα στο break των πέντε. Έφευγα για μια ώρα, πήγαινα στη σχολή της Νταζντραπερμόβοβα στην Κηφισιά και επέστρεφα στο γραφείο, όπου καθόμουνα μέχρι τις εννιά το βράδυ. Βέβαια, το συνδύαζα μετά με το club της Εκάλης για κανένα δείπνο που έδινε η φιλανθρωπική οργάνωση στην οποία είμαι μέλος. Θα έχετε ακούσει για το «Χαμόγελο του Αστέγου».
Η αναφορά σε μια από τις εξωεπαγγελματικές της δραστηριότητες θα άνοιγε τον πρώτο θέμα της συζήτησης μας. Δεν ήταν ανάγκη να παρακαθήσω σε ένα ανάλογο δείπνο για να διαπιστώσω εάν πράγματι η Ιόλη είχε κάποια ενασχόληση με το χόμπι της φιλανθρωπίας.
«Μπράβο Ιόλη, εξαιρετική η κατανομή του χρόνου σου τις μέρες που το ελεύθερο πρόγραμμα σου περιλαμβάνει ρυθμική και φιλανθρωπία. Η ιδιωτική φιλανθρωπία στις μέρες μας είναι μια σπουδαία κοινωνική υπόθεση» της απάντησα χωρίς να το πιστεύω.
Είναι γνωστή η θέση μου. Ξέρω πολύ καλά ότι πίσω από τη μάσκα του φιλάνθρωπου κρύβονται τα μεγαλύτερα καθάρματα. Και η μάσκα μιας νεαρής φιλάνθρωπης κοπέλας που παρακάθεται σε δείπνα με μεγάλης ηλικίας γυναίκες, οι οποίες εκτονώνουν εκεί την συζυγική τους ανία, καλύπτει το σκληρό προσωπείο μιας φιλόδοξης αριβίστριας.
«Για μίλησέ μου, λίγο για τις δράσεις του συλλόγου σας» ήθελα να την ρωτήσω, και πώς μου ξέφυγε, ρε γαμώτο και, αντί για σύλλογο, είπα συλλογικότητα.
“Δεν είναι συλλογικότητα” μου απάντησε εριστικά, “συλλογικότητες φτιάχνουν οι αναρχικοί. Είμαι volunteer executive σε αυτόν τον σύλλογο Κυριών. Μεριμνούμε για αυτούς που έχασαν το σπίτι τους και δεν έχουν στον ήλιο μοίρα”.
“Απασχολεί, αρκετό από τον ελεύθερο σου χρόνο, αυτή η δραστηριότητα;” τη ρώτησα.
-Παλιότερα πήγαινα μια φορά την εβδομάδα κάθε Τετάρτη βράδυ, αλλά τώρα που έχουν απελευθερωθεί οι πλειστηριασμοί έχουμε πολλή δουλειά. Το «Χαμόγελο του αστέγου» θα χρειαστεί σύντομα νέες δομές και αυξημένες δράσεις εκ μέρους του συλλόγου μας.
Την απορία μου, για άστεγους που τους κάνουν χαρούμενους κάποιες κυρίες, δεν μπόρεσα να την κρύψω.
-Καλά, ρε Ιόλη, πώς γίνεται οι άστεγοι να χαμογελούν; την ρώτησα ξανά.
-Χαμογελούν, όταν μας βλέπουν να τους πηγαίνουμε σε αλουμινόκουτα τα περισσεύματα του Catering από τα δείπνα που κάνουμε κάθε τόσο και λιγάκι. Λέμε πάντα στον διοργανωτή, να υπολογίζει μεγαλύτερες μερίδες για να νοιώσουν οι άστεγοι την φροντίδα μας.
“Και την νιώθουν;” επέμεινα, μήπως και την κάνω να ξεράσει από αηδία.
-Φυσικά. Αν δεν την ένιωθαν θα μας λέγανε «Τι είναι αυτά, ρε; Τα αποφάγια σας μας φέρατε;». Κανείς τους, όμως, ποτέ δεν μας πέταξε το αλουμινόκουτο με το ρύζι και την αποψυγμένη γαρίδα στη μούρη μας. Και ξέρεις γιατί, Αλέξη;
-Όχι, δεν ξέρω. Για πες μου.
-Γιατί κατά βάθος αναγνωρίζουν ότι η δεινή τους οικονομική θέση στην οποία έχουν περιέλθει είναι αποτέλεσμα των εσφαλμένων αποφάσεων που πήραν στη ζωή τους.
-Ναι, αυτό λέει και μια Λυμπεράκη, από ένα κόμμα το Ποτάμι, που διαλύθηκε.
-Αχ! Λατρεύω Λυμπεράκη και Ξαφά. Δεν είναι υπέροχες και οι δύο τους;
«Ναι, είναι αξιόλογες Κυρίες» απάντησα. Η υπογραφή του μνημονίου περί μη έκφρασης πολιτικών απόψεων με εμπόδιζε να της πω την γνώμη μου για αυτές τις κυρίες.
Σύντομα έκλεισε η πρώτη αξιολόγηση της Τρανού. Όσο και να σιχαίνομαι την ελεημοσύνη των ιδιωτών, δεν είχα κανένα λόγο να αμφιβάλλω ότι η Ιόλη Τρανού γνώριζε πολύ καλά το αντικείμενο αυτής της απασχόλησης.
Φωτογραφίες από δείπνα, αποκόμματα από εράνους ή μαραθώνιους αλληλεγγύης και πάνω από όλα ένα βραβείο απονομής της πιο δραστήριας φιλανθρώπου για το προηγούμενο έτος ήταν πειστήρια σοβαρά. Καμία αμφιβολία δεν είχα για να την βαθμολογήσω με άριστα σε αυτή την ελεύθερη απασχόλησή της.
Περισσότερο όμως από την φιλανθρωπική της δράση, η Ιόλη, φαίνεται ότι ήθελε να με εντυπωσιάσει με τις αθλητικές της δραστηριότητες.
Οι άνθρωποι που τους αρέσει να ακούνε τον εαυτό τους να μιλάει, και τέτοια έδειχνε η Ιόλη, όχι μόνο δεν ακούν τους άλλους, αλλά οδηγούν πάντα την συζήτηση σε αυτό που θέλουν να επιδείξουν και να κερδίσουν τον θαυμασμό του συνομιλητή τους.
-Ασχολούμαι με την ιππασία, όπως αναφέρει το βιογραφικό μου. Θα με δεις σε γύρο με εμπόδια. Προτείνω Σάββατο πρωί στον Ιππικό της Βαρυμπόμπης. Πώς σου φαίνεται; Θέλεις να βρω άλογο και για σένα να με συνοδεύσεις; Αν φοβάσαι τα εμπόδια, στο κουλουάρ σου δεν θα βάλουμε. Τι λες;
“Σε ευχαριστώ” της απάντησα. “Άλογα, Ιόλη, δεν καβαλάω.”
-Τα άλογα Αλέξη, δεν τα καβαλάμε. Τα ιππεύουμε.
“Ναι, σωστά. Μη μου πεις ότι τρέχεις σε αγώνες;” την ρώτησα, για να αλλάξω θέμα και να καλύψω το λεκτικό λάθος.
-Φυσικά και συμμετέχω σε αγώνες. Έχω δικό μου άλογο. Την Νταϊάνα. Δώρο του πατέρα μου για την αποφοίτηση από το College.
Το έργο της εκτίμησης της αλήθειας των αναφερομένων στο βιογραφικό ελεύθερων δραστηριοτήτων των υποψηφίων μου είχαν αναθέσει. Κάπως έπρεπε, λοιπόν, να φέρω το θέμα της συζήτησης σε αυτό που ασχολείται η υποψήφια. Από αγωνιστική ιππασία, λίγα πράγματα γνωρίζω. Είχα όμως, από συνάδελφο στο Ναυτικό, ακούσει για κούρσες που μπαίνουν σε στοιχήματα και χάνει ο κόσμος τα λεφτά του.
“Ιόλη, όχι ότι είμαι φαν του Ιππόδρομου” της είπα, “αλλά από καθαρή περιέργεια να σε ρωτήσω κάτι;”
-Ευχαρίστως. Ξέρω τα πάντα για τα άλογα.
-Την Νταϊάνα, όταν τρέχει σε αγώνες, την παίζουν στα γκανιάν η την ρίχνουν αουτσάιντερ στα διπλά φόρκαστ;
-Καλέ, τι με ρωτάς; Η Νταϊάνα, δεν είναι από αυτά τα άλογα.
-Δεν σε καταλαβαίνω. Υπάρχουν πολλών ειδών άλογα;
-Φυσικά. Υπάρχουν ελεύθερης βοσκής, αυτά δηλαδή που βρίσκονται σε ράντζα η λιβάδια, αναψυχής σαν το δικό μου, και εμπορευματικών μεταφορών, αυτά που χρησιμοποιούσαν παλιά οι μανάβηδες.
-Ναι, έτσι είναι. Αλλά δεν υπάρχουν και αυτά που τα παίζουν σε στοιχήματα;
-Εγώ δεν ξέρω από στοιχήματα και τέτοια. Για ποια με πέρασες;
Θα νόμιζε η υποψήφια ότι προσπαθούσα να εκμαιεύσω τυχόν κρυφά πάθη της. Δεν ήταν αυτός ο σκοπός μου. Ήθελα, απλά, να μάθω, γιατί υπάρχουν βλάκες που ποντάρουν σε άλογα η σε σκύλους.
“Συγγνώμη, δεν υπονόησα, κάτι τέτοιο” της είπα με απολογητικό ύφος, “εγκυκλοπαιδικά ρωτάω”.
Λίγα πράγματα ξέρω. Ενημερωτικά σου λέω μόνο, ότι τα στοιχηματικά άλογα, Αλέξη, δεν έχουν καμία σχέση με τα δικά μας. Δεν έχουν σταθερή διατροφή. Εξαρτάται από τα στοιχήματα που έχουν παιχτεί πάνω τους.
-Δηλαδή; Μη μου πεις, ότι στήνουν και τις κούρσες.
-Τέτοια πράγματα εγώ δεν τα ξέρω και κακώς τα ρωτάς. Γνωρίζω, όμως, ότι σε ένα άλογο μπορεί να ρυθμίσεις την απόδοση.
-Δηλαδή πώς;
-Δεν έχεις δει άλογα να ρίχνουν κάτω τον αναβάτη τους. Ε, αυτά τα αλόγατα, έτσι τα λένε οι ιπποδρομιάκηδες, τα λέμε ποτισμένα.
-Και ποιος τα ποτίζει, ρε Ιόλη;
Η Ιόλη, παρ΄ ότι μου είχε πει ότι δεν γνώριζε περί στοιχηματικου ιπποδρόμου, στην πορεία της συζήτησης αποδείχτηκε ότι γνώριζε ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες.
«Ο κτηνίατρος, πριν από το παιγνίδι» μου απάντησε, «εάν το άλογο είναι ζόρικο το βάζουν να σνιφάρει λίγη δόση για να χαλαρώσει».
-Τι, πάει να πει, ρε Ιόλη να χαλαρώσει.
-Ρε, παιδί μου, πώς να στο πω, να μη πιάσει την απόδοση που πρέπει. Να, εάν το θηλυκό, παραδείγματος χάρη, έχει περίοδο, στο terrain σέρνεται.
-Μη μου πεις ότι τους προκαλούν τεχνητή περίοδο.
-Φυσικά, εάν την έχουνε οι προβλέψεις στα γκανιάν, ρίχνουν στο κριθάρι χημικό και το άλογο μια ώρα πριν βγει στο διάδρομο έχει αίματα.
«Πω, πω, Τι βάρβαρο» είπα, για να δείξω την ευαισθησία μου στα ζώα. “Και το βάζουν να τρέχει με περίοδο;”
-Ρε και πυρετό, να έχει το άλογο, και κάταγμα να έχει υποστεί, αν πρέπει να τρέξει για να χάσει, θα τρέξει. Ξέρεις τι λεφτά παίζονται σε αυτά τα έρημα τα ζώα;
Ήξερα τι λεφτά παίζονται, αλλά έκανα ότι δεν ήξερα.
“Καλά, έλεγχοι δεν γίνονται” συνέχισα με τον ενδιαφέρον να επικεντρώνεται στη διερεύνηση τυχόν συμμετοχής της υποψήφιας σε κύκλωμα παράνομου στοιχηματισμού.
Αν διαπίστωνα κάτι τέτοιο, είναι σίγουρο ότι θα εξέθετα τους συμβούλους και στην εταιρεία μας, με μεγάλη βεβαιότητα, δεν θα είχε θέση.
-Φυσικά και γίνονται έλεγχοι. Αν δεν γινόντουσαν πώς θα τζόγαραν οι παθιασμένοι το μεροκάματό τους; Παίρνουν δείγμα ούρων από τα άλογα της κούρσας και τα δίνουν στο Χημείο για ανάλυση.
-Καλά, και δεν ανιχνεύονται οι ορμόνες που ρίχνουν στο κριθάρι;
-Γιατί ανιχνεύονται στους ποδοσφαιριστές ή τους ποδηλάτες;
-Αυτό να μου πεις. Κατάλαβα, πάντως, ότι ντοπάρουν το ζώο για να στήσουν την κούρσα και να πάνε τα λεφτά στον κουβά για κριθάρι.
-Καλέ, τι γλώσσα ιπποδρομιακή είναι αυτή που χρησιμοποιείς; Δεν πιστεύω με το μηνιάτικό σου να ταΐζεις τα άλογα.
Δεν της είπα τίποτα, αλλά, η δική της αργκό μου δημιούργησε περισσότερο προβληματισμό από ότι, πιθανόν, η αφελής δική μου.
Ρε, μπας και είναι καμία βαλτή, να τσεκάρει εάν παίζω σε τυχερά παιγνίδια; Σκέφθηκα, ότι από συμβούλους προσωπικού πολυεθνικών, όλα πρέπει να τα περιμένεις.
«Όχι, Ιόλη,» της απάντησα. «Να εμβαθύνω τις γνώσεις μου ενδιαφέρομαι»
-Αν είναι έτσι, αλλάζει. Πάντως να ξέρεις πολλά εξαρτώνται και από τον αναβάτη.
-Δηλαδή;
-Εάν ο αναβάτης είναι πιασμένος, και το άλογο δεν υπακούει, δεν υπάρχει περίπτωση να μη πέσει για να χάσει. Έχω φιλαράκια αναβάτες και μου τα λένε. Πεντακοσάρικο είναι η ταρίφα για το πέσιμο. Μη σου φαίνονται πολλά. Κινδυνεύουν τα παιδιά όταν πέφτουν. Όχι από το πέσιμο αλλά από τις σφαλιάρες και το μπουνίδι που τρώνε από αυτούς που τζόγαραν στο άλογό τους.
-Καλά, και αν το άλογο δεν τραβάει και πρέπει να κερδίσει;
-Τότε αναλαμβάνει ο κτηνίατρος, αγόρι μου. Και ο κτηνίατρος μου, φροντίζει εκτός από το δικό μου, και κάτι στοιχηματικά. Εάν είναι μιλημένος, σου ανασταίνει και το τελευταίο ψοφίμι. Για το τέλος, υπάρχει ο bro του χημείου που ξεπλένει την ανάλυση και την δίνει καθαρή στην επιτροπή ελέγχου.
-Κατάλαβα, όλοι καθαροί είναι στο τέλος. Και το στοίχημα ακόμη πιο καθαρό. Μου αρέσει πάντως που οι γνώσεις σου για τα ιπποδρομιακά άλογα είναι καθαρά εγκυκλοπαιδικές.
Κατάλαβε, ότι πιθανόν υπονοούσα κάτι.
-Δεν πιστεύω να γράψεις ότι έγινε συζήτηση επί θεμάτων ιπποδρομιακού στοιχηματισμού.
-Όχι, ρε, μη σε νοιάζει. Υπεύθυνη στρατηγικού ελέγχου θα προσλάβουμε, δεν κάνουμε franchising για πράκτορα στοιχημάτων.
Να πω την αλήθεια μου, βρήκα ενδιαφέρουσες τις απόψεις της και αδιαφόρησα κατά πόσον η απασχόλησή της με την ιππασία ήταν αγωνιστικής ή στοιχηματικής μορφής.
Η συζήτηση είχε αρχίσει να γίνεται αρκούντως φιλική. Η Ιόλη είχε αποβάλλει λίγο από την ξινίλα της προηγούμενης επικοινωνίας μας.
-Αλέξη, τι λες λοιπόν; Δεν θέλεις να με δεις και πάνω σε άλογο, μου είπε όταν είδε ότι δεν είχα καμία άλλη ερώτηση να της κάνω.
-Δεν χρειάζεται. Σε άκουσα να μιλάς.
Στο πρόσωπό της διέκρινα μια μικρή απογοήτευση. Φαίνεται ήθελε να με εντυπωσιάσει. Το ξεπέρασε πολύ γρήγορα.
“Δεν πειράζει” μου είπε, “θα πάμε μαζί στη σχολή της Νταζντραπερμόβοβα. Θα με δεις να χορεύω την Λίμνη των Κύκνων.
-Ρε Ιόλη, το ξέρω ότι μέσα στις διαδικασίες πρόσληψης είναι η εξακρίβωση της αλήθειας για τις εκτός εργασίας σου δραστηριότητες, αλλά δεν είναι σοβαρά πράγματα αυτά. Να έρχομαι σε μια σχολή και να βλέπω μια κοπέλα να χορεύει. Εδώ δεν πήγαινα να δω την μικρή μου κόρη που ήταν σε μια χορευτική ομάδα του Αρσάκειου. Άλλωστε, οι οδηγίες μου αφήνουν περιθώριο να μην ελέγξω όλες τις δραστηριότητες.
-Μα, Αλέξη, ο χορός είναι το δυνατό μου point.
-Ιόλη, δεν μας ενδιαφέρει τόσο εάν μπορείς να κάνεις καλό ανσάμπλ όσο εάν μπορείς να απεικονίζεις ρεαλιστικά τους στρατηγικούς στόχους της εταιρείας.
Ήταν λάθος μου να αναφερθώ σε θέματα της εργασιακής της ικανότητας. Είχα, αγνοώντας τις διαδικασίες, μπει στα χωράφια της αξιολόγησης που είχε ήδη γίνει από τον σύμβουλο. Το κατάλαβε και με το θράσος της αυτοπεποίθησης μου απάντησε:
-Δεν είναι δική σου δουλειά αυτό και ξεφεύγεις από το έργο που σου έβαλε ο σύμβουλος. Λυπάμαι, αλλά θα το αναφέρω στο δικό σου φύλλο αξιολόγησης.
«Πoυτανάκι» την ανέβαζα από μέσα μου, «πουτανάκι» την κατέβαζα. Μόνο που δεν μπορούσα να εκφραστώ όπως ήθελα και άφησα αναπάντητο το προσβλητικό σχόλιο.
“Εντάξει Ιόλη, να μην το κάνουμε θέμα” της είπα με συστολή φοβισμένου υπαλλήλου.
-Καλά, θα το σκεφτώ. Με την προϋπόθεση, ότι το βράδυ θα πάμε σε ένα piano bar για να έχω την ευκαιρία να παίξω πιάνο. Μη μου πεις ότι ούτε αυτό μπορείς.
-Σε αυτό δεν υπάρχει πρόβλημα. Θα ζητήσουμε από την γραμματέα μας να μας κλείσει στο piano restaurant του ξενοδοχείου που κάνουμε τις ετήσιες συνελεύσεις των μετόχων.
-Σε bar ξενοδοχείου δεν παίζω. Δεν γουστάρω να είμαι στο πιάνο και να μπαινοβγαίνουν στη reception τουρίστες με τα μπαγκάζια τους. Θα πω εγώ στην γραμματέα σου πού θα πάμε. Θα πάμε κάπου στο Μετς.
Δεν βρήκα παράλογη την απαίτηση της Τρανού. Μου προκαλεί θλίψη η εικόνα νέων παιδιών που για ένα χαρτζιλίκι πενήντα ευρώ -αν παίρνουν τόσα- προσπαθούν να ευθυμήσουν groups τουριστών που κάθονται στους καναπέδες περιμένοντας τον ξεναγό να τους πάει στην Πλάκα.
“Δώσ’ της αυτή την κάρτα με το τηλέφωνο” μου είπε, και να ζητήσει από τον μετρ τραπέζι για δύο από την Τρανού.
Την έδωσα την κάρτα στην γραμματέα μου με την ελπίδα να την ξεφορτωθώ όσο πιο γρήγορα γίνεται και να ηρεμήσω από την ταραχή την οποία μου είχε προξενήσει η αναφορά της στην δική μου αξιολόγηση.
Διαφορετικά, όμως, εξελίχθηκαν τα πράγματα. Η Τρανού -αν και είχα σηκωθεί όρθιος, σημαίνον στην γλώσσα των executives ότι ο επισκέπτης πρέπει να του δίνει- δεν έλεγε να αποχωρήσει από το γραφείο μου.
«Καλά και η γυναίκα σου δεν θα υποψιαστεί τίποτα, όταν ακούσει ότι θα με συνοδέψεις;» μου είπε αγνοώντας την στάση του σώματος που έδειχνε ότι ήθελε να συνοδεύσει τον επισκέπτη μέχρι την πόρτα εξόδου για να πάει στην ευχή του Θεού.
-Όχι.
-Γιατί; Δεν ζηλεύει. Τόσο άνετη είναι. Στο κάτω-κάτω δεν είσαι κανένας ασχημάντρας. Για την ηλικία σου μια χαρά κρατιέσαι.
-Δεσποινίς Ιόλη, δεν σας επιτρέπω.
-Τι μου λες; Άκου δεν μου επιτρέπεις. Και μου το γύρισες στο πληθυντικό της ευγενείας. Διάβασες τον κώδικα; Από μέρους μου δεν υπάρχουν περιορισμοί στη συμπεριφορά. Από την δική σου υπάρχουν και μάλιστα αυστηροί. Το άρθρο 4, παράγραφος 3 λέει ότι η υποψήφια δύναται να εκφράζει προσωπικές απόψεις, ακόμη και δυσμενείς σε βάρος του αξιολογητή της, χωρίς αυτό να λαμβάνεται υπόψη εφόσον δεν αφορούν τις δραστηριότητες του ελεύθερου χρόνου της. Στο κάτω -κάτω δεν σου είπα και τίποτα προσβλητικό. Ίσα-ίσα που είπα ότι είσαι μια χαρά άντρας.
Δυστυχώς και πάλι δεν έδωσα απάντηση, και ένα «Αει γαμήσoυ» από μέσα και αυτό το είπα. Και πάλι η Τρανού το κατάλαβε.
-Κατάλαβα. Από μέσα σου θα λες να πάω να γ@μηθώ και με ποια καριόλα έμπλεξα.
-Δεν είπα κάτι τέτοιο.
-Αυτό έλειπε. Εγώ, αγόρι μου, κάτι μανατζερούδια σαν και σένα, τα σκίζω εάν μου κουνηθούν λίγο. Και ξέρεις γιατί;
-Όχι, γιατί;
-Γιατί και μένα με σκίσανε μέχρι να φτάσω σε αυτό το interview.
Nα είναι καλά η γραμματέας μου, που μπήκε μέσα και μου είπε ότι είχε κλείσει τραπέζι στις εννιά στο piano bar επιλογής της Ιόλης. Έτσι, η συζήτηση δεν παρεκτράπηκε περισσότερο και η Τρανού κατανόησε ότι έπρεπε να αποχωρήσει. Άλλωστε, σε λίγες ώρες, πάλι μαζί θα είμαστε και θα είχε στη διάθεση σας αρκετό χρόνο για να πουλήσει τσαμπουκά.
Από τις επτά το απόγευμα άρχισα να ετοιμάζομαι για τη βραδινή μας συνάντηση. Είχα ήδη κάνει το μπάνιο μου, ξυριστεί και προλάβει, ευτυχώς, να βάλω την κολόνια μου, όταν άνοιξε η πόρτα του διαμερίσματος και μπήκε μέσα η σύζυγός μου. Η ώρα ήταν επτά και μισή, και είναι η συνηθισμένη ώρα που επιστρέφει ξεθεωμένη από την δική της εργασία.
Συνήθως, ψάχνει να βρει κάτι για να αρχίσει να διαμαρτύρεται.
«Καλέ, τι αρώματα είναι αυτά;» την άκουσα να φωνάζει από τον διάδρομο καθώς πλησίαζε προς την τουαλέτα.
Πριν προλάβω να της απαντήσω για την βραδινή μου έξοδο, βλέποντας το blazer να κρέμεται έξω από την ντουλάπα μου είπε με σπαστικό ύφος: «Για πού ετοιμάζεσαι και δεν το ξέρω;»
Ήταν μια επαγγελματική έξοδος, και δεν είχα κανένα λόγο να της αποκρύψω -όχι ότι ποτέ της κρύβω κάτι- την συνάντησή μου με την Ιόλη. Της εξήγησα, όσο πιο λεπτομερώς γίνεται την νέα διαδικασία ελέγχου των εξωεπαγγελματικών ενασχολήσεων των υποψηφίων και εφόσον δεν μπορούσα για τον απαραίτητο έλεγχο να πάω ούτε στον ιππικό όμιλο, ούτε στην σχολή χορού, θα πήγαινα σε ένα piano bar για να ακούσω την υποψήφια να παίζει κανένα κομμάτι.
“Αυτό είναι όλο, και μη περνάει από το μυαλό σου τίποτα” της είπα.
-Και εσύ, γιατί ντύθηκες σαν γαμπρός; Και δεν μου λες, γιατί δεν της προτείνεις να έρθει από το σπίτι μας, να παίξει στο δικό μας πιάνο το κομμάτι που θέλει; Θα ανοίξουμε ένα κρασί και θα ετοιμάσω και ένα πλατό με τυριά. Είναι ανάγκη να πάτε έξω οι δύο σας; Δεν σκέφτεσαι μήπως σε δει κανένα ξένο μάτι;
-Δεν επιτρέπεται να έρθει η υποψήφια στη κατοικία του αξιολογητή. Είναι θέμα εταιρικών αρχών.
-Ναι, οι εταιρικές αρχές τους μάραναν τώρα. Ξεσκίζουν την προσωπικότητα ενός νέου με όλες αυτές τις γελοιότητες και τους πειράζει ο χώρος που θα τον ξεσκίσουν. Είναι σοβαρά πράγματα αυτά;
– Αυτά να τα βλέπετε εσείς οι νεοφιλελεύθεροι που τρελαίνεστε με την αριστεία. Δεν το ξέρεις ότι, εάν σκίζεσαι να πετύχεις κάτι σε βάρος άλλων, θα έρθει η στιγμή που θα σκίσουν και σένα τον ίδιο;
-Τέλος πάντων. Κοίταξε να βοηθήσεις το κορίτσι, να ανταπεξέλθει στη δοκιμασία που τραβάει.
-Τι κορίτσι, ρε γυναίκα. Αυτή είναι μια σκληρή καριερίστρια. Το ξέρεις ότι δημιουργούσε σχέσεις πάντα με τους ανωτέρους της.
-Α, την καριολίτσα. Αγάπη μου, κοίταξε να την κρατήσεις σε απόσταση.
-Αυτό έλειπε! Το ξέρεις ότι θα βαθμολογήσει και αυτή την συμπεριφορά του αξιολογητή της;
-Τι μ@λακίες είναι αυτές; Απορώ ποιος τις σκέφτεται.
Με αυτή την απορία έμεινε η σύζυγός μου και με όμορφη -αυτό να γράφεται- εμφάνιση ξεκίνησα για να συναντήσω την Ιόλη.
Στην ώρα μου εγώ, στην ώρα της, σχεδόν, και εκείνη. Πρώτος έφθασα εγώ στο μαγαζί. Είπα στο μετρ το όνομα της εταιρείας που είχε γίνει η κράτηση και με οδήγησε σε ένα απομακρυσμένο από το πιάνο τραπέζι, προξενώντας μου εντύπωση η θέση του τραπεζιού, αφού υποτίθεται ότι η Ιόλη γνώριζε τον μετρ.
Είθισται στην ημεδαπή η γνωριμία με μαιτρ να σου εξασφαλίζει ένα καλό τραπέζι, εκτός και εάν ο μετρ γνωρίζει ότι ο πελάτης είναι τσιφούτης και δεν τον φιλοδωρεί ιδιαιτέρως.
Δεν είχα προλάβει να καθίσω και είδα την Ιόλη να μπαίνει στο μαγαζί, να ανταλλάσσει δυο-τρείς κουβέντες με ένα καλοντυμένο κύριο -προφανώς ήταν ο υπεύθυνος του piano bar- και να κατευθύνεται προς το τραπέζι μου.
Όσο περισσότερο πλησίαζε, χαμογελώντας μου μάλιστα, τόσο περισσότερο την θαύμαζα.
Θεέ μου, τι όμορφα και κομψά ντυμένη που ήτανε. Τα ρούχα της, ένα μαύρο εφαρμοστό φόρεμα, εφαρμοστό τόσο όσο να αποτυπώνεται το καλλίγραμμο σώμα της και να μην τονίζει προκλητικά την περιφέρεια. Σε μήκος λίγο πάνω από το γόνατο και στη σωστή αναλογία σε σχέση με το ύψος της που κέρδιζε γύρω στους δέκα πόντους από τις Louboutin γόβες της. Μια ασορτί με τις γόβες της εσάρπα σε χρώμα μπορντό έσπαγε την μονοτονία του μαύρου και ένα ολόχρυσο Rolex, σε συνδυασμό με ένα κομποσκοίνι -είναι η μόδα που έχει λανσάρει ο ίδιος ο Πρωθυπουργός- στόλιζε το λεπτό καρπό της. Με τα μαλλιά της ριχτά -είχε λύσει αυτό τον σπαστικό κότσο με τον οποίο είχε δέσει τα μαλλιά της το πρωί στο γραφείο- και χτενισμένα σε στιλ μπούκλες έδειχνε μια διαφορετική από αυτή που συνάντησα πριν λίγες ώρες γυναίκα.
Την κοίταζα και δεν χόρταινα να τη βλέπω. Τηρώντας όμως τα απαραίτητα εταιρικά προσχήματα, απέφυγα να της πω πόσο όμορφη έδειχνε.
Daiquiri φράουλα παρήγγειλε στον Θανάση -γνώριζε το όνομα του σερβιτόρου- και scotch εγώ. Μέχρι να έρθουν τα ποτά, για να είμαι ειλικρινής, με έχει κυριεύσει το σύμπλεγμα της ταραχής που αισθάνεται ένας άντρας στην πρώτη ερωτική του συνάντηση.
Οι γενικόλογες συζητήσεις για το εάν μου αρέσει το bar που επέλεξε, για το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης που είχα σπουδάσει και τις διαφορές του με το Cambridge -η μόνη διαφορά ήταν ότι το Cambridge είχε πιο πολλούς τίτλους στον ετήσιους κωπηλατικούς αγώνες- καθώς και η αδιάφορη αναφορά στην απότομη αλλαγή του καιρού, δεν ήταν αρκετές για να θερμάνουν την μεταξύ μας ατμόσφαιρα. Τον πάγο φρόντισε εκείνη να τον σπάσει με μια προσωπική ερώτηση.
-Δεν μου είπες Αλέξη, σου αρέσει το ντύσιμο μου; Το φόρεμα είναι τελευταίο επετειακό μοντέλο του Kappa Rossini. Την ίδια ακριβώς γραμμή είχε το φόρεμα της solo pianist Martha Argerich που φορούσε σε μια συναυλία της το 1946. Μόνο που το δικό μου είναι πιο λίγο κοντό σε μήκος. Λοιπόν, πώς σου φαίνομαι;
Μια απλή ερώτηση ήταν, και όμως μου δημιούργησε την ανάλογη σύγχυση. Οι οδηγίες που είχα πάρει ήταν σαφείς και απαγόρευαν ρητά τον ενδυματολογικό σχολιασμό των υποψηφίων.
“Ξέρεις Ιόλη, οι διαδικασίες δεν επιτρέπουν τον σχολιασμό της ενδυμασίας της υποψήφιας ακόμη και εάν ζητηθεί η γνώμη του αξιολογητή” της απάντησα. “Ήρθαμε για να σε ακούσω να παίζεις πιάνο” συνέχισα, μη βρίσκοντας τίποτα πιο έξυπνο για να πω.
Μα, ήταν απάντηση αυτή που έδωσα; Δεν μπορούσα να της πω ότι οι ενδυματολογικές της απόψεις έχουν το fashion taste που αρμόζει στον χώρο; Στα πεταχτά μόνο μια πρωινή εκπομπή στην τηλεόραση να είχα παρακολουθήσει, τη στιγμή που μπαίνει μια καλεσμένη στο πλατό και ενώ οι γλάστρες της εκπομπής λένε «είσαι μια θεά», η τηλεπαρουσιάστρια πάντα κάτι πιο λεκτικά επιμελημένο λέει, θα έβρισκα και εγώ ένα αδιάφορα φιλικό κοπλιμέντο.
Ήταν επόμενο λοιπόν, να της αλλάξω την διάθεση και η έμφυτη στο κορίτσι επιθετικότητα να μεταλλαχθεί στην μάγκικη ειρωνεία που χαρακτηρίζει τα κορίτσια με οικονομική και πνευματική άνεση.
“Τι ξενέρα, που’ σαι ρε αδελφέ” μου απάντησε, “Γουστάρω να σε προκαλώ και να μου απαντάς σαν τρομοκρατημένο μαθητούδι. Χα, χα…”
-Εγώ Ιόλη, γουστάρω να τελειώσει αυτό το πανηγύρι και να επιστρέψουμε όσο το δυνατόν γρηγορότερα στο σπίτι.
Εάν αγαπητέ αναγνώστη δεν έχεις την ίδια άνεση με αυτή της συνοδού, σε συμβουλεύω να μην βγεις ποτέ έξω με μια τέτοια κοπέλα. Όσο και να προσπαθείς να προστατευτείς, η συνοδός σου θα ψάξει λυσσασμένα να βρει μια αδύναμη πλευρά σου για να χτυπήσει.
-Γιατί αγόρι μου, θέλεις να δεις «Άγριες μέλισσες», ήταν το επόμενο χτύπημα της Ιόλης που στόχευε στον φόβο ενός υπαλλήλου να την διαολοστείλει.
“Δεν βλέπω τηλεόραση” της απάντησα μονολεκτικά, προσπαθώντας να δείξω αδιάφορος στα λεγόμενα της.
-Μπα και πώς περνάς τα βραδιά σου. Μη μου πεις ότι μιλάς με τη γυναικούλα σου.
Ήταν προκλητική η καριόλα. Είχε έρθει με σαφή εριστική διάθεση. Να βγάλει όλα της τα απωθημένα, για όλα αυτά που είχε τραβήξει στο στάδιο της δοκιμασίας. Προσπαθούσε με κάθε τρόπο να με φέρει στα όρια.
«Δεν σε αφορά αυτό» της απάντησα, «και ο κώδικας μου δίνει το δικαίωμα να μην απαντήσω σε ερωτήσεις του υποψήφιου που δεν σχετίζονται με τις ελεύθερες δραστηριότητες του»
Όμως, τα πνευματικά γονίδια των Ελλήνων ανδρών, μεταλλαγμένα από την χρόνια διαπαιδαγώγηση του ελληνικού μεταπολεμικού κινηματογράφου, διατηρούν ακέραια στη μνήμη τους την υπερηφάνεια των κατατρεγμένων πρωταγωνιστών από ταινίες σαν την «Αρχόντισσα και τον αλήτη» Ή την «Κοινωνία ώρα μηδέν», και την κρίσιμη ώρα δεν διστάζουν να αποκαλύψουν τον «μάτσο» εαυτό τους σε μία αυθάδη συνομιλήτρια.
«Λοιπόν, θα πας σαν καλό κορίτσι να παίξεις πιάνο» της είπα με αυστηρή φωνή, «να τελειώνουμε Ή να γράψω ότι προσπάθησες να αποφύγεις την απαιτούμενη δοκιμασία εξακρίβωσης της αλήθειας;»
Σε αντίθεση όμως με τις ταινίες εκείνης της εποχής -θα ήταν καλό να ξεχαστούν από τις επόμενες γενιές- που το κακομαθημένο πλουσιοκόριτσο απέναντι στον επιδειχθέντα τσαμπουκά έβαζε τα κλάματα και τελικά έπεφτε στην αγκαλιά του καταφρονημένου νέου, η Ιόλη, με την ανοχή ενός εταιρικού συμφωνητικού που της επέτρεπε να μιλάει όπως θέλει, χωρίς αυτό να μπορώ να το λάβω υπόψη μου στην αξιολόγηση της ή να το αναφέρω, συνέχισε τις προκλήσεις.
-Αδελφέ, ακόμη καλά-καλά δεν ήπιαμε το ποτό μας και θέλεις να την κάνεις;. Πολύ υπηρεσιακός το παίζεις. Και μαζί μου, δεν θα σου βγει σε καλό. Δεν θα τα πάμε καλά εμείς οι δυο στην εταιρεία.
-Αν φυσικά προσληφθείς, γιατί μη ξεχνάς ότι υπάρχει και άλλη υποψήφια για τη θέση σου.
-Relax, boy. Πάω να σου παίξω έναν Shostakovich για να τελειώνουμε. Ξέρεις ποιος είναι αυτός;
-Ναι, και άσε τις εξυπνάδες.
Ο μεταξύ της Ιόλης και εμένα αγώνας επικράτησης έδειχνε να εξελίσσεται με μια λεκτική δυναμική τα όρια της οποίας από την πλευρά της Ιόλης είχαν αρχίσει ήδη να ξεπερνούνται.
“Παρεκτρέπεσαι θείε” μου είπε νομίζοντας ότι έμπηγε το μαχαίρι στο κόκκαλο της φθίνουσας νεότητας μου. “Με γαμήσαvε εμένα μέχρι να φθάσω στον τελικό της αξιολόγησης, σειρά μου να γ@μήσω εσένα, αφού δεν έχω κανένα περιορισμό στην συμπεριφορά μου ή στο λεξιλόγιο απέναντί σου. Και έχεις υπογράψει, μη το ξεχνάς, για αυτό.”
Και πριν της απαντήσω, κάλεσε το αφεντικό του piano bar στο τραπέζι μας.
-Φώτη, πες στο Μπετόβεν που μας έχει ζαλίσει τα αρxίδια με αυτές τις κρυάδες του Πάριου να τζάσει για λίγο στο μπαράκι και πότισέ τον από μένα ένα δωδεκάρι τζίβας. Θα παίξω ένα κλασικό για πάρτη του κυρίου που με συνοδεύει.
«Και το συζητάς, Ιόλη μου;» της είπε εκείνος με οικειότητα.
Και η Ιόλη σηκώθηκε και κάθισε στο πιάνο.
Για να είμαι ειλικρινής ο επίκτητος κουτσαβακισμός από νεαρά άτομα που κοινωνικά ανήκουν στην ανώτερη οικονομική τάξη (σημ. ΓΚ. Αστική η μεγαλοαστική τάξη δεν υπάρχει στην πατρίδα μας. Κοτζαμπάσηδες, κατσαπλιάδες, δωσίλογοι, μαυραγορίτες και λαθρέμποροι ήταν οι πρόγονοι των επονομαζόμενων σήμερα αστών με οικογενειακή παράδοση ) και προσπαθούν να αποποιηθούν τον αστικό σουσουδισμό με τον οποίο ανατράφηκαν, όχι μόνο με ενοχλεί αισθητικά, αλλά με προϊδεάζει και αρνητικά εάν έχω μαζί τους δοσοληψίες.
Όμως, όμως…… όταν η Ιόλη άρχισε να παίζει την σουίτα Waltz No 2 και η ηχώ της μουσικής να φθάνει στο τραπέζι που καθόμουν -ήτανε στο βάθος του μαγαζιού- οι εντυπώσεις μου άλλαξαν.
Πήγα να σηκωθώ για να καθίσω από πάνω της να την θαυμάσω. Βάδιζα προς το πιάνο, όταν με σταμάτησε ο Φώτης με ένα αυστηρό νεύμα.
-Πατριώτη το μαγαζί δεν είναι κανένα κωλοχανείο να σηκώνεται ο καθένας και να κάνει το κέφι του, μου είπε πλησιάζοντας προς το μέρος μου. Θα σας παρακαλούσα να καθίσετε στη θέση σας.
Δεν ήθελα να φανώ αγενής και να του ανταποδώσω την υποτιμητική προσφώνηση –από πού και ως πού με είπε «πατριώτη”, μήπως με ήξερε η μήπως έβλεπε κανένα άξεστο- και έτσι επέστρεψα στη θέση μου, πού ναι μεν την άκουγα αλλά με δυσκολία έβλεπα τις ρυθμικές κινήσεις των χεριών της Ιόλης.
Στιγμές-στιγμές σηκωνόμουν από τη θέση μου για να απολαύσω οπτικά την Ιόλη που έπαιζε πιάνο.
Θεέ μου, τι χάρη και τι αρμονία είχε το παίξιμό της. Αλάνθαστη στην κυριολεξία, ακόμη και για κάποιο μη εξοικειωμένο στις ιδιαιτερότητες του κομματιού, σαν εμένα φερ’ ειπείν, που δύσκολα θα καταλάβαινε ένα λάθος της.
Το τέλος της απαλής μελωδίας συνοδεύτηκε από τα χειροκροτήματα των θαμώνων και τα βλέμματα ειδικά των ανδρών, στραμμένα πάνω μου, που ποιος ξέρει τι θα νόμισαν για τον συνοδό της. Πιθανόν να νόμισαν, ότι το μυστικό της εξόδου αυτής της όμορφης νεαρής κοπέλας με κάποιο πολύ μεγαλύτερο της άντρα, είναι τυχόν ιδιαίτερα χαρίσματα μου.
Ποια είναι αυτά τα χαρίσματα;
«Είναι γοητευτικός, είναι έξυπνος, μιλάει όμορφα, έχει τρόπους, ξέρει να περιποιείται τις γυναίκες» λένε οι νεαρές κοπέλες που επιλέγουν συνοδό στα ηλικιακά όρια του θείου η του πατέρα τους. Σπάνια γυναίκα επιλέγει ένα μεγαλύτερο άνδρα για την οικονομική του κατάσταση η την θέση του σε μια εταιρεία, χάρη στην οποία θα μπορούσε η ίδια να ανελιχθεί.
«Ρε γαμώτο», σκεφτόμουνα όση ώρα την άκουγα να παίζει αυτό το γαμήλιο βαλσάκι του Shostakovich, «να μην πετύχω κανένα από τους έξυπνους γνωστούς μου να δούνε τι γυναίκα συνοδεύω».
“Συγχαρητήρια Ιόλη, ήσουνα υπέροχη” της είπα όταν επέστρεψε στο τραπέζι μου, “σε άκουγα και έλεγα ότι αυτός ο άγγελος που μπορεί να χαϊδεύει ψυχές με μια μελωδία, δεν μπορεί να κρύβει μέσα του ένα……τίποτα, ξέχνα το”.
-Διάολο, ήθελες να πεις, αλλά δεν πειράζει, ας τα ξεχάσουμε. Το ξέρω, καμιά φορά χωρίς να το θέλω γίνομαι σκύλα. Στο Λονδίνο με λέγανε η bitch των Wolves.
Αυτή η αυθόρμητη εξομολόγησή της, μας έκανε να γελάσουμε. Το χαμόγελο της ήταν υπέροχο.
«Να πιούμε, άλλο ένα ποτό, πριν φύγουμε. Να χαλαρώσεις και λίγο από τη δοκιμασία που πέρασες» της είπα, με περίσσιο θάρρος αυτή την φορά.
-Μπα; Εσύ δεν ήσουνα που ήθελες να τελειώσουμε το πανηγύρι;
-Μια κουβέντα παραπάνω είπαμε, Ιόλη. Μην το παίρνεις και εσύ τοις μετρητοίς. Ένα ποτό για να διώξουμε την ένταση που επικρατεί μεταξύ μας χωρίς λόγο.
‘Σου αρέσει να πίνεις μου φαίνεται, έτσι;” με ρώτησε χωρίς να της δώσω απάντηση πάνω σε αυτό το θέμα. Προσπάθησα να στρέψω τη συζήτηση στα θέματα της αξιολόγησης.
“Διαπίστωσα τις γνώσεις σου στην ιππασία” της είπα, “με ενημέρωσες για την εθελοντική σου συμμετοχή στις δραστηριότητες αυτής της ΜΚΟ, για το Χαμόγελο του Άστεγου, έπαιξες στο πιάνο…”.
“Κάνεις λάθος. Δεν είναι ΜΚΟ το Χαμόγελο του Αστέγου» με διέκοψε, και είχε δίκιο γιατί μου είχε αναφέρει για κάποιες φιλάνθρωπες κυρίες που μαζεύονταν στο club της Εκάλης.
-Οι ΜΚΟ, Αλέξη, είναι για αριστερούς λουφαδόρους και απατεώνες που σπαταλούν τα χρήματα των φορολογούμενων, ενώ οι φιλανθρωπικές οργανώσεις για ευσυνείδητους πολίτες που αξιοποιούν τα χρήματα που εκπίπτουν από τους υπέρογκους φόρους τους οποίους θα πλήρωναν σε ένα σπάταλο κράτος. Κατάλαβες;
«Μάλιστα» της απάντησα, χωρίς να της πω ότι να’ ναι καλά οι άνθρωποι που, αντί να πληρώνουν φόρους, κάνουν ελεημοσύνες. Θα νόμιζε ότι την ειρωνευόμουν.
Η αμηχανία που για λίγα λεπτά επικράτησε μεταξύ μας διαλύθηκε χάρη στη πρωτοβουλία της Ιόλης να επεκτείνουμε τις συζητήσεις μας σε θέματα που δεν άπτονται της αξιολόγησης.\
«Λοιπόν Αλέξη, θα σου κάνω το χατίρι πιούμε κάτι και να μιλήσουμε εκτός του κώδικα των αρχών της πρόσληψης. Συμφωνείς;» με ρώτησε.
-Να μιλήσουμε, αλλά με γνώμονα πάντα τον σεβασμό στις εταιρικές αξίες μιας πιθανής συναδελφικής αλληλεγγύης, έτσι;
-Σαν γυμνασιάρχης επαρχιακού λυκείου μιλάς αδελφέ μου. Χα, χα… Άντε παρήγγειλε μια μικρή Don Perignon να πούμε τους καημούς μας.
-Ξέρεις Ιόλη, ο γενικός κώδικας της εταιρικής συμπεριφοράς που μας έχει σταλεί από τα κεντρικά του Λονδίνου δεν μας επιτρέπει παραπάνω από εκατό πενήντα εμ-ελ (ml) αλκοολούχου ποτού όταν βρισκόμαστε σε επαγγελματική έξοδο ή δείπνο. Δεν κάνει να πιώ παραπάνω από δυο ποτήρια Φαντάζομαι γνωρίζεις τον σκοπό της δικής μας εξόδου.
«Καλά, μη μου πεις ότι σας περνάνε και alcohol test, όταν επιστρέφετε στο σπίτι» μου απάντησε γελώντας.
«Ακόμη όχι» απάντησα μονολεκτικά και ευτυχώς που δεν μου ξέφυγε να της πω ότι δεν αποκλείεται σε λίγα χρόνια οι χωροφύλακες της υπαλληλικής ορθότητας των πολυεθνικών να επιβάλουν ανάλογες πρακτικές στους εργαζόμενους τους.
-Πω, πω είπαμε να ελέγχουμε τους υπαλλήλους μας, αλλά μέχρι αυτού του σημείου; Ελεύθερη οικονομία έχουμε, ρε Αλέξη. Τι λες, είναι σοβαρά πράγματα αυτά να μην μπορείς να πιεις ένα ποτό παραπάνω με ένα συνάδελφο, όταν περνάς όμορφα μαζί του;
Τα τελευταία λόγια της Ιόλης μου επανάφεραν μνήμες εφηβικής αμηχανίας. Δεν έβρισκα λόγια -ποιος εγώ που με τις γυναίκες ήμουνα πάντα ετοιμόλογος- να της δώσω μιας assist για να την κάνω να ανοιχθεί περισσότερο.
«Εσύ μπορείς να πιεις, όσο θέλεις. Εγώ, άλλο ένα ποτήρι μόνο» βρήκα μόνο να της πω τηρώντας τις σχετικές αποστάσεις.
-Ναι, αλλά γουστάρεις να πιεις. Τι φοβάσαι, μωρέ; Μη και σε καρφώσω. Τι με πέρασες, για καμία βλαμμένη; Έλα πιες και εσύ. Θα νομίσει ο Φώτης ότι με συνοδεύει κανένας ξενέρωτος.
Θα είχε προκαλέσει σάλο στην εταιρεία ένα τιμολόγιο με χρέωση σαμπάνιας, αλλά ευτυχώς ο Φώτης προσφέρθηκε να μας κεράσει από μόνος του τα δυο πρώτα ποτήρια. Και στη συνέχεια, ευτυχώς δεν θα πίναμε άλλο.
Μόνη της η Ιόλη άρχισε, χωρίς καν να της το ζητήσω, να μιλάει για τον εαυτό της.
-Αλέξη, να ξέρεις ούτε εγώ πίνω, και εξαίρεση κάνω μόνο σε εταιρικά events. Δεν καπνίζω και κάθε μέρα κάνω 30 λεπτά joking και μία ώρα αθλητισμό. Ιππασία ή τένις είναι τα αγαπημένα μου αθλήματα. Δεν ξενυχτάω, επίσης, χωρίς λόγο. Στις 11 το πολύ, μετά την εκπομπή της Τρέμη στην ΕΡΤ, με ενδιαφέρουν βλέπεις οι τρέχουσες πολιτικές εξελίξεις και η επάνοδος στην πολιτική κανονικότητα, πέφτω για ύπνο.
Ούτε στημένη, να ήτανε η σκρόφα σκέφθηκα από μέσα μου, Φιρί-φιρί το πάει να ανοίξω πολιτικό διάλογο μαζί της. Όχι, δεν θα το κάνω. Δεν πρέπει να σπάσω τους κανόνες της αξιολόγησης.
«Κάθε βράδυ, πριν κοιμηθώ» συνέχισε, βλέποντας ότι δεν πέφτω στη παγίδα της, «ασχολούμαι με τη φυσική φροντίδα του σώματος και του προσώπου μου. Καταλαβαίνεις εσύ, γυναικεία πράγματα. Κρέμες ενυδάτωσης, μάσκες αντιρυτιδικές, καλλυντικά αντιγήρανσης, μπάνιο σε ιαματικά άλατα και άλλα διάφορα. Ό,τι κάνει μια γυναίκα δηλαδή, πριν πάει να κοιμηθεί και την σπάει στον άντρα της. Μόνο που εγώ, αυτή την εποχή, είμαι μόνη μου και δεν έχω κανένα μ@λάκα να με ζαλίζει. Αλήθεια, πες μου, η γυναίκα σου κάνει και αυτή τα ίδια;
-Τα κάνει, αλλά δεν τα βλέπω.
-Και δεν σου τη σπάει, που σε αφήνει να την περιμένεις;
-Όχι, γιατί όση ώρα εκείνη ασχολείται με τον εαυτό της, κάθομαι στο σαλόνι και διαβάζω.
-Α, εσείς τα έχετε βρει. Μπράβο σας! Έχω μια φίλη, την Μυρτώ, που είναι πιο εμμονική από εμένα στα θέματα της υγιεινής. Η Μυρτώ μέχρι και κολπική απολύμανση κάνει κάθε βράδυ πριν να κοιμηθεί.
Τι με ενδιέφερε εμένα, τι κάνει η Μυρτώ πριν κοιμηθεί. Δικό της είναι το μουvί, ότι θέλει το κάνει. Και να το ταπώσει με κερί το βράδυ πριν πάει να κοιμηθεί, λόγος δεν μου έπεφτε. Εντούτοις, η Ιόλη φλυαρούσε ακατάσχετα.
-Άκου Αλέξη, τι έπαθε η Μυρτώ, συνέχισε η Ιόλη οδηγώντας, απ’ ότ,ι υποψιαζόμουνα, τη συζήτηση σε ακατάλληλα μονοπάτια.
-Στη Μυρτώ, λοιπόν, ένα βράδυ και ενώ είχε ολοκληρώσει τον κολπικό καθαρισμό, της τηλεφωνεί ο φίλος της ο Χρήστος, είχε μεγάλη καψούρα μαζί του, και δεν του χάλαγε χατίρι. Στην κουβέντα πάνω, η Μυρτώ του είπε ότι δεν την έπαιρνε ο ύπνος, παρ’ όλο που είχε κάνει μπάνιο με σκοπό να χαλαρώσει. Και τι της λέει ο αθεόφοβος;
Βλάκας δεν είμαι, για να μην καταλάβω ότι αυτός ο άγνωστος σε μένα Χρήστος, θα είπε, στην επίσης άγνωστη σε μένα Μυρτώ, ότι με ένα καλό γ@μήσι θα κοιμόταν μετά σαν πουλάκι. Τον βλάκα έκανα στην Ιόλη.
-Για πες μου, τι της είπε;
-Συγνώμη που θα στο πω, γιατί ντρέπομαι και δεν σε ξέρω ακόμη καλά, αλλά της είπε ότι θα περάσει από το σπίτι να της αποκαταστήσει την ηρεμία με μια αιδoιολειχία. Αυτό θα την βοηθούσε πολύ να κοιμηθεί.
Ώστε γλειφομoύνι ήθελε να κάνει ο Χρηστάκος στη Μυρτώ. Τι να απαντήσεις στην Ιόλη τώρα; Ευτυχώς που συνέχισε εκείνη να μιλάει.
-Πάει, λοιπόν Αλέξη στο σπίτι, αρχίσανε τα συνήθη προκαταρκτικά και μόλις γονατίζει ο Χρήστος, ήταν παράξενη η φίλη μου και ήθελε πάντα να της το κάνει ο άλλος γονατιστός και εκείνη να είναι όρθια, και αρχίζει που λες να την φυλάει από κάτω, δεν περνάει ούτε μισό λεπτό και σηκώνεται ο Χρήστος, φτύνει αηδιασμένος και της λέει: «Έτσι και ξαναπλύνεις το αιδοίο σου, αλλιώς της το είπε, αλλά ντρέπομαι μωρέ να στο πω, με Betadin (σημείωση ΓΚ: φαρμακευτικό προϊόν που χρησιμοποιείται στην καθαριότητα του κόλπου), την αιδοιολειχία, και αυτήν αλλιώς την είπε, αλλά δεν μου πάει αισθητικά να χρησιμοποιήσω μπροστά σου την λέξη που είπε ο Χρήστος, την αιδοιολειχία ξέχνα την.
Είναι λογικό οι αναγνώστες να μην κατανόησαν την επιβεβλημένη από την περίσταση σεμνότητα στη χρήση του λόγου της Ιόλης. Εν περιλήψει ο Χρήστος είπε στη Μυρτώ να μην πλένει το μουvί της με αυτό το Betadin διαφορετικά να ξεχάσει από αυτόν το γλειφoμούνι.
Η εκ μέρους μου έλλειψη σχολίου στα διαδραματισθέν συμβάν μεταξύ δύο αγνώστων σε εμένα προσώπων έγινε αντιληπτή από την Ιόλη, η οποία φρόντισε αμέσως να αλλάξει θέμα συζήτησης.
-Και μη φανταστείς ότι αφήνω το μυαλό μου σε ακινησία. Κάθε βράδυ δεκαπέντε λεπτά διαλογισμό κάνω. Και όταν ξαπλώνω, διαβάζω φιλοσοφία η λογοτεχνία.
Σπάνια ακούς νέο να σου μιλάει για κάποιο βιβλίο που διάβασε. Το διάβασμα, λοιπόν, θα μπορούσε με μια διασταλτική ερμηνεία να θεωρηθεί σαν μία εθελοντική δραστηριότητα της Ιόλης. Το να ρωτήσω συνεπώς, τι βιβλία διάβαζε, δεν ήτανε απαγορευμένο.
“Ιόλη, σε ποιο πεδίο της φιλοσοφίας είναι η σφαίρα των προτιμήσεών σου;” την ρώτησα.
-Στην πολιτική φιλοσοφία, βασικά. Φιλόσοφους τύπου Coelhο, τους απεχθάνομαι. Τους θεωρώ φαιδρούς. Διαβάζω Ράμφο, που στοχάζεται πάνω στις ευθύνες των Ελλήνων για την ηθική χρεωκοπία της χώρας μας.
-Πολύ ωραία. Μου αρέσει που έχεις αποκλείσει τους φαιδρούς φιλόσοφους. Δηλαδή Ιόλη, της είπα για να αποκλείσω τυχόν συζήτηση για την χρεωκοπία της χώρας, όλα είναι προγραμματισμένα στην ζωή σου.
-Φυσικά. Οι εταιρείες οι μεγάλες επιδιώκουν να έχουν στελέχη με την ζωή τους προγραμματισμένη. Ένας προγραμματισμένος στη ζωή του Διευθυντής είναι δυνατόν να έχει υφιστάμενους που δεν θα λειτουργούν με πρόγραμμα τη ζωή τους; Εσύ τι πιστεύεις Αλέξη;
Καταλάβαινα ότι είχε έρθει η στιγμή να αποδείξω και εγώ την πίστη μου στον εταιρικό ορθολογισμό.
-Συμφωνώ μαζί σου Ιόλη. Οι εργαζόμενοι πρέπει να είναι προγραμματισμένοι όχι μόνο στη δουλειά τους, αλλά και στις υποχρεώσεις τους απέναντι σε τρίτους. Ιδιαίτερα στις τράπεζες, εάν έχουν πάρει κανένα στεγαστικό. Και για να καλύψει τις υποχρεώσεις του ένας εργαζόμενος θα πρέπει στον ελεύθερο χρόνο του να μην επιβαρύνει την υγεία του. Ποιος εργοδότης, Ιόλη, θέλει ξενύχτηδες στη δουλειά του;
Είχα φαίνεται ενθουσιάσει την Τρανού με αυτά που της έλεγα ή έκανε την ενθουσιασμένη για να με παρασύρει σε εξομολογήσεις που αφορούσαν την ιδιωτική συμπεριφορά των εργαζομένων. Το έβλεπα καθαρά στο βλέμμα της.
-Αλέξη, σε γουστάρω, μου απάντησε ακουμπώντας το πόδι της στο δικό μου κάτω από το τραπέζι. Έχεις έντονα μέσα σου τα στοιχεία του υπαλληλικού λουθηρανισμού. Αν επιτρέπεται, μπορώ να σε ρωτήσω κάτι προσωπικό;
-Δεν επιτρέπεται.
Παρά το αυστηρό μου ύφος που απέτρεπε την ερώτηση σε κάποιο προσωπικό μου θέμα, η Ιόλη επέμενε.
-Συγγνώμη Αλέξη, εσύ στη προσωπική σου ζωή βάζεις πρόγραμμα; Έλα απάντησε μου. Εγώ, είχα κανένα λόγο να σου κάνω λεπτομερή περιγραφή του προγράμματος μου;
-Μου την έκανες χωρίς να σε ρωτήσω. Δεν ήταν απαραίτητο να γνωρίζω τι κάνεις τα βράδια όταν επιστρέφεις στο σπίτι σου.
-Ναι, αλλά εγώ σου είπα τι κάνω όταν επιστρέφω από τη δουλειά στο σπίτι.
-Κακώς. Δεν έπρεπε και δεν με αφορά τι κάνεις τα βράδια σου.
-Λυπάμαι, αλλά θα έπρεπε να σε αφορά για να έχεις επίγνωση της αξιοποίησης του χρόνου μου. Το ξέρεις, ότι θα έχεις μια συνεργάτιδα για την οποία οι γιατροί του συμβούλου, που και αυτοί με εξέτασαν μέχρι να φθάσω στο τελικό στάδιο, λένε ότι στατιστικά όχι μόνο θα ζήσει παραπάνω από το προσδόκιμο του φύλλου της, αλλά και η ποιότητα της ζωής της, μετά τα ογδόντα, θα είναι αρκετά υψηλή. Έχεις ιδέα πόσο μετράει αυτό στο κόστος της ιδιωτικής ασφάλισης που επιβαρύνει την εταιρεία σας;
– Ιόλη, μετά τα ογδόντα δεν με ενδιαφέρει η ποιότητα της ζωής. Την ζωή μου θέλω να τη ζήσω όσο είμαι νέος. Και όσο για την εταιρεία, εμείς οι μεγαλύτεροι στα εξηνταεπτά παίρνουμε σύνταξη, οπότε σταματάει να πληρώνει και η εταιρεία την ασφαλιστική
.
-Αλέξη, εσείς θα πάρετε σύνταξη στα εξηνταεπτά, αν η ασφαλιστική δεν έχει βαρέσει κανόνι. Εμείς οι νέοι δεν ξέρουμε, ούτε πότε θα πάρουμε σύνταξη, ούτε εάν υπάρχει μέχρι τότε η ασφαλιστική για να καλύπτει την περίθαλψή μας. Το θέμα λοιπόν, για μας τους νέους δεν είναι να ζήσουμε περισσότερο των ζωή μας, αλλά να αργήσουμε να πεθάνουμε.
Παρά την ομολογούμενη ομορφιά και χάρη της, η συζήτηση με την Ιόλη, σε θέματα στα οποία δεν είχα την ανάλογη ελευθερία έκφρασης, είχε αρχίσει να με κουράζει. Και να με προβληματίζει έντονα η εναλλαγή των απόψεων της που ταλαντευόταν από το ένα άκρο της ορθότητας στο άλλο άκρο της ελευθεριότητας.
“Είναι ώρα να πηγαίνουμε” της είπα, κοιτάζοντας το ρολόι μου.
Κάπου εκατό ευρώ ήρθε ο λογαριασμός στο piano bar που διάλεξε η Τρανού, συμπεριλαμβανομένων των δυο ποτηριών σαμπάνιας, τα οποία υποτίθεται ότι μας κέρασε ο Φώτης, αλλά τελικά τα χρέωσε με 25 € το καθένα.
Βγαίνοντας έξω, εκεί στο Μετς, το κρύο ήταν ανυπόφορο. Η Ιόλη με την εσάρπα ριχτή στους ώμους, τα χέρια της χωμένα μέσα σε αυτήν και διπλωμένα γύρω από το σώμα της έδειχνε να κρυώνει.
-Βλέπω ότι κρυώνεις της είπα. Μέχρι να βρούμε ένα ταξί, θέλεις να φορέσεις την καπαρντίνα μου;
“Αγαπητέ Αλέξη’ μου είπε με μπλαζέ ύφος, “σαν πολύ θάρρος δεν πήρες; Σου είπα εγώ ότι κρυώνω για να μου προτείνεις να φορέσω την καπαρντίνα σου; Δηλαδή, εάν δεν είχες καπαρντίνα, και σου έλεγα ότι κρυώνω, θα με αγκάλιαζες; Δεν θα με αγκάλιαζες;”
Είχα καταλάβει ότι αυτή η καριόλα από κάπου ήθελε να με πιάσει. Δεν ήθελα να της δώσω λαβή για κάποιο αρνητικό σχόλιο στο assessment report που θα έφτιαχνε και εκείνη για μένα. Και από εκεί που την ανέχθηκα ένα ολόκληρο βράδυ, να βρεθώ υπόλογος για μια κατά φαντασία κατάσταση παρενόχλησης.
“Όχι φυσικά” της απάντησα, “αν έκανα κάτι τέτοιο θα ήταν μια ανάρμοστη ενέργεια, επειδή στην υποκείμενη σχέση μας ενέχεται ένα εργασιακό αντικείμενο. Αυτό της αξιολόγησης των ικανοτήτων σου ενόψει επικείμενης πρόσληψης.
-Αλέξη, στην Ιόλη Τρανού μιλάς. Τις μ@λακίες αυτές που σας έχουν μάθει να παπαγαλίζετε στα σεμινάρια συμπεριφοράς των πολυεθνικών, να πας αλλού να τις πεις. Ποιες ικανότητες μου αξιολογείς, ρε μ@λάκα, που έχουν σχέση με το αντικείμενο της εργασίας μου; Εάν παίζω καλό πιάνο ή ασχολούμαι ενεργά στο φιλανθρωπικό σύλλογο που έφτιαξαν αυτές οι αργόσχολες;
– Ιόλη, αν μπορείς να καταλάβεις ότι είμαι έξω μαζί σου για υπηρεσιακούς λόγους θα καταλάβεις και γιατί εάν σε αγκάλιαζα, με το πρόσχημα ότι σε έβλεπα να κρυώνεις, θα ήταν ανάρμοστο.
-Δηλαδή, θα μ΄ άφηνες να κρυώνω; Λυπάμαι, δεν είσαι gentlemen. Σε έχει ποτίσει, νομίζω, ο εταιρικός καθωσπρεπισμός και δυσκολεύεσαι να διακρίνεις τα όρια μεταξύ μιας πράξης ανθρώπινου χαρακτήρα και μιας πράξης αναξιοπρεπούς συμπεριφοράς απέναντι σε μία υποψήφια συνάδελφό σου.
Από μέσα μου είπα, να πάει να γ@μηθεί η μαλακισμένη. Επειδή ήμουνα σίγουρος ότι θα είναι καμία ρουφιανίτσα, προτίμησα να της πω ότι η τήρηση των κανόνων ευπρέπειας παραμένει μια από τις βασικές αρχές της εταιρείας μας.
-Ιόλη, κορίτσι μου, εάν έχεις τέτοιας μορφής απορίες καλύτερα να τις απευθύνεις στο γραφείο που σε πρότεινε.
Με κοίταξε με βλέμμα απαξιωτικό.
-Αλέξη, πρώτον, δεν είναι γραφείο αυτό που με πρότεινε. Είναι εταιρεία συμβούλων. Είναι head hunters. Γραφεία έχουν οι μεσίτες και οι αεριτζήδες.
Ούτε πάλι που τόλμησα να της πω ότι και αυτοί είναι μεσίτες προσωπικού που πουλάνε αέρα.
Δεν της το είπα, μη και η βλαμμένη το αναφέρει στο report της και με κάψει.
-Και δεύτερον, συνέχισε, έχω την εντύπωση ότι δεν με περιποιήθηκες με την θέρμη που δικαιούται να απολαμβάνει ένας εταιρικός υποψήφιος που αφήνει μια καριέρα στην Αμερική και επιστρέφει στην πατρίδα. Με τα τρία γαμημέvα χιλιάρικα που δίνει bonus επιστροφής ο Μητσοτάκης, δεν αγοράζεις ούτε μία Louis Vuitt on της προκοπής.
Στην απογοήτευση που διέκρινα στο πρόσωπο της υποψήφιας συναδέλφου, μιας νέας που είχε επιστρέψει από την Αμερική στην πατρίδα και έδινε ένα σκληρό αγώνα για μια θέση εργασίας, σκέφθηκα να τονίσω τα αφανή οφέλη που θα μπορούσε να απολαύσει σαν εργαζόμενη στην ημεδαπή.
-Ιόλη, μη βλέπεις την επιστροφή σου από στενή οικονομική σκοπιά, της είπα με υποκριτική στοργή. Σκέψου ότι μπορεί αύριο να σε καλέσει ο ίδιος ο Πρωθυπουργός σε ένα προσυνέδριο του κόμματος, να σε βάλει να καθίσεις δίπλα του και να σε παρουσιάσει σαν παράδειγμα brain gain για άλλους νέους. Το ξέρεις ότι ένα παιδί από τα Γιάννινα, με πολύ καλές σπουδές στην Αμερική, επέστρεψε και αυτό στην πατρίδα; Τον βάλανε λοιπόν να μιλήσει, μίλησε το παιδί για supply chains, για physical internet και για logistics inefficiencies που θα εφαρμόσει σε ένα εργοστάσιο εμφιάλωσης νερού. Δεν έχει σημασία ότι η επιχείρηση είναι του μπαμπά του, γιατί και του μπαμπά του να μην ήτανε, ποιος Έλληνας επιχειρηματίας δεν ενδιαφέρεται για καινοτομίες τύπου Amazon που μειώνουν το εργασιακό κόστος; Έπρεπε να δεις το παιδί πόσο συνεσταλμένα μίλησε, χωρίς καν να αναφέρει ότι η καλοπληρωμένη δουλειά είναι μια οικογενειακή επιχείρηση. Είπε ακόμη ότι επέστρεψε για να μη χάσει το τραίνο της ανάπτυξης και στο φινάλε είπε, ναι μα τον Θεό, ότι θα κάνει τα Γιάννινα, τα Γιάννινα με τα τρακόσια ορνιθοτροφεία και τα διακόσια τυροπιτάδικα, Silicon Valley των Βαλκανίων. Με ανοικτό το στόμα τον άκουγε ο Πρωθυπουργός και οι υπόλοιποι καλεσμένοι από το κόμμα, όχι γιατί δεν καταλάβαιναν αυτά που έλεγε, αλλά γιατί διαπίστωσαν ότι και στην πατρίδα μας υπάρχουν ευκαιρίες για να σταδιοδρομήσει ένας νέος με αριστοκρατική καταγωγή.
-Εμένα Αλέξη δεν με ενδιαφέρει να κάνω την μαϊμού στη πασαρέλα της αριστείας. Με ενδιαφέρει να περνάω καλά και να με περιποιούνται οι συνάδελφοι μου. Το ξέρεις, ότι στη Wall Street, τους υποψήφιους τους πάνε μετά το Interview σε στριπτιζάδικα και το γλεντάνε; Τι μούχλα, που είσαστε, ρε πoύστη μου, εδώ στην Ελλάδα. Τι ήθελα να επιστρέψω;
Έπεσα από τα σύννεφα. Όχι, ότι δεν γνώριζα ότι το κάνουν οι Αμερικάνοι, αλλά δεν φανταζόμουνα ότι η Ιόλη, η executive από το Stanford, η κοπέλα με αυτό το συντηρητικό black uniform που ήρθε το πρωί στο γραφείο, θα είχε τόσο τολμηρές απόψεις.
«Ιόλη, εδώ είναι Βαλκάνια» της απάντησα. «Στη Wall street την υποψήφια την πάνε σε στρiπτιζάδικο, αλλά πριν μπουν μέσα την βάζουν και υπογράφει ότι συναινεί. Στην πατρίδα μας, έτσι και κάνουμε κάτι τέτοιο, θα πλακώσουνε τα αδελφοξάδελφα και θα ζητήσουν τον λόγο.
-Αυτά τα κάνουν οι επαρχιώτες, σαν και καλή ώρα, αυτή την πώς την λένε την συνυποψήφιά μου από εκείνο το χωριό στα Γιάννινα. Εγώ είμαι απόφοιτος Ιδιωτικού Κολλεγίου με μεταπτυχιακό στο Stanford και προϋπηρεσία στην Wolves Ltd. Εγώ, Αλέξη, τίμησα την ιδιωτική παιδεία πολύ πριν η Κεραμέως αρχίσει να οδηγεί τους νέους στα ξένα Κολλέγια.
Είχα καταπιεί την γλώσσα μου. Ποιος; Εγώ, που διακρίνομαι για την ετοιμότητα των απαντήσεων.
-Δεν μου λες, συνέχισε απτόητη με τον αέρα της οικογενειακής άνεσης που της επέτρεπε να απαιτεί αυτό που ήθελε, γουστάρεις να πάμε σε ένα μαγαζί που κάνει κονσομασιόν μια παλιά μου συμμαθήτρια από την ρυθμική σχολή της Νταζντραπερμόβοβα; Θα της ζητήσω ένα φορμάκι και θα με δεις στην μπάρα. Ευκαιρία να με αξιολογήσεις και σε αυτή την μ@λακία που σε έχουν βάλει να γράψεις.
-Δεν χρειάζεται. Σε άκουσα να μου μιλάς για άλογα και για άστεγους που ελεείτε, σε είδα στο πιάνο να παίζεις Shostakovich, δεν είναι ανάγκη να σε δω και σε performance ρυθμικής. Η μπάρα, άλλωστε, είναι για τις καμπαρετζούδες. Εσύ είσαι κορίτσι με class.
-Αγαπητέ Αλέξη, συγνώμη που στο λέω, αλλά είσαι πολύ συντηρητικούρα. Δηλαδή τα κορίτσια με class δεν επιτρέπεται να διασκεδάζουν και να απολαμβάνουν την ζωή; Εμείς, στη Woolves που δούλευα, όταν πιάναμε τους στόχους και μας χώνανε το bonus, όλοι οι executives πηγαίναμε για ομαδική παρτoύζα. Την επόμενη μέρα στο γραφείο, ο σεβασμός στην προσωπικότητα τους καθενός μας ήταν δεδομένος. Και αλίμονο, στον μ@λάκα που θα τολμούσε να ξεστομίσει κανένα υπονοούμενο. Εσείς, ρε, είσαστε πολύ πίσω.
-Ιόλη, το εγχώριο υποκατάστημα της Wasted Energy Management, της απάντησα, είναι μια εταιρεία με ελληνοχριστιανικές αρχές. Εμείς δεν κάνουμε τέτοια πράγματα. Οι εργαζόμενοι σε εμάς σέβονται ο ένας τον άλλον, ο καθένας από εμάς προστατεύει την οικογένειά του από ανεπίτρεπτες κακολογίες και όλοι μαζί τιμάμε την εταιρεία που μας προσφέρει θέσεις απασχόλησης.
«Πού σας βρήκα, ρε. Μου θυμίζεις τον πατέρα μου. Έτσι μιλούσε και αυτός στους υπαλλήλους του, όταν είχε την εταιρεία του» συνέχισε.
-Θα μπορούσα να είμαι και πατέρας σου, αν είχα παντρευτεί στα είκοσι.
-Αλέξη, συγνώμη που στο λέω, αλλά είσαι πολύ μικροαστός. Εδώ η άλλη στα εικοσιεπτά της παντρεύτηκε ένα εξηνταπεντάρη εφοπλιστή και εσύ, που σε κόβω κοντά στα πενήντα, κολλάς να πάμε σε strip bar;
-Ιόλη αυτή που στα εικοσιεφτά της παντρεύτηκε τον εξηνταπεντάρη, δεν παντρεύτηκε κανένα υπάλληλο εταιρείας. Παντρεύτηκε εφοπλιστή. Δεν ξέρω εάν καταλαβαίνεις την διαφορά.
-Την καταλαβαίνω, χαζή δεν είμαι. Εκείνο που δεν καταλαβαίνω είναι γιατί δεν θέλεις να με αξιολογήσεις στη ρυθμική. Θα έγραφες τα καλύτερα σχόλια.
-Σε strip bar με κονσομασιόν δεν πηγαίνω. Τελείωσε και μη το κάνουμε θέμα.
Την είδα να συνοφρυώνεται με αυτό το παράπονο της ανεκπλήρωτης επιθυμίας ενός κακομαθημένου κοριτσιού. Στο μεταξύ έχοντας ριχτή μόνο την εσάρπα της και διαπιστώνοντας από το τρίξιμο των δοντιών της ότι πράγματι κρύωνε, την λυπόμουνα.
Την καπαρντίνα μου όμως δεν της την πρότεινα ξανά, γιατί δεν ήξερα την αντίδρασή της.
Δεν άργησε να αντιδράσει εκείνη και να γίνει ακόμη πιο επιθετική.
-Εσείς, μου φαίνεται, συνέχισε, δεν έχετε το πνεύμα μιας real professional ομάδας.
-Και δεν μου λες, ρε Ιόλη, της απάντησα χωρίς δυστυχώς να μπορέσω να κρατήσω τα προσχήματα ευγένειας, θα αποκτήσουμε αυτό το πνεύμα κάνοντας την εταιρεία πιο μπoυρδέλο από ό,τι είναι;
Ξαφνικά σοβάρεψε. Δεν μπορείτε να φανταστείτε το πρόσωπο μιας σκληρής καριερίστας που θέλει να μειώσει κάποιον, που τον βλέπει σαν σκουπίδι.
-Ρε, να πεις την γυναικούλα σου, μου απάντησε. Δεν ντρέπεσαι να μιλάς έτσι σε μια Κυρία; Πού είναι οι εταιρικοί σου τρόποι, Αλέξη; Τι θα γράψω στο assessment report μου; Ότι έγινε χρήση χυδαίων εκφράσεων; Άκου μπoυρδέλο η εταιρεία στην οποία γ@μήθηκα μέχρι να φτάσω στον τελικό της επιλογής.
«Κορίτσι μου, είσαι στα καλά σου;» της απάντησα ευγενικά, αποφεύγοντας να την ρωτήσω εάν είχε περίοδο και με περνούσε για σεξιστή. «Μου μιλάς για στριπτιζάδικα της Wall Street ή παρτoύζες που κάνατε στην προηγούμενη σου εργασία και σε πείραξε το «ρε» η που είπα την εταιρεία μπoυρδέλο;»
-Ναι, με πείραξε, γιατί δεν σου έδωσα την άδεια.
«Αυτή η βλαμμένη» σκέφτηκα από μέσα μου «μου απειλεί το εταιρικό φύλλο αξιολόγησης.
Σκέψου να μάθουνε οι ξένοι, γιατί το report θα πάει σίγουρα στα headquarters, ότι στη συνάντηση έκανα χρήση της λέξεως μπουρδέλο.
-Ιόλη, της απάντησα, έχοντας κόψει το «ρε» της οικειότητας, νομίζω, ότι ή συζήτησή μας, είναι εκτός των ορίων του σκοπού της συνάντησης.
Με κοίταξε, γέλασε και μου είπε:
-Μωρό μου, συγνώμη που σε λέω έτσι αν και είσαι καμία εικοσαριά χρόνια μεγαλύτερος, είσαι πολύ χέστης. Πλάκα, σου έκανα, ρε μ@λάκα. Χα, χα… Αδελφέ πως ψαρώνεις έτσι; Μήπως είσαι αριστερός;
-Αυτό, δεν σε αφορά και η ερώτησή σου είναι εκτός του σκοπού της συνάντησής μας, της απάντησα λες και ακολουθούσα τις οδηγίες δικηγόρου προς απολογούμενο σε ανακρίτρια.
Δεν ήθελα να πω, τίποτα περισσότερο, ακόμη και εάν αυτή η καριολία (Σημείωση Γ.Κ : Η καριολία διαφέρει από την καριόλα ως προς την κοινωνική τάξη προέλευσης. Η καριόλα είναι γυναίκα που προέρχεται από τα κατώτερα κοινωνικά στρώματα, σε αντίθεση με την καριολία που η συμπεριφορά της, έχει essence αριστοκρατίας. Καριόλα και καριολία έχουν κατά τα λοιπά τον ίδιο σκατοχαρακτήρα) προσπαθούσε να με παρασύρει σε λεκτικές παρεκτροπές.
Όλη αυτή η συζήτηση γινόταν έξω στο κρύο για μια καπαρντίνα που της πρόσφερα. Κάποια στιγμή μείναμε αμίλητοι
«Λοιπόν» έσπασε εκείνη πρώτα την μουγκαμάρα, «θα μου δώσεις την γαμημέvη την καπαρντίνα; Έχω ξεπαγιάσει»
Δεν μπόρεσα, εκείνη την στιγμή, να κρατηθώ. Ξέσπασα σε γέλια.
-Μου αρέσει που κάναμε ολόκληρη ανάλυση, μέχρι να την πάρεις. Τέλος πάντων. Έπρεπε να μου τη ζητήσεις από την αρχή, να μην φλυαρούμε τόση ώρα μέσα στο κρύο. Μπορείς να την κρατήσεις μέχρι να πας στο σπίτι. Και αύριο, την στέλνεις με courier στα γραφεία μας με χρέωση της εταιρείας.
-Τι, θα με αφήσεις να επιστρέψω μόνη μου, τέτοια ώρα; Δεν το πιστεύω. Δεν σου μάθανε ότι μια Κυρία την συνοδεύουμε πάντα μέχρι το σπίτι της.
-Ιόλη, εάν και τα πρωτόκολλα που υπογράψαμε και οι δύο, δεν επιτρέπουν την συνοδεία μετά το γεύμα στο μέρος διαμονής του υποψήφιου, θα σε πάω στο σπίτι σου. Ελπίζω μόνο να μην αναφέρεις στο φύλλο αξιολόγησης ή, εάν το γράψεις, να τονίσεις ότι αυτό έγινε λόγω καιρικών συνθηκών.
-Ξεκόλλα αγόρι μου. Θα γράψω ότι κάλεσα ταξιμπητά. Τα πάω πολύ αυτά τα παιδιά. Μου αρέσει να τους σπάω τον τσαμπουκά. Τόσα χρόνια, άκουγα τους γονείς μου να βλαστημάνε τους ταξιτζήδες που οδηγούσαν με σαγιονάρα και καπνίζανε σαν φουγάρα. Χώρια που για να τους πάνε μέχρι τη Φιλοθέη, τους στρίμωχναν με άλλους δυο-τρείς μέσα και κάνανε τον γύρο της Αττικής. Κολεγιόπαιδα τους έχει κάνει η taxibeat και, αν δεν πάρουν καλούς βαθμούς, τους στέλνει να κάνουν βόλτες στην Ομόνοια για να ψαρέψουν πελάτη.
Μπαίνοντας μέσα στο αυτοκίνητο, διαπίστωσα ότι γνώριζε πολύ καλά τα σύγχρονα συστήματα παρακολούθησης των εργαζομένων.
-Το αυτοκίνητο είναι προσωπικό ή εταιρικό, με ρώτησε;
«Εταιρικό» της απάντησα.
-Και, γιατί δεν έχεις ενεργοποιήσει τον ρουφιάνο; με ρώτησε αστραπιαία.
Αλλιώς μου το είπε, αλλά για λόγους προστασίας του blog δεν αναφέρω το όνομα του πολιτικού ανδρός που έχει συνδεθεί με καταδόσεις στην ασφάλεια ή στην τηλεόραση, το ίδιο είναι και τα δύο.
Την κοίταξα σαν χάνος.
-Ποιος είναι πάλι αυτός; την ρώτησα, αποφεύγοντας οιονδήποτε χαρακτηρισμό για την φαιδρότητα που διακρίνει το εν λόγω ακροδεξιό πολιτικό.
-Καλέ είναι το GPS καταγραφής των διαδρομών των υπαλλήλων. Στέλνει αναφορά στην εταιρεία, που βρίσκεται ο υπάλληλος, πόση ώρα κάθισε στο ραντεβού, πού σταμάτησε για την ανάγκη του, με πόση ταχύτητα έτρεχε. Μη μου πεις ότι δεν έχετε βάλει «καταδότες» (και πάλι με το όνομα του σιχαμένου πολιτικού ανδρός, αλλά στον πληθυντικό αυτή τη φορά μου, ονομάτισε τo GPS) στο στόλο της εταιρείας σας.
Το GPS φυσικά και το γνώριζα. Αγνοούσα την νεότερη του ονομασία. Οι παλιοί φορτηγατζήδες, όταν οι μεγάλες εταιρείες το πρωτοβάλανε στα αυτοκίνητά τους, ρουφιάνο τον ανεβάζανε, ρουφιάνο τον κατεβάζανε. Πήραν χαμπάρι οι οδηγοί σε τι χρησιμεύει, όταν είδαν να τους αφαιρούν ώρες από την μισθοδοσία τους, με την αιτιολογία «απασχόληση εκτός συμβατικών υποχρεώσεων». Με την είσοδο στο Κοινοβούλιο ακροδεξιού πολιτικού με ροπή στη κατάδοση, τα νέα παιδιά έδωσαν στο GPS το όνομά του.
Περί ανέμων και υδάτων μου μιλούσε σε όλη την διαδρομή. Λεπτομέρειες από την προσωπική της ζωή, που δεν με αφορούσαν και απόκλιναν από τον σκοπό της συνάντησης.
Να εξακριβώσω εάν οι δεξιότητες της ανταποκρίνονταν στην πραγματικότητα ήταν ο σκοπός.
Ποσώς με ενδιέφερε εάν το μεταπτυχιακό της ήταν η αιτία να διαλυθεί η σχέση της με τον γιό του βιομήχανου Πεντόφραγκα και εάν στο υιό Πεντόφραγκα την έπεσε η κολλητή της, η Ερμιόνη.
«Νέα κοπέλα, είσαι, θα έχεις στο μέλλον ευκαιρίες για να δημιουργήσεις μια υγιή σχέση» της απάντησα, για να μη με ζαλίζει νυχτιάτικα.
-Ρε Αλέξη, μιλάς σας ηλικιωμένος κύριος. Ψυχή δεν έχεις, ρε γαμώτο. Πες μου, ρε, είσαι μαλακισμέvη που πήγες στο Stanford και άφησες αυτό το καλό παιδί.
Είχε πιει, ήταν φανερό, μιλούσε ακατάσχετα και το κυριότερο ρωτούσε συνέχεια.
-Γιατί, ρε Αλέξη, να με αφήσει ο Πεντόφραγκας; Μήπως με βαρέθηκε; Γιατί, ρε γαμώτο;
Εάν και προσωπικά λατρεύω να καταγράφω λεπτομέρειες από ιστορίες χαμένης αγάπης, καμία διάθεση δεν είχα να ακούω άλλη μία από την συγκεκριμένη υποψήφια. Τρεις ώρες είχα περάσει μαζί της χωρίς να καπνίσω, όποτε κάποια στιγμή δεν άντεξα.
-Ιόλη, εάν ανοίξω το παράθυρο σε πειράζει να καπνίσω, την ρώτησα.
-Όχι, εάν θέλεις, βγες έξω και στάσου στα δέκα μέτρα. Με ενοχλεί ο καπνός. Άσε με, έχω φορτιστεί. Γαμώτο, δεν έχω πάνω μου και τίποτα να φτιαχτούμε. Δεν μου λες, γουστάρεις να ανέβουμε πάνω στο διαμέρισμα και να κόψουμε λίγη άσπρη; Για σένα αγόρι μου, έχω χόρτο να σε φτιάξω. Αν σου δώσω άσπρη, μπορεί και να μου μείνεις.
-Καλά, με δουλεύεις. Σε ενοχλεί ο καπνός από το τσιγάρο και δεν σε ενοχλεί από το χόρτο.
-Το χόρτο είναι ευλογημένο.
Μ’ αυτά και με άλλα πολλά τα οποία δεν ενδιαφέρουν τον αναγνώστη της μικρής αυτής ιστορίας έφθασα στο διαμέρισμα της Ιόλης στην Φιλοθέη. Πάρκαρα, με αναμμένη μάλιστα την μηχανή για να της διακόψω την ακατάσχετη φλυαρία της και, ενώ προσπαθούσα, ευγενικά πάντα, να την καληνυχτίσω, δέχτηκα μια πρόταση που δεν περίμενα.
-Αλέξη, δεν έρχεσαι πάνω στο διαμέρισμά μου; μου είπε Θα σου κάνω και επίδειξη της δεξιότητας μου στη ρυθμική.
-Ιόλη, είναι δώδεκα ή ώρα. Το memorandum που υπέγραψα απαγορεύει την είσοδο σε ιδιωτικούς χώρους των υποψηφίων.
Η Ιόλη, μπορεί και να είχε πιει, πάντως έγειρε προς την πλευρά μου, με μια απίστευτη θηλυκότητα και γεμάτη νάζι μου είπε:
-Μωρέ, γιατί είσαι φοβιτσιάρης;
-Δεν είμαι φοβιτσιάρης. Είμαι υπάλληλος σε υπηρεσιακή αποστολή.
Με κοίταξε απαξιωτικά.
-Δεν κάνει, αγόρι μου, για μένα η Wasted Energy. Για σένα είναι μια πολύ καλή εταιρεία. Να μου το θυμηθείς. Θα έχεις πολύ καλή εξέλιξη στη καριέρα σου.
Και βγάζοντας την καπαρντίνα μου, την πέταξε απαξιωτικά από το ανοιχτό παράθυρο και μου έκανε και ένα διπλό ανσάμπλ.
Για να την ηρεμήσω, της είπα ότι θα γράψω ότι είχε άριστες γνώσεις σε θέματα ιππασίας, ότι μου ανέλυσε λεπτομερώς την φιλανθρωπική της δράση, ότι έπαιξε άριστα πιάνο και ότι ήταν πρόθυμη να μου κάνει επίδειξη ρυθμικής.
«Δεν με ενδιαφέρει τι θα γράψεις για μένα, Αλέξη.» μου απάντησε και απομακρύνθηκε.
H εμπειρία μου με την Ιόλη, δεν μου άφησε τις καλύτερες εντυπώσεις.
Στην σύζυγό μου, όταν επέστρεψα, της είπα-σιγά μη και δεν με ρωτούσε- ότι είναι ένα κακομαθημένο κορίτσι που θέλει να της κάνουν τα χατίρια.
Θεωρώ πλεονασμό να αναφέρω τις ερωτήσεις της συζύγου μου για την ενδυματολογική παρουσία της υποψηφίου και για τις λεπτομέρειες της άτυχης κατάληξης της ερωτικής σχέσης της Τρανού με τον υιό Πεντόφραγκα. Η ανησυχία της εντάθηκε στην αποκάλυψη της ευγενικής μου χειρονομίας να προστατεύσω την υποψήφια από το κρύο, προσφέροντας της την καπαρντίνα μου και την μεταφορά της στην Φιλοθέη.
-Καλά και αν σας έβλεπε κανένα μάτι, αυτό δεν το σκέφτηκες; με ρώτησε.
-Μα δεν βγήκαμε από το αυτοκίνητο, της απάντησα.
Ίσως αυτή η απάντηση μου άφηνε κενά, για το τι θα μπορούσε να είχε διαδραματιστεί μεσάνυχτα και κάτι μέσα σε ένα αυτοκίνητο. Η εκ μέρους της συζύγου μου επιδειχθείσα ανωτερότητα αδιαφορίας, δεν έκρυβε την κορύφωση της αγωνίας της για την κατάληξη της βραδιάς.
-Δεν πιστεύω να στην έπεσε, όπως έκανε με όλους τους προηγούμενους, με ρώτησε περιμένοντας από μένα την συνήθη επιβεβαίωση, αυτή που η πλειονότητα των παντρεμένων σε ανάλογες περιπτώσεις δίνει, δηλαδή ότι η συνάδελφος, η κουμπάρα, η γειτόνισσα, η συνεργάτιδα είναι μια σοβαρή κοπέλα και κακώς πέρασε από το μυαλό της συζύγου μια τέτοια σκέψη.
Του είδους αυτού οι επιβεβαιώσεις, το συνηθέστερο είναι να εντείνουν στο υποσυνείδητο μιας γυναίκας τις αμφιβολίες για την πιστότητα του συζύγου της.
-Να το πιστέψεις, για να καταλάβεις ότι ο άντρας σου παραμένει ένας ακαταμάχητος εραστής, της απάντησα αντί να της πω τις συνηθισμένες βλακείες της πλειονότητας των ανδρών.
Με την απάντηση που έδωσα πίστευα ότι η σύζυγος μου, αφενός δεν θα είχε καμία αμφιβολία για το είδος της συνοδείας που προσέφερα στην Τρανού, αφετέρου θα αισθανόταν την υπεροχή της απέναντι στην Τρανού, αφού αυτή, η σύζυγος μου δηλαδή, απολαμβάνει την ακαταμάχητη γοητεία ενός έμπειρου εραστή σαν εμένα.
Η απάντησή της όμως με ξένισε.
-Κατάλαβα, για να το λες δεν θα έκανες τίποτα μαζί της. Έλα τώρα, πάμε για ύπνο αγάπη μου.
Μόνο ήσυχος δεν ήταν ο ύπνος μου. Στριφογύριζα στο κρεββάτι και αυτό ενοχλούσε την σύζυγό μου.
-Καλύτερα να ροχαλίζεις, παρά να γυρίζεις σαν σβούρα στο κρεββάτι, μου είπε όταν διαπίστωσε ότι δεν κοιμόμουνα.
-Έχω άγχος γυναίκα. Αυτή η μαλακισμέvη η Τρανού με φόρτισε πάρα πολύ.
-Ηρέμησε αγάπη μου. Είμαι εγώ δίπλα σου. Όλα θα πάνε καλά, θα δεις.
Αμφιβάλλω κατά πόσο κοιμήθηκα. Με βασάνιζε η ιδέα ότι την επόμενη μέρα με περίμενε η ίδια ακριβώς δοκιμασία.
Με τη δεύτερη υποψήφια, την ακτιβίστρια στον ελεύθερο χρόνο της, Χαρούλα Μπακατζή.
Το δύσκολο έργο αυτής της νέας βλακώδους στη σύλληψη μεθόδου είναι να αξιολογήσεις την αλήθεια μιας δραστηριότητας της υποψηφίου, τα μυστικά της οποίας δεν γνωρίζεις ;h είναι φύσει αδύνατον να μπορέσεις να συμμετέχεις σε αυτά.
Με τη Χαρούλα ούτε για υποβρύχιο ψάρεμα μπορούσα να πάω, για να διαπιστώσω εάν ξέρει να ψαρεύει, ούτε να τρέχω σε επιχειρήσεις διάσωσης προσφύγων και, φυσικά, ούτε διέθετα χρόνο για να παρευρεθώ σε συναντήσεις οργάνωσης αυτοδιαχειριζόμενων επιχειρήσεων. Είχα βρεθεί σε αδιέξοδο.
Είχε καταλάβει η Φιλιώ τις πρακτικές δυσκολίες που είχε η αξιολόγηση της Χαρούλας και μου είπε να περιορίσω τους ελέγχους σε ορισμένες μόνο δραστηριότητες που θα μπορούσα να κρίνω, χωρίς να θέτω σε κίνδυνο την σωματική μου ακεραιότητα η να χάσω πολύτιμο χρόνο από τη δική μου εργασία.
-Έλα, μωρέ Αλέξη, δες την εάν ξέρει να μαγειρεύει και να παίζει κλαρίνο και τελειώστε. Τα υπόλοιπα θα τα καταλάβεις από τις συζητήσεις που θα κάνετε πάνω στα ενδιαφέροντά της. Μήπως την Τρανού, την είδες να χορεύει η να κάνει ιππασία;
Η Χαρούλα, ένα συντηρητικό στην εμφάνιση κορίτσι και συνεσταλμένο στις κινήσεις του, με περίμενε έξω από το γραφείο μου το πρωί της επόμενης μέρας που αφιέρωσα στην Τρανού.
Είχα ξεχάσει την ώρα της συνάντησής μας και την βρήκα καθισμένη στο τραπέζι των συσκέψεων να ασχολείται με το κινητό της. Ότι κάνει, δηλαδή, κάθε άνθρωπος που δεν έχει τι να κάνει.
«Δεσποινίς Μπακατζή, σας ζητώ προκαταβολικά συγνώμη για την καθυστέρηση» της είπα αμέσως μετά τις απαραίτητες συστάσεις.
-Ξέρετε, έπρεπε να πάω τον μικρό στο σχολείο, γιατί δεν μπορούσε η σύζυγός μου.
-Κανένα πρόβλημα, κύριε Αλέξη.
-Μπορείς να με φωνάζεις Αλέξη, της πρότεινα για να την κάνω να αισθάνεται πιο άνετα. Είμαστε εταιρεία με κουλτούρα πολυεθνική και η προσφώνηση αυτή είναι μέσα στα αποδεκτά πλαίσια έκφρασης της συναδελφικότητας των executives. To ίδιο ακριβώς πλαίσιο προσφώνησης και χρήσης ενικού τηρήθηκε και με την συνυποψήφιά σου.
-Ξέρετε, δεν μου πάει να σας μιλάω στον ενικό. Στο συνεταιρισμό οι περισσότεροι συνεταιριστές είναι άνθρωποι ηλικιωμένοι. Έμαθα να τους σέβομαι.
Μπορεί από μέσα μου να πειράχτηκα λίγο, αλλά δεν παύει να είναι λογικό μια κοπέλα, με την οποία έχεις διαφορά ηλικίας πάνω από είκοσι χρόνια, να διστάζει να σου μιλήσει στον ενικό. Είναι αυτό που ενοχλεί τους περισσότερους Managers εγχώριων εταιρειών που, ενώ αυτοκολακεύονται από την φαινόμενη ισχύ μιας θέσης, αναζητούν την χαμένη νιότη τους σε ένα φιλικό ενικό από νέα παιδιά.
-Ρε, συ Χαρούλα, της είπα για να της δώσω λίγο θάρρος-αν και δεν το χρειαζότανε- ξέρεις ότι πρέπει να αξιολογήσω τις δραστηριότητες σου για την αλήθεια ή την επάρκεια. Από το βιογραφικό σου που μελέτησα διέκρινα αντιλήψεις που πιθανόν να μην συνάδουν με την νέα μέθοδο αξιολόγησης.
-Σας καταλαβαίνω, Κύριε Αλέξη. Αισθάνεστε άσχημα για τον εξευτελισμό στο οποίο πρέπει να μας υποβάλλετε. Εξίσου άσχημα αισθάνομαι και εγώ που αποδέχομαι αυτόν τον εξευτελισμό. Αλλά αφού αυτοί είναι οι κανόνες πρόσληψης, τους οποίους έχουμε αποδεχτεί και οι δύο, δεν βλέπω τον λόγο να μου δικαιολογείστε. Κανένα πρόβλημα, λοιπόν.
Η συνειδητοποίηση της θέσης της ήταν αυτό που με έκανε να προχωρήσω σε μια ερώτηση την οποία θα έκανα σε ένα υποψήφιο, εάν η επιλογή δεν είχε γίνει από κάποιο σύμβουλο.
-Ωραία, Χαρούλα. Μίλησέ μου λοιπόν, για τον λόγο που θέλεις να αποχωρήσεις από τον Συνεταιρισμό, ένα εργασιακό χώρο συμβατό με τις δραστηριότητες τους ελεύθερου χρόνου σου και να έρθεις σε μια εταιρεία με διαφορετικό αντικείμενο και το κυριότερο με μια άλλη κουλτούρα. Αν στον συνεταιρισμό είχες την ελευθερία να φεύγεις για συμμετοχή σε μια επιχείρηση διάσωσης, στην εταιρεία μας θα πρέπει να γνωρίζεις ότι κάτι τέτοιο δεν δικαιολογείται.
-Συγγνώμη που σας το λέω, αλλά αυτό μου το ρώτησε η εταιρεία που έκανε την επιλογή. Μου συνέστησε μάλιστα, να μην απαντήσω σε τέτοιου είδους ερωτήσεις στο στάδιο αυτό της αξιολόγησης. Κύριε Αλέξη, όταν και οι δυο μας παίζουμε με τους κανόνες ενός παιγνιδιού της νεοφιλελεύθερης οικονομίας, που κατά βάθος μπορεί να μη συμφωνούμε, είναι άνευ ουσίας να αναλύσουμε τις συνέπειες της αποδοχής τους.
Θαύμασα την λογική της σκέψη και συνέχεια στο θέμα δεν έδωσα.
Αν έδινα, θα έμπαινα στο πεδίο της κριτικής μιας εργασιακής πολιτικής που μας είχε επιβληθεί από τα κεντρικά γραφεία της ξένης εταιρείας.
Η αποστομωτική, αλλά ευγενική, απάντηση της Χαρούλας με πάγωσε λιγάκι. Στην ατμόσφαιρα επικρατούσε η αμηχανία της σιωπής.
«Λοιπόν» πήγα να ξεκινήσω μια νέα συζήτηση, χωρίς να βρίσκω λόγια να συνεχίσω. Λόγια βρήκε η Χαρούλα.
-Λοιπόν, να ξεκινήσουμε; Θα έχετε διαβάσει ότι η μαγειρική είναι ένα από τα ενδιαφέροντά μου. Τι θα λέγατε να σας μαγειρέψω κάτι για να διαπιστώσετε τις ικανότητες μου;
-Δεν έχω αντίρρηση. Θα πρέπει να βρεθεί μια σχολή μαγειρικής και να κλείσουμε μια ημερομηνία.
-Γιατί να τρέχουμε έξω σε σχολές και να επιβαρύνεται η εταιρεία σας με έξοδα; Χώρο κουζίνας δεν έχετε στα γραφεία σας;
-Μια μικρή ναι, για να ζεσταίνουν οι συνάδελφοι το μεσημβρινό τους έχουμε. Αλλά μην φανταστείς τίποτα πολυτέλειες και εξοπλισμό αναγκαίο για μια επιδεικτική μαγειρική.
-Μια χαρά είναι. Δεν είμαστε σε τηλεοπτικό studio για να προμοτάρουμε μαγαζιά. Μήπως και οι τηλεμάγειροι χρησιμοποιούν όλα τα τσουμπλέκια που έχουν στους πάγκους τους;
-Όχι, αλλά έχουν δέκα ειδών μαχαίρια και κουτάλες και σε κάθε μαγειρική φάση χρησιμοποιούν και από ένα.
-Να σας ρωτήσω κάτι; Η σύζυγος σας φτιάχνει μοσχαράκι κοκκινιστό;
-Όταν έρχεται η πεθερά μου σπίτι και την βοηθάει, τις Κυριακές κυρίως, ναι το φτιάχνει και το συνοδεύουμε με χοντρά μακαρόνια και μυζήθρα.
-Πολύ ωραία. Μη μου πείτε ότι για να σας φτιάξει το μοσχαράκι κατεβάζει όλων των ειδών τα μαχαίρια που έχει στο συρτάρι της.
-Όχι, βέβαια. Με ένα συνηθισμένο μαχαίρι κόβει το μοσχάρι, τα κρεμμύδια, τους μαϊντανούς και ότι άλλο βάζουν μέσα, και με μια κουτάλα το ανακατεύει με τη σάλτσα.
-Βλέπετε; Με ένα μαχαίρι και μια κουτάλα κάνει τη δουλειά της. Αν δείτε τηλεμαγείρισσα να κόβει μοσχάρι θα σου πλασάρει πέντε-έξι μαχαίρια μέχρι να ρίξει το κρέας στη κατσαρόλα. Άλλο με δόντια για να κόψει το κρέας σε μεγάλα κομμάτια, άλλο με κοφτερή λεπίδα για να κόψει το κάθε μεγάλο κομμάτι σε μικρότερα, άλλο μικρό με στρογγυλή την άκρη της λεπίδας για να αφαιρέσει τα λιπάκια, κακώς βέβαια γιατί το μοσχαράκι πρέπει να έχει και λίγο λίπος να λειώσει μέσα στην ντομάτα, τέλος πάντων, άλλο για να ψιλοκόψει τον μαϊντανό, άλλο για να ξεφλουδίσει τα κρεμμυδάκια που θα τα τσιγαρίσει σε ξεχωριστό τηγάνι, ενώ το σωστό είναι να το τσιγαρίσει μέσα στην κατσαρόλα πριν ρίξει το κρέας και πάει λέγοντας. Ξέρετε γιατί τα δείχνει όλα αυτά και την ώρα που μαγειρεύει, αντί να προσέχει μην της αρπάξει το κρέας, εάν δεν χαριεντίζεται με κανένα καλεσμένο στο πλατώ, μας δείχνει που θα βρει η νοικοκυρά όλα αυτά τα σκατολοΐδια;
-Προφανώς για να προμοτάρει τους χορηγούς της εκπομπής. Το ζήτημα όμως, Χαρούλα, δεν είναι γιατί η παραγωγός της εκπομπής κάνει promotion ή παίρνει ποσοστά από τα μαγαζιά που διαφημίζει. Το ζήτημα είναι γιατί πάντα όλες αυτές οι τηλεμαγείρισες κάτι δεν λένε η κάτι κρύβουν από τις συνταγές που δίνουν. Αποτέλεσμα; Αν ακολουθήσεις τις οδηγίες τους, αυτό που φτιάχνεις δεν τρώγεται.
-Καλέ, πού τα ξέρετε όλα αυτά; Σας αρέσει η δημιουργική κουζίνα;
-Εμένα όχι. Η σύζυγος μου ασχολείται. Και μια φορά είπε να φτιάξει πανακότα. Ακολούθησε την συνταγή, η κρέμα βγήκε μια χαρά και για το τέλος αφήσαμε την καραμέλα. Ξέρεις, αυτό που ρίχνεις από πάνω από την κρέμα.
-Ε, ναι. Η καραμέλα είναι αυτό που ξεχωρίζει την πανακότα από τα υπόλοιπα κρεμοειδή. Αλλιώς φτιάχνεις ρυζόγαλο και ξεμπερδεύεις.
-Τρεις κατσαρόλες με καραμέλες χύσαμε Χαρούλα, μέχρι να πετύχουμε την ρευστότητα της καραμέλας. Φυσικά και η συγκεκριμένη τηλεμαγείρισσα, τη συνταγή της οποίας ακολουθήσαμε, δεν είπε πώς και σε ποια θερμοκρασία λιώνουμε την καραμέλα.
-Η καραμέλα για να λιώσει θέλει χαμηλή θερμοκρασία σε bain marie.
– Σωστά. Το πρόβλημα, όμως, και είχαμε και τραπέζι με καλεσμένους, δεν ήταν αυτό γιατί με τα πολλά πετύχαμε την ρευστότητα που θέλαμε.
-Ε, τότε; Δεν καταλαβαίνω. Αν περιχύσατε την ρευστή καραμέλα πάνω από την κρέμα, η πανακότα θα ήταν έτοιμη για σερβίρισμα.
– Έτσι νομίσαμε και εμείς. Μόνο που, όταν οι καλεσμένοι άρχισαν να τρώνε το γλυκό, και με την πρώτη κουταλιά έδιναν συγχαρητήρια στη γυναίκα μου, βιάζονται πολλές φορές να κάνουν φιλοφρονήσεις, η καραμέλα πάνω στην πανακότα είχε ήδη κρυσταλλώσει και κόλλησε στα δόντια τους. Το φαντάζεσαι; Ρεζίλι έγινε η γυναίκα μου. Όλοι οι καλεσμένοι ανοιγοκλείνανε τα στόματα τους για να βγάλουν από τα ούλα τους την στερεοποιημένη καραμέλα. Για να μη πολυλογούμε, την επόμενη ρωτήσαμε και μάθαμε ότι όταν λιώνεις την καραμέλα στο bain marie, για να μη γίνει σε δέκα λεπτά γύψος, πρέπει να την ανακατεύεις και με μια κουταλιά λεμόνι.
– Πω, πω! Μη μου το λέτε. Ξέρετε γιατί δεν λένε όλα τα μυστικά τους;
-Ναι, για να δείχνουν ότι αυτές είναι ικανές και όλες οι άλλες άχρηστες. Δεν βαριέσαι. Έλα πάμε τώρα στα δικά μας, γιατί ζοχαδιάστηκα τώρα που θυμήθηκα το κάζο εκείνης της βραδιάς. Μπορείς λοιπόν στη κουζίνα μας να μας φτιάξεις κάτι;
-Ναι, κάτι θα σκεφθώ. Αλλά, υλικά δεν θα υπάρχουν φυσικά. Μπορούμε να κάνουμε κάτι;
Πήρα θάρρος. Αναστέναξα με ικανοποίηση, ότι θα αξιολογούσα άμεσα μια δεξιότητα της υποψηφίου. Έπρεπε πάση θυσία να βρω κάποιες δραστηριότητές της. Και η μαγειρική ήταν μία από αυτές.
-Ναι, κάτι θα κάνουμε, της απάντησα. Πες μου μόνο τι θέλεις και θα ζητήσω να στα φέρουν.
-Λοιπόν, θέλω αλεύρι κανένα μισόκιλο, διακόσια πενήντα γραμμάρια κασέρι, παστουρμά εκατό πενήντα γραμμάρια, δυο ντομάτες, ει δυνατόν από μανάβικο όχι τίποτα πολωνέζικες από Lidl, και μια πιπεριά, όχι καυτερή.
-Τι θα φτιάξεις, ρε Χαρούλα. Παστουρμαδόπιτα;
-Βουλωμένο γράμμα διαβάζετε, Κύριε Αλέξη. Εάν είχα λάδι και βαθύ τηγάνι, θα σας έφτιαχνα κροκέτες παστουρμά.
-Δεν πειράζει, καλή είναι και η παστουρμαδόπιτα.
Υπό άλλες συνθήκες θα μας έπειθε μια φωτογραφία της από την κουζίνα της. Αλλά τώρα, με τους απατεώνες της αριστείας που έχουν εισβάλει στο δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα, θα πρέπει να μυρίσουμε και τον παστουρμά της πίτας, για να διαπιστώσουμε την αλήθεια των γραφόμενων περί μαγειρικής στο βιογραφικό της.
Μόλις τα πρωτογενή υλικά παραδόθηκαν από την γραμματέα μου, χωρίς να παραλείψει να με ρωτήσει τι τα θέλω και χωρίς, φυσικά, να της δώσω αναφορά, ξεκινήσαμε για την κουζίνα.
Στο διάδρομο για την κουζίνα της εταιρείας μας, η Χαρούλα βάδιζε με αυτοπεποίθηση και δεν παρέλειψε να μου τονίσει ότι θα γλείφω τα δάχτυλα μου.
-Δεν θέλω να τα γλείφω, της είπα. Θέλω να τελειώνουμε με αυτή την γελοία δοκιμασία.
Χωρίς να μου απαντήσει, αλλά, κοιτώντας με νόημα, με το πού φθάσαμε στην κουζίνα σήκωσε τα μανίκια από την μπλούζα της -για καλή μας τύχη είμαστε μόνοι μας- βρήκα σε ένα συρτάρι και την ποδιά της καθαρίστριας μας, την φόρεσε, πήρε μια πλαστική λεκάνη από τον νεροχύτη και έριξε μέσα το αλεύρι και το νερό.
-Θέλω μια τζούρα αλάτι, μου είπε με το που άρχισε να πλάθει την ζύμη. Γαμώτο, ξέχασα να σου πω να το παραγγείλεις.
Αλάτι σε φακελάκι βρήκα σε ένα συρτάρι, που είχε ξεμείνει από κάποιο delivery.
«Ορίστε και το αλάτι» της είπα.
Σε δέκα λεπτά η ζύμη ήταν ήδη πλασμένη. Σφιχτή-σφιχτή και χωρίς σβώλους.
-Θέλω και μια πετσέτα, για να σκεπάσω την ζύμη.
-Μην φοβάσαι, δεν έχουμε μύγες.
-Καλέ, όχι. Τη πετσέτα την βάζουμε από πάνω από τη ζύμη για να ξεκουραστεί. Τόση ώρα πάλευε με τα χέρια μου. Ουφ! Αλλά πλάστη; Όχι, ρε γαμώτο, χωρίς πλάστη πώς θα στρώσω τη ζύμη; Για περίμενε. Μου φαίνεται στο αυτοκίνητο έχω ένα δικό μου. Θα πεταχτώ να τον φέρω. Σε πέντε επιστρέφω.
Η απάντηση της Χαρούλας για την σωστή προετοιμασία της ζύμης και η διαδικασία που θα ακολουθούσε, μετά την ημίωρη ανάπαυση, για το στρώσιμο απέδειξαν το βάθος των γνώσεων της με αρκετά πειστικό τρόπο. Χωρίς να δώσω ιδιαίτερη σημασία, οφείλω να ομολογήσω ότι η ύπαρξη πλάστη στο αυτοκίνητό της με παραξένεψε.
Τα δυνατά χέρια της Χαρούλας είχαν δώσει αληθινή μάχη μέσα στη μικρή λεκάνη, η οποία γλιστρούσε στο στενό πάγκο της κουζίνας. Μιας κουζίνας γραφείων εταιρείας που σίγουρα δεν τηρούσε τις προδιαγραφές μιας μαγειρικής επίδειξης.
Μία ξένη κοπέλα στη κουζίνα των γραφείων μας, δεν είναι κάτι συνηθισμένο.
Ο χώρος της κουζίνας είναι σχετικά μεγάλος για τα δεδομένα της εταιρείας μας. Εκτός από τους δύο πάγους με το μεγάλο τραπέζι, που κάθονται οι συνάδελφοι για να γευματίσουν στο διάλειμμα τους, η κουζίνα μας είναι εξοπλισμένη με ένα μικρό φούρνο, καφετιέρες δύο- μια για γαλλικό και μία για espresso- μιξεράκι για αφρόγαλα, βραστήρα για ζεστό νερό και ένα ψυγείο, μεγάλων σχετικά διαστάσεων, για να διατηρούν στη σωστή θερμοκρασία οι συνάδελφοι το φαγητό τους, που φέρνουν σε πολύχρωμα ταπεράκια.
Ευνόητο είναι στη κουζίνα να πηγαινοέρχεται κόσμος. Το ψυγείο, συνήθως τίγκα, ανοιγοκλείνει από συνάδελφους που θέλουν το φαγητό τους -κάποιοι βάζουν και τα ψώνια τους-στο νεροχύτη όλο και κάποια συνάδελφος θα ξεπλένει το ταπεράκι της- οι άντρες τα αφήνουν συνήθως άπλυτα- ενώ η μηχανή του espresso δουλεύει ασταμάτητα για να προσφέρει στους υπαλλήλους την απαιτούμενη για την εργασία τους ενέργεια δράσης.
Θα ήταν, λοιπόν, αδύνατο να μην έκανε εντύπωση στους συναδέλφους η παρουσία μιας άγνωστης κοπέλας, που είχε αλευρώσει τον πάγκο και ζύμωνε.
Η διακριτικότητα που χαρακτηρίζει τα κορίτσια της εταιρείας μας, δεν τους επέτρεπε να αρχίσουν να με ρωτάνε τι δουλειά έχει στη κουζίνα της εταιρείας μια ξένη κοπέλα, με μένα πάνω από το κεφάλι της.
Είναι όμως περίεργες -όχι ότι οι άνδρες υστερούν- και μόλις με είδανε με την Χαρούλα, όση ώρα εκείνη ζύμωνε, με πλησίασε η Μαιρούλα και χαμηλόφωνα με ρώτησε:
-Αλέξη, τι κάνει αυτή εδώ;
-Μας ετοιμάζει παστουρμαδόπιτα, της απάντησα. Θέλεις τίποτα;
-Καλέ όχι, να δω θέλω. Πειράζει;
-Πειράζει να ρωτάς. Η δουλειά που κάνει η κοπέλα είναι σοβαρή.
-Θέλω να μαθαίνω, κύριε Αλέξη. Είναι κακό;
-Κακό είναι, διότι η εταιρεία δεν είναι σχολή μαγειρικής.
Διακριτικά αποχώρησε η Μαιρούλα, χωρίς να κάνει κανένα σχόλιο.
Δυο-τρεις υπάλληλοι περάσανε στο αμέσως επόμενο διάστημα. Η Μαιρούλα προφανώς αποκάλυψε τι γινότανε στη κουζίνα της εταιρείας μας.
Με την εμφάνιση των πρώτων γυναικών -τάχα μου για να φτιάξουν καφέ, αλλά το μάτι τους έπεφτε συνεχώς πάνω μας- ήταν αναπόφευκτο να μην κάνω τις απαραίτητες συστάσεις.
«Κορίτσια, από εδώ η Χαρούλα» είπα. «Είναι υποψήφια για πρόσληψη στην εταιρεία μας».
-Μωρέ μπράβο πολυτέλειες, είπε η Αντιγόνη. Δεν ξέραμε ότι θα προσλάβουμε μαγείρισσα.
Γέλασε η Χαρούλα, με την άνεση της πνευματικής ανωτερότητας που διακρίνει μια νέα μορφωμένη κοπέλα, και απάντησε:
-Όχι, καλέ. Υποψήφια για την θέση του Strategic Planning Executive είμαι και προσπαθώ να ανταποκριθώ στις απαιτήσεις της νέας μου θέσης. Θα σας εξηγήσει ο κύριος Αλέξης, γιατί φτιάχνω αυτή την πίτα. Είναι μια απαραίτητη δοκιμασία στην οποία πρέπει να ανταπεξέλθω με επιτυχία.
Άφωνες έμειναν οι κοπέλες. Τι σόι διαδικασία είναι πάλι αυτή, θα σκέφτηκαν από μέσα τους.
«Βρε κοπελιά, την πίτα την φτιάχνεις για να καλοπιάσεις τον Γενικό μας;» ρώτησε η Αντιγόνη πονηρά την Χαρούλα, φέρνοντας με σε δύσκολη θέση απέναντι στην υποψήφια.
Η Αντιγόνη είναι μία από τις πιο ώριμες, ηλικιακά μόνο, συναδέλφους μας. Μαγειρεύει το Σαββατοκύριακο φαγητά για όλη την εβδομάδα που τα βάζει στην κατάψυξη, παρακολουθεί τα βράδια στη τηλεόραση την ΦΑΡΜΑ και στη σελίδα της στο Facebook επικοινωνεί με συνταξιούχους της εταιρείας, τους οποίους είχε προλάβει να γνωρίσει όταν ήταν νέα στην εταιρεία. Τα καλοκαίρια πηγαινοέρχεται στην εταιρεία από το Μάτι, εκεί όπου είχε το αυθαίρετο εξοχικό λυόμενο της. Είναι αδιάλειπτη ψηφοφόρος του ΠΑΣΟΚ από το 1985, αλλά τώρα, όπως τελευταία μου εξομολογήθηκε, αμφιταλαντεύεται μεταξύ του Κυριάκου και του Ανδρουλάκη.
«Θα ψήφιζα σίγουρα ΠΑΣΟΚ, αν είχε βγάλει αρχηγό τον Λοβέρδο» μου είχε πει, «για να είμαι σίγουρη ότι αποκλείεται να συνεργαστεί με τους Συριζαίους. Αυτούς που έκαψαν το εξοχικό μας, Αλέξη».
Στην εύλογη απορία της μεγάλης ηλικίας συναδέλφου, την Αντιγόνη, η Χαρούλα έπρεπε να δώσει εξηγήσεις εάν η πίτα προετοιμάζονταν για να τύχει μιας ευνοϊκής μεταχείρισης από τον Γενικό μας.
Και ομολογώ, ότι η απάντηση στο ερώτημά της ήταν ευγενέστατη.
-Κυρία Αντιγόνη, είπε η Χαρούλα, η μαγειρική είναι μέρος της αξιολόγησης για την πρόσληψη μου στην νέα θέση. Προτίμησα να φτιάξω μια πίτα για να τιμήσω τα μέρη μας. Από την Ήπειρο είμαι. Τις πίτες, εμείς, από μικρά κορίτσια τις μαθαίνουμε.
Ευνόητο είναι, όταν δυο-τρεις γυναίκες μιας εταιρείας μαθαίνουν για ένα νέο τρόπο αξιολόγησης, το νέο δεν θα αργήσει να κυκλοφορήσει στα υπόλοιπα γραφεία των εργαζομένων.
Σε δέκα λεπτά μέσα στην κουζίνα επικρατούσε το αδιαχώρητο.
Ούτε εγώ ο ίδιος μπορούσα να φανταστώ πόσες πολλές από τις γυναίκες συνάδελφους μου ήθελαν με τα ίδια τους τα μάτια να διαπιστώσουν εάν η υποψήφια ανταποκρίνεται στη δηλωμένη δεξιότητα της μαγειρικής. Ήταν αδύνατον να αποτρέψω την είσοδο τους. Για καφέ μπαίνανε στην κουζίνα και βρίσκανε την ευκαιρία να παρακολουθήσουν την Χαρούλα.
Οι γυναίκες είναι οι αυστηρότεροι κριτές.
Οι ερωτήσεις σε θέματα προπαρασκευής της ζύμης, ιδίως για το είδος του αλευριού -εάν βάζεις αλεύρι που φουσκώνει η αλεύρι κάθε χρήσης- και εάν πρέπει η δεν πρέπει να βάλεις σόδα η baking powder για την διόγκωσή της, και οι ανάλογες απαντήσεις της Χαρούλας είχαν διευρύνει τον κύκλο των συζητήσεων πάνω στην προετοιμασία και άλλων αρτοσκευασμάτων.
Αν οι γυναίκες είναι φλύαρες και καταπιάνονται με την κουζίνα, δεν θα αργήσουν από τα αρτοσκευάσματα να περάσουν σε λεπτομέρειες για γλυκά του ταψιού.
-Αντιγόνη να έρθεις μια μέρα από το σπίτι να σου μάθω Γιαννιώτικο, της είπε η Χαρούλα την στιγμή που με τον πλάστη έστρωνε την ζύμη.
-Χαρούλα, στο Γιαννιώτικο βάζεις μια μόνο στρώση από καρύδι ή το διπλοστρώνεις με διπλό φύλλο; Να σου πω την συνταγή, που έφτιαχνε μπακλαβά η μακαρίτισσα η πεθερά μου, καλή γυναίκα αλλά πα, πα,πα, πα… καλύτερα μακριά και αγαπημένοι, της έλεγε η Αντιγόνη όση ώρα η Χαρούλα έκανε τις παλινδρομικές κινήσεις με τον πλάστη. Είκοσι στρώσεις φύλλο έκανε και κάθε στρώση την άλειφε με φρέσκο βούτυρο και έριχνε μέσα της πολίτικο φυστίκι. Μια φορά δοκίμασε να φτιάξει τον ψηλό αυτό μπακλαβά της Κύμης με τις εξήντα στρώσεις, αλλά δεν της έκατσε το φύλλο, της βγήκε ψηλό το κάθε κομμάτι και όταν το έβγαζε από το ταψί διαλυότανε. Με το κουταλάκι τον τρώγαμε τον μπακλαβά. Χα,χα…
Να πλάθεις ζύμη, να έχεις πεντέξι κεφάλια από πάνω σου να σε κοιτάνε, την Αντιγόνη να σε ζαλίζει με τις παραλλαγές του μπακλαβά, και να μπορείς να απαντάς τεχνοκρατικά σε υψηλού επιπέδου ερωτήσεις ζαχαροπλαστικής κρίσεως είναι ένα χάρισμα που δεν μπορούσα να μην αξιολογήσω θετικά.
-Όχι μόνο διπλή στρώση, είκοσι πάνω, είκοσι κάτω και δέκα στην μέση, αλλά την δεύτερη στρώση, τη δεκάρα, την ποτίζω και με πεντάστερο κονιάκ.
Με όλο αυτό το γυναικολόι πάνω από το κεφάλι της, απόρησα πως τελικά η Χαρούλα κατάφερε να ετοιμάσει την παστουρμαδόπιτα και στη συνέχεια να παρακολουθεί το ψήσιμό της.
Και σαν μα μην έφτανε αυτό, το νεαρό κορίτσι όχι μόνο απαντούσε στις διάφορες ερωτήσεις των νοικοκυρών υπαλλήλων μας -λες και τις είχαμε βάλει όλες αξιολογητές- αλλά ταυτόχρονα πληκτρολογούσε μηνύματα στο κινητό της και έβλεπε τα ποσταρίσματα των φιλενάδων της στο Instagram.
Σαράντα λεπτά κάνει να ψηθεί μια πίτα, για σαράντα λεπτά η Χαρούλα δεν σταμάτησε να στριφογυρίζει στην κουζίνα. Μέχρι και τον πάγκο της κουζίνας μας καθάρισε.
-Συγχαρητήρια Χαρούλα, της είπα μόλις δοκίμασα το πρώτο ζεστό κομμάτι που κόπηκε από την πίτα που είχε βγει από τον φούρνο.
Το φύλλο ήταν εξαιρετικά τραγανό, τα στρώματα των υλικών διακριτά -δεν είχαν γίνει δηλαδή σαν λιωμένο λάστιχο- και η γεύση της στο στόμα σου άφηνε την λεπτή essence του καυτερού συστατικού της.
-Είχα και λίγο σουσάμι στο αυτοκίνητο και είπα να το φέρω να το πασπαλίσω από πάνω, μου απάντησε στην ερώτηση μου, που βρήκε το σουσάμι και το έριξε από πάνω από την πίτα. Δεν είχα προσέξει την κίνησή της και δεν μου είχε ζητήσει, στα υλικά που μου παρήγγειλε, να της πάρουμε σουσάμι.
-Καλά και πώς κόλλησε το σουσάμι πάνω στο φύλλο, την ρώτησε συνάδελφος, γυναίκα φυσικά που παρακολουθούσε τον διάλογο μας. Μήπως άλειψες και με αυγό το πάνω φύλλο, πριν το βάλεις στο φούρνο;
-Αχ, ναι καλέ και με αυγό το άλειψα. Και αυτό το είχα στα ψώνια μου και το έφερα την ώρα που κατέβηκα για να φέρω τον πλάστη από το αυτοκίνητο.
Ο αφελής αξιολογητής, εγώ δηλαδή, σε αυτές τις λεπτομέρειες, κρίσιμες όπως θα αποδειχθούν στη συνέχεια της ιστορίας μας, δεν έδωσα ιδιαίτερη προσοχή.
Παστουρμαδόπιτα φτιάχνεις, παστουρμά θα μυρίσει η κουζίνα. Η μυρωδιά της ευλογημένης πίτας δεν άργησε να γίνει αντιληπτή από τους άρρενες της εταιρείας οι οποίοι πέραν του ότι δοκίμασαν-ορισμένοι ήθελαν και δεύτερο κομμάτι- άρχισαν μεταξύ τους τις σεξoυαλικές κρυάδες για το ταλέντο της Χαρούλας στις πίτες.
Από την επικρατούσα οχλοβοή στο χώρο της κουζίνας, το νέο του ελέγχου δεξιοτήτων της μαγειρικής ικανότητας της υποψηφίας δεν άργησε να φθάσει στο γραφείο του Γενικού μας.
Ήταν αδύνατον να μην του πηγαίναμε ένα πιάτο για να την δοκιμάσει.
-Να της πείτε να μη τσιγκουνεύεται τον παστουρμά, παρατήρησε ο Γενικός μας. Πάντως, ήταν νόστιμη η πίτα της και τραγανή. Τι σου είναι αυτές οι Γιαννιώτισσες, είπε στη γραμματέα του, την ώρα που επέστρεφε το πιάτο.
Η πρώτη δοκιμασία της Χαρούλας Μπακατζή έληξε με επιτυχία και στο ranking πήρε 4 στα 5 αστέρια. Θα της έβαζα πέντε, εάν μου είχε βάλει διπλή στρώση παστουρμά, σύμφωνα με το point του Γενικού μας και την πιπεριά από πάνω, αντί από κάτω από τον παστουρμά που τον έβαλε, έτσι ώστε να απορροφήσει την θερμότητα του φούρνου από την επιφάνεια της και να μη στεγνώσει το ευγενές υλικό.
Μετά την αποχώρησή μας από την κουζίνα και την διάλυση του όχλου στα γραφεία του, πήρα την Χαρούλα και πήγαμε στο γραφείο, για να κανονίσουμε την αξιολόγηση και κάποιων από τις υπόλοιπες ελεύθερες δραστηριότητες της.
-Χαρούλα, σε ποια άλλη ελεύθερη δραστηριότητα σου θα ήθελες να αξιολογηθείς;
-Στηβ καλλιτεχνική, Κύριε Αλέξη. Αν μπορούσα να φανταστώ τον χαβαλέ που έγινε με την παστουρμαδόπιτα, θα έφερνα και το κλαρίνο για να ξεμπερδεύαμε μια και καλή. Έχω φέρει όμως μια φωτογραφία.
-Δεν έχεις άδικο, αλλά ο κώδικας αξιολόγησης δεν επιτρέπει την φωτογραφική επαλήθευση του μουσικού σου ταλέντου. Ρητά επίσης απαγορεύεται και η χρήση των γραφείων ως χώρος δοκιμασίας των υποψηφίων, εφόσον προκαλείται κάποια είδους ηχητική ενόχληση στους υπόλοιπους εργαζόμενους ή σαν συνέπεια επιδεικτικών ενεργειών των υποψηφίων διασπάται η προσοχή των υπαλλήλων από το εργασιακό τους αντικείμενο. Και κακώς φτιάξαμε την παστουρμαδόπιτα εδώ μέσα.
-Τι; Τζάμπα παιδευόμουνα τόση ώρα; Και απαντούσα στις βλακείες της κάθε μαλακισμέvης εδώ μέσα.
–Λάθος μου, αλλά τέλος πάντων, θα αποφύγω να το γράψω στο report ότι υποβλήθηκες στη δοκιμασία εντός του εργασιακού μας χώρου. Πρέπει να δούμε τι θα κάνουμε με τις υπόλοιπες δραστηριότητες σου. Γνωρίζεις ότι δεν είναι δυνατόν να αξιολογηθείς σε όλα όσα κάνεις στον ελεύθερο χρόνο σου. Δεν μπορώ ούτε για ψάρεμα να πάμε, ούτε να τρέχουμε στη ΜΚΟ σου για να δούμε πώς κάνεις διασώσεις. Αλλά μπορούμε κάλλιστα να πάμε σε μια αίθουσα μουσικής και εκεί να παίξεις κλαρίνο ή ακόμη και να χορέψεις δημοτικούς χορούς.
-Τι λέτε, κύριε Αλέξη. Σιγά μην πάμε σε αυτά τα νεκροταφεία. Θα πάμε σε ένα ηπειρώτικο μαγαζί στην Αχαρνών.
“Να που θα πάμε» μου είπε αμέσως δίνοντας μου και μια κάρτα με την διεύθυνση ενός κέντρου με δημοτική μουσική. Έμενε να κανονίσουμε την ώρα της συνάντησής μας.
«Κατά τις 9 καλά είναι;» την ρώτησα.
«Τι; Στις εννιά; Είσαστε στα καλά σας;», μου απάντησε. «Στις εννιά δεν έχει καλά-καλά ξυπνήσει ούτε ο ιδιοκτήτης του μαγαζιού. Θα πάμε κατά τις έντεκα, να έχει ανέβει και λίγο το κέφι. Θα συναντηθούμε έξω από το μαγαζί. Να μη μπείτε μόνος και με ψάχνετε».
-Ωραία, να κλείσουμε μόνο τραπέζι.
-Δεν χρειάζεται. Το μαγαζί δεν είναι για ψευτοκυριλέδες. Και τραπέζι να μην υπάρχει, θα μας βρουν οι πατριώτες μου.
Όταν φεύγεις κατά τις δέκα και μισή από το σπίτι, με την ίδια πάντα δικαιολογία της αξιολόγησης μιας δεύτερης υποψήφιας, τα μούτρα της συζύγου δεν είναι τα καλύτερα.
-Θα κρατήσει αρκετά αυτό το βιολί με τον έλεγχο των δραστηριοτήτων των υποψηφίων; με ρώτησε συνοδεύοντας με μέχρι την εξώπορτα.
Με εξηγήσεις φθηνές ανάλογης της φτήνιας που χαρακτήριζε την όλη διαδικασία, κατάφερα εν πάση περιπτώσει να ξεκινήσω για να συναντήσω την Χαρούλα.
Το μαγαζί, χωμένο στο υπόγειο μιας παρόδου της Αχαρνών, δεν ήταν εύκολο να το βρεις. Και η υποδοχή που έγινε στο μαγαζί, από τον μαγαζάτορα που έδειχνε γνωστός της Χαρούλας, δεν ήταν η καλύτερη.
-Καλώς το κορίτσι μας. Ο κύριος; Κανένας θείος από το Πωγώνι; ρώτησε το αφεντικό του μαγαζιού κοιτάζοντάς με ύποπτα.
-Όχι, καλέ. Είναι ο Project Manager μιας εταιρείας στην οποία έχω στείλει βιογραφικό για πρόσληψη.
«Μη μου πεις, ότι θα αφήσεις τον συνεταιρισμό» άρχισε να της λέει, συνοδεύοντάς μας σε ένα τραπέζι, που δεν ήταν πολύ κοντά και στη πίστα.
– Τι θα κάνουν ρε Χαρούλα αυτοί χωρίς εσένα; Θα πέσουν τα κοράκια πάνω τους και θα τους πάρουν την παραγωγή κοψοχρονιά. Το ξέρει ο κουμπάρος μου, Χαρούλα; Πες μου, μήπως σου κακομίλησε κανένας αγροίκος;
Με σεμνότητα η Χαρούλα ευχαρίστησε τον Ηπειρώτη ιδιοκτήτη για τα καλά του λόγια, χωρίς να μπει σε ιδιαίτερες λεπτομέρειες για τους λόγους της αποχώρησής της.
«Χρυσάφι βρήκατε, Κύριε μου» συνέχισε το αβαντάρισμα ο Ηπειρώτης ιδιοκτήτης, απευθυνόμενος τώρα σε μένα.
-Τέτοια κορίτσια, δεν υπάρχουν στις μέρες μας. Ο συνεταιρισμός νερό πίνει στο όνομά της. Και νοικοκυρά, χρυσοχέρα, καλή αγρότισσα. Και άνθρωπος που βοηθάει τους συνανθρώπους. Μέχρι και τους γύφτους που έχουν σκηνώσει τα τσαντίρια τους κατά κει στη Πεδινή βοηθάει» (σημ Γ.Κ. Πωγώνι-Πεδινή είναι χωριά της Ηπείρου)
Κούνησα τον κεφάλι μου, δείχνοντας ότι τον ακούω, αλλά χωρίς κανένα νεύμα επιδοκιμασίας των λεγόμενων του, έτσι ώστε να πάρει περισσότερο θάρρος από αυτό που του αναλογεί για την υποδοχή μιας συμπατριώτισσάς του.
Σώπασε ο Ηπειρώτης και με κοίταξε περίεργα. Στο πρόσωπο μου έβλεπε ένα ώριμο κύριο, που πιθανόν εκμεταλλευόμενος τη διευθυντική θέση σε μια εταιρεία έβρισκε σήμερα την ευκαιρία να βγάλει έξω, ποιος ξέρει με τι βρόμικο σκοπό, μια απροστάτευτη νέα κοπέλα. Ο άμοιρος δεν ήταν σε θέση να γνωρίζει λεπτομέρειες της φαιδρής δοκιμασίας στην οποία αμφότεροι, η συμπατριώτισσά του και εγώ, υποβαλλόμαστε.
«Τα πρώτα τσίπουρα από εμένα» μας είπε. «Και να περάσετε καλά».
Και πριν προλάβει να απομακρυνθεί, η Χαρούλα τον έπιασε αγκαζέ και τον ρώτησε:
-Πασά μου, στο διάλειμμα της ορχήστρας μπορώ να παίξω ένα solo κομμάτι στο κλαρίνο.
-Τι solo, ρε Χαρούλα. Για πάρτη σου, αηδόνα μου, τα παιδιά θα σε συνοδέψουν σε όποιο κομμάτι θέλεις.
Δεν πέρασε παρά ένα τέταρτο μόνο, και ο Ηπειρώτης ιδιοκτήτης από το μικρόφωνο έκανε τη σχετική εισαγωγή.
-Κυρίες και κύριοι έχουμε την τιμή, μια συγχωριανή μας, η Χαρούλα η Μπακατζή, η κόρη του Θωμά με τα τέσσερα ορνιθοτροφεία, η ψυχή του συνεταιρισμού μας, το κορίτσι που χάρη στις γνώσεις της δίνει ζωή σε πέντε χωριά, να πάρει από τον Μπάμπη το κλαρίνο του και μαζί με τα παιδιά να μας παίξει ότι κομμάτι θέλει.
Κάποιος από ένα τραπέζι, που ρώτησε ποιος είναι αυτός ο Μπακατζής, «δεν τον έχουμε ξανακούσει» φώναζε, σταμάτησε μόλις τον πλησίασε ένα γκαρσόνι και του έδωσε τις σχετικές εξηγήσεις.
Σηκώθηκε όρθια η Χαρούλα στο τραπέζι, και με τα δύο της χέρια στην καρδιά ευχαρίστησε τον Ηπειρώτη μαγαζάτορα. Με τη σεμνότητα που διακρίνει τις κοπέλες της επαρχίας προχώρησε προς το πάλκο με τους θαμώνες από κάτω, αφενός μεν να χειροκροτούν την κοπέλα αφετέρου δε να παίρνουν μάτι τους σφριγηλούς γοφούς της Χαρούλας, όπως αυτοί αποκαλύπτονταν μέσα από το εφαρμοστό ζέρσεΐ φόρεμα της.
Με τον αέρα της εντοπιότητας η Χαρούλα, σε συνεννόηση με μια τραγουδίστρια, την Σοφούλα, ζήτησε από τα παιδιά να «πάνε» το «Κόκκινο μήλο».
Τι ήτανε να πιάσει το κλαρίνο η Χαρούλα. Τα μάτια της γυαλίζανε, ο λαιμός της παλλότανε στις βαθιές εισπνοές και εκπνοές που απαιτεί το μουσικό όργανο και το σώμα της, αχ τι όμορφο έδειχνε το σώμα της Χαρούλας καθώς λικνιζόταν σε συμφωνία με τις υφέσεις και τις διέσεις του δημοτικού σκοπού. Καθόλου δεν με ενοχλούσε ότι το φόρεμά της ήταν από κάποιο φτηνό πολυκατάστημα, αφού οι καμπύλες της -δεν ήταν καμία ανορεξική η κοπέλα – αναδεικνύονταν ούτως η άλλως.
Σκέψεις παράξενες, σκέψεις απρεπείς, σκέψεις ανάρμοστες στριφογύριζαν στο μυαλό μου.
Και οι σκέψεις αυτές διακόπτονταν από τον ενθουσιασμό των θαμώνων του καταστήματος.
«Το κορίτσι κελαηδάει. Είναι ο θηλυκός Πετρολούκας» μου είπε μεσήλικας Κύριος από το διπλανό τραπέζι, χωρίς να έχω γνώση ποιος είναι ο Πετρολούκας.
Ποσώς με ενδιέφερε εάν το μουσικό ταλέντο της Χαρούλας ήταν ισομεγέθες του Πετρολούκα. Με ενδιέφερε ότι η υποψήφια Χαρούλα Μπακατζή, ήταν ένα χαρισματικό θηλυκό.
Δεν μπορούσα να μην τη συγχαρώ, όταν κατέβηκε στο τραπέζι μας. Ένα κορίτσι από την επαρχία, με όλα τα τυπικά προσόντα για τη δουλειά που προορίζεται, αφού την επέλεξε ο σύμβουλος, και παράλληλα μια δραστήρια κοπέλα με κοινωνική δράση και δεξιότητες για να στηρίξει την οικογένεια της.
Ποιος άντρας δεν θέλει μια εργαζόμενη σύζυγο που το απόγευμα, μετά την εργασία της, θα απασχολείται με δουλειές του σπιτιού χωρίς να έχει ανάγκη από καμία Φιλιππινέζα.
Αυτό το κορίτσι, στοιχημάτιζα από μέσα μου, αποκλείεται να βλέπει τηλεόραση. Έτσι, για να ανοίξω ένα θέμα για συζήτηση την ρώτησα αν παρακολουθεί κάποια εκπομπή.
-Μόνο τις «Άγριες μέλισσες» βλέπω, και αυτή για τα βουκολικά της στοιχεία, τα οποία δεν έχουν καμία σχέση με αυτά που γίνονται στα χωριά. Έχεις δει εσύ βλάχους να φοράνε κουστούμια και μανικετόκουμπα; Α, και για να γελάω με τα διάφορα ερωτικά μπλεξίματα. Δεν υπάρχει γυναίκα σε αυτό το χωριό που να μην έχει νταραβεριστεί με δυο-τρεις άντρες. Εσείς, κύριε Αλέξη, το βλέπετε;
-Όχι, αλλά ακούω την πεθερά μου να το συζητάει με τις φίλες της.
Μιλήσαμε και για άλλα πολλά θέματα, και για να πω την αλήθεια στη Χαρούλα βρήκα την χαμένη ταξική μου ταυτότητα. Αυτή που προσπάθησε να μου αρπάξει χθες βράδυ η Ιόλη.
Το ένα τσίπουρο έφερνε το άλλο, και το ένα θέμα έφερνε το άλλο.
Μου μιλούσε για μια κατάληψη στο Πανεπιστήμιο των Ιωαννίνων και εγώ για τις μέρες του ’85 στο Χημείο.
Μου έλεγε ιστορίες από τις καλοκαιρινές της διακοπές στη Λέσβο σε μια ομάδα διάσωσης προσφύγων και εγώ παλιές ιστορίες από φίλους σταλμένους εθελοντές από την ΚΝΕ στη Κούβα.
Η νοσταλγία των ανεκπλήρωτων επαναστάσεων ζητούσε και άλλο τσίπουρο.
«Κύριε Αλέξη, να πιούμε άλλο ένα;» με ρωτούσε συνέχεια. «Είσαστε προοδευτικός τύπος. Το κατάλαβα αμέσως. Αν θέλετε μιλήστε μου για τη χαμένη ευκαιρία της αριστεράς».
Είχα ήδη πιει τρία, μπορεί και τέσσερα τσίπουρα, αλλά για την χαμένη ευκαιρία δεν της μίλησα.
-Θα βρεις ένα αριστερό να σου μιλήσει για αυτό το θέμα, της είπα όταν συνειδητοποίησα ότι την τροπή της συζήτησης σε πολιτική. Εγώ είμαι υπάλληλος σε υπηρεσία σήμερα το βράδυ.
-Καλά, καλά, δεν επιμένω. Δεν θέλω να σας φέρω σε δύσκολη θέση. Αλλά για το τσίπουρο βλέπω δεν είσαστε σε υπηρεσία. Χα, χα…
Ήταν αλήθεια. Η αντίστασή μου στο εταιρικό κώδικα, που μας περιόριζε την ποσότητα στα 150 εμ-ελ αλκοόλ, είχε εξασθενήσει. Δεν με πείραζε τόσο που άθελά μου της έδινα στίγματα από το πολιτικό μου προφίλ, όσο ότι εξακολουθούσε να με βλέπει με την πραγματική ηλικιακή μας διαφορά.
Ήταν η ζάλη από την δυνατή μουσική, η κάπνα, οι μυρωδιές από τα χωριάτικα λουκάνικα μα περισσότερο από όλα η υπέροχη φωνή της που με έκαναν να θέλω να σβήσω την σταθερή από χρόνια άποψη μου ότι ένας μεγάλος άνδρας ξεφτιλίζεται πολύ εύκολα απέναντι σε ένα νεαρό κορίτσι, όταν πιστέψει ότι μπορεί να έχουν κοινά ενδιαφέροντα.
«Χαρούλα, σταμάτα να με προσφωνείς με αυτό το γαμημέvο κύριε» της είπα, νομίζοντας έτσι ότι αποκαθιστούσα την πραγματικότητα της ηλικιακής μας διαφοράς.
-Είκοσι χρόνια διαφορά έχουμε μόνο. Στα κεντρικά του Λονδίνου, το ξέρεις ότι όλοι οι υπάλληλοι προσφωνούν ακόμη και τους top Mangers με τα μικρά τους ονόματα; Οι ξένοι στις μεταξύ των υπαλλήλων σχέσεις δεν θέλουν διακρίσεις.
-Ναι, αλλά κάνουν διακρίσεις στους μισθούς οι ξένοι. Δεν υπάρχει μια εύλογη αναλογία των μισθών που απολαμβάνουν οι Διευθυντές με αυτούς των αποθηκάριων η των καθαριστριών.
-Ρε Χαρούλα, κορίτσι μου, τι πας και σκαλίζεις τώρα. Ούτε στη Σοβιετική Ένωση του Στάλιν δεν ήταν ίδιοι οι μισθοί.
-Ναι, αλλά εκεί, Αλέξη, ουφ τώρα μου βγαίνει ο ενικός, είχανε δημόσια παιδεία, δωρεάν περίθαλψη, πρόνοια. Δεν πεθαίνανε οι άνθρωποι στους δρόμους και δεν θα είχανε ανάγκη από καμία Ιόλη να ξεπλένει την νεοφιλελεύθερη αναλγησία της σε ιδιωτικές φιλανθρωπίες.
Χαζός δεν είμαι. Καταλάβαινα, ότι η πουταvίτσα ήθελε να ανοίξω συζήτηση για το σοσιαλιστικό μοντέλο της κοινωνίας και να σχολιάσω την συνυποψήφιά της.
Η αναφορά της στην Ιόλη με έκανε να την ρωτήσω, πώς γνώριζε τις ελεύθερες δραστηριότητες της συνυποψήφιάς της.
-Α, δεν τα ξέρεις, όλα Αλέξη. Ε, λοιπόν για να φτάσω εδώ που έφτασα, βρεθήκαμε σε μια συνάντηση παρουσία του συμβούλου οι τέσσερις πρώτες που πήραμε την ψηλότερη βαθμολογία στα tests. Καθισμένοι σε ένα στρογγυλό τραπέζι η καθεμία από μας παρουσίαζε τις δράσεις της και μας βαθμολογούσαν οι υπόλοιπες τρεις. Οι δύο πρώτες που συγκέντρωσαν την υψηλότερη βαθμολογία, η Ιόλη και εγώ, είμαστε οι υποψήφιες που μπήκαν στο τελικό.
Τι λες, ρε Χαρούλα, Αυτές οι γελοιότητες δεν γίνονται ούτε στο Next top model.
-Δεν κατάλαβες Αλέξη, η διαδικασία που περνάμε είναι ένα υβρίδιο του Next top model και του Bachelor. Εσύ είσαι ο Bachelor που θα επιλέξεις την εργασιακή σου σύντροφο μεταξύ αυτών που προκριθήκαμε σε ένα διαγωνισμό επιπέδου ανάλογου με το Next top model.
-Τι μου λες ΄τώρα, ρε Χαρούλα. Και εγώ πίστευα ότι μόνο στην τηλεόραση ξεφτιλίζουν τα νέα κορίτσια για να τις πλασάρουν σε πρακτορεία και να τα βγάλουν στη συνέχεια οι πράκτορες στην αγορά σαν βίζιτες πολυτελείας.
-Ναι, καλά, γιατί εμάς τους νέους που θέλουμε μια δουλειά, πώς νομίζεις ότι μας μεταχειρίζονται αυτοί οι σύμβουλοι επιλογής προσωπικού; Σαν πουτάvες πολυτελείας που τις στέλνουν σε πλούσιους πελάτες. Τα παιδιά που δεν έχουν τα πανεπιστημιακά μας προσόντα και καταλήγουν υπάλληλοι σε πολυκαταστήματα η ντελιβεράδες, ξέρεις τι είναι; Οι φτηνές πουτάvες της οδού Λιοσίων.
-Χαρούλα, σταμάτα σε παρακαλώ να λες τέτοια πράγματα. Με κάνεις να αισθάνομαι άσχημα. Να, σαν αυτούς τους αντιπαθητικούς κριτές της εκπομπής που βγάζει στη πιάτσα τα μοντέλα και, ενώ θέλουν οι τηλεθεατές να τους λογίζουν σαν σοβαρούς, στην πραγματικότητα είναι γελοίοι. Με μια μεζούρα κάθονται αυτοί και μετράνε περιφέρειες και στήθη κοριτσιών, με ένα σημειωματάριο εγώ την απόδοσή σου στη μαγειρική και τη μουσική.
-Και που αισθάνεσαι άσχημα Αλέξη γίνεται τίποτα; Μπα! Έχεις τα αρxίδια να αρνηθείς αυτή την αισχρότητα στη οποία μας υποβάλλουν; Όχι, δεν έχεις και δεν πειράζει. Και μη μου πεις, ότι από ανάγκη για την οικογένεια σου κάνεις αυτό που κάνεις. Τι κάθομαι και σου λέω τώρα. Έχω πιει και δεν ξέρω τι λέω. Κι αν στα λέω, είναι για να μαθαίνετε εσείς οι παλιότεροι τι τραβάνε οι νέοι για να βρουν μια δουλειά και να θυμόμαστε εμείς οι νέοι, την αξιοπρέπεια που πουλήσαμε στο κυνήγι μιας άχρηστης δουλειάς. Σαν και αυτή που προσφέρει η εταιρεία σας.
Φυσικά, παρά το αλκοόλ που είχα ήδη καταναλώσει, δεν παρασύρθηκα σε καμία απολογητική κριτική της θέσεώς μου. Σαν ένα απλό θλιβερό ανθρωπάκι δεν τόλμησα να της πω ότι η ηθική των σκλάβων αποδέχεται τον περιορισμό της ελευθερίας τους.
Κατάλαβε φαίνεται η Χαρούλα ότι δεν είχα την πρόθεση να ανοιχτώ σε μια προσωπική εξομολόγηση για τους λόγους που με έκαναν να αποδεχθώ την συμμετοχή μου σε αυτή την διαδικασία και δεν προχώρησε παρακάτω.
Όταν με ένα άνθρωπο δεν έχεις πολλά κοινά από το παρελθόν και δεν σου επιτρέπεται να συζητήσεις κοινωνικά η πολιτικά θέματα είναι εύλογο να επικρατήσει ένα διάστημα αμηχανίας.
Η νευρικότητα που έδειχνε η υποψήφια είχε αρχίσει να γίνεται φανερή.
-Αλέξη, σε πειράζει να καπνίσω η μήπως να πάμε έξω; με ρώτησε μετά από ένα κενό σιωπής.
-Ρε συ Χαρούλα, εδώ στο μαγαζί όλοι καπνίζουν. Και θα με πειράξει αν καπνίσεις εσύ; Θα καπνίσω και εγώ.
-Ναι, αλλά δεν είναι σωστό, έτσι δεν είναι; Δεν πρέπει κανονικά να βγούμε έξω;
Είχα πιει και απορώ πώς μου ξέφυγε.
-Δεν γ@μιέται, ρε Χαρούλα. Τόσα χρόνια οι καφενέδες, τίγκα στα καλοζωισμένα και χαρούμενα γερόντια, ντουμάνιαζαν από τις ξυλόσομπες και την καπνίλα. Και τώρα μπαίνεις μέσα και νομίζεις ότι είσαι σε θάλαμο νεκροτομείου. Μοναξιά, θλίψη και ακεφιά στα πρόσωπα των ανθρώπων. Η κατάθλιψη σκοτώνει πιο πολύ από το τσιγάρο. Να καπνίσεις λοιπόν.
-Ναι, αλλά αν γράψεις ότι κάπνιζα σε απαγορευμένο χώρο;
-Με δουλεύεις, ρε Χαρούλα. Τι απαγορευμένος; Εδώ, μόνο με το τσιγάρο στο στόμα δεν σερβίρουν τα γκαρσόνια. Δεν θα γράψω τίποτα, δεν είμαι ρουφιάνος.
-Δηλαδή, δεν είσαι σαν αυτόν της Βουλής, πώς τον λένε μωρέ;
-Όχι, δεν είμαι σαν αυτόν.
-Μωρέ, είσαι πολύ καλός. Θα είμαι πολύ τυχερή, αν δουλέψω μαζί σου. Μεταξύ μας τώρα, δεν φοβάσαι να έχεις συνεργάτιδα μια παραβατική σαν και εμένα;
-Όχι, γιατί άλλο η δουλειά, και άλλο η διασκέδαση.
-Ναι, αλλά εσύ είσαι σε δουλειά τώρα. Δεν είσαι σε διασκέδαση. Έτσι, δεν είναι;
-Έτσι είναι, Χαρούλα. Να φέρουμε και άλλο ένα τσίπουρο και να πάρεις το κλαρίνο, να παίξεις το «Μελαχρινάκι»;
-Α, Αλέξη, με άκουσες στο «Κόκκινο Μήλο» και με αξιολόγησες. Δεν μπορώ να αλλάξω και το ρεπερτόριο του μαγαζιού. Και τσίπουρα, έχεις πιειήδη τέσσερα και σερβίρεις το πέμπτο. Δεν σκέφτεσαι ότι αύριο έχεις να πας γραφείο;
-Δίκιο έχεις, Χαρούλα. Άστο καλύτερα.
-Έλα, δεν πειράζει. Ας πιούμε άλλο ένα. Αλλά μόνο ένα, έτσι; Γιατί αισθάνομαι μια μικρή ζαλάδα, και όταν είμαι ζαλισμένη δεν ξέρω τι λέω και τι κάνω.
Στην τελευταία φράση, έγειρε ελαφρά στον ώμο μου, τα μάτια της ήταν κόκκινα και θολά, και ένας Θεός ξέρει τι με κράτησε και δεν την αγκάλιασα.
Είχα παρασυρθεί από τον αυθορμητισμό της υποψήφιας. Με ρωτούσε εάν θα έγραφα για αυτή καλά λόγια και πώς πήγε η συνάντηση με την άλλη υποψήφια.
«Μη μου πεις ότι δεν είναι στριμμένη» με ρώτησε. «Και αδίσταχτη, έτσι; Θα έπρεπε κάποιος να την παρακολουθήσει στο final four για τις δύο τελικές θέσεις των υποψηφίων για να καταλάβει τι φίδι θα έβαζε στο κόρφο του”.
Δεν είναι κάτι πρωτάκουστο οι αλληλοκατηγορίες, ακόμη και εάν δεν ευσταθούν, μεταξύ εργαζομένων. Γνωρίζω πολύ καλά ότι στις εταιρείες ο υπάλληλος δεν θεωρεί εχθρό το αφεντικό του, αλλά τον συνάδελφό του.
Απέφυγα να της εκφράσω την άποψη μου για την Ιόλη. Χαμογέλασα μόνο και της έδειξα στον κώδικα δεοντολογίας, που είχα φέρει μαζί μου, το άρθρο απαγόρευσης αναφοράς κάθε στοιχείου από την αξιολόγηση του άλλου συνυποψήφιου.
-Κατάλαβα, μου απάντησε. Δεν θέλω να σε φέρω σε δύσκολη θέση. Αλέξη θέλω, αν μπορείς, να με βοηθήσεις να πάρω αυτή την θέση. Θέλω να ξεφύγω από την επαρχία. Όχι ότι θα αλλάξω τις συνήθειες μου, εάν γίνω executive, αλλά έχω ανάγκη από τα χρήματα της θέσης. Ενώ η άλλη, τέλος πάντων δεν είναι σωστό αυτό που λέω, απ’ ό,τι δείχνει δεν έχει οικονομική ανάγκη.
-Χαρούλα, η πρόσληψη δεν εξαρτάται από εμένα. Ο σύμβουλος αποφασίζει.
Το πρόσωπο της Χαρούλας κοκκίνισε. Από τα μάτια της έβγαινε ένα ανεξήγητο μίσος.
-Μη μου πεις, ότι εξαρτώμαι από αυτόν τον μ@λάκα τον Καρολή, μου είπε με δυνατή φωνή.
-Στο λέω, για να μη έχεις καμία υποχρέωση σε μένα.
-Γιατί, ρε γαμώτο, η πρόσληψή μου, να κρίνεται από το εάν άρεσα ή όχι σε ένα αρxίδι. Πού ξέρω εγώ τι μπορεί να περιμένει από μια υποψήφια ένας τέτοιος γλοιώδης τύπος;
Ούτε εγώ, μεταξύ μας, συμπαθούσα αυτόν τον Καρολή. Μας τον είχαν φορτώσει από την μητρική εταιρεία για την τελική επιλογή των υποψήφιας, χωρίς καν να μας ρωτήσουν. Αλλά δεν μπορούσα, μπροστά σε μια υποψήφια που ο ίδιος επέλεξε, να τον κατηγορήσω.
Την σιωπή, η Χαρούλα, φαίνεται την θεώρησε σαν την εκ μέρους μου επικρότηση των λεγόμενών της.
– Κι΄αν η Ιόλη του κάθισε, συνέχισε μη φροντίζοντας να προσέχει την γλώσσα της, γιατί να πρέπει να του καθίσω και εγώ; Στο κάτω-κάτω, οικονομική αναλύτρια προσλαμβάνουν. Αυτές τις μ@λακίες με τη διαχείριση του ελεύθερου χρόνου μας, τι τις θέλουν. Δεν κάνουν casting για τηλεπαρουσιάστριες για να πρέπει να μας πάρει ο κάθε μ@λάκας.
Αν και δεν συμμερίζομαι τις απόψεις της Χαρούλας για τις Ελληνίδες τηλεπαρουσιάστριες, αφού καμία δεν πήρε εκπομπή- όσο αγράμματη και να ήτανε- επειδή κάθισε στον καναλάρχη ή τον διευθυντή προγράμματος του καναλιού, διέκρινα την εκτίμησή της ότι οι προσλήψεις σε υψηλόβαθμες θέσεις των μεγάλων ιδιωτικών εταιρειών ενδέχεται να περιλαμβάνουν εξυπηρετήσεις κάθε είδους.
Η μικρή σιωπή, που έπεσε ανάμεσα μας, βοήθησε να βάλει σε μία τάξη τις σκέψεις του καθενός μας.
«Μωρέ, είναι καλό κορίτσι το κακόμοιρο» σκέφθηκα από μέσα μου, «είναι από αγροτική οικογένεια, είναι γλυκομίλητη και σαν επαρχιώτισσα λίγο κουτσομπόλα. Μακάρι να μου στείλουν αυτήν και όχι την άλλη, την ξινίλα την Τρανού».
Βέβαια, για να πω και την αλήθεια μου, οι sic τρόποι της Ιόλης, η τήρηση των αποστάσεων από τους πληβείους, η ετοιμότητα του λόγου και η απελευθερωμένη εταιρική της συμπεριφορά μου ασκούσαν μια ανεξήγητη για αριστερό γοητεία.
Σε αντίθεση με την Ιόλη, που με ζάλισε με τον υιό Πεντόφραγκα, η Χαρούλα καμία αναφορά δεν μου έκανε για την προσωπική της ζωή.
Μονολογούσε πάνω στις κοινωνικές της δράσεις, μια κατάληψη στη Νομαρχία που αφορούσε διεκδικήσεις του συνεταιρισμού, και την κάθοδό της στην Αθήνα για συμμετοχή σε ένα pride parade που είχε σαν κατάληξη τα γνωστά επεισόδια με την Αστυνομία και τους Χρυσαυγίτες.
Την παρακολουθούσα χωρίς να δείχνω ότι συμφωνώ η διαφωνώ με τις επιλογές, παρά την συνεχή επιμονή της να της πω την άποψη μου κάθε φορά που γέμιζε το ποτήρι μου.
Είχαμε πιει αρκετά και οι δύο και το κεφάλι μας βούιζε από τα νταούλια και τα βιολιά του ηπειρώτικου μαγαζιού. Κόντευε να φτάσει μία η ώρα, όταν συνειδητοποίησα ότι έπρεπε να πληρώσουμε και να φύγουμε.
«Εκτός από μια σύζυγο που με περιμένει, αύριο το πρωί πρέπει να βρίσκομαι νωρίς στο γραφείο» της είπα, καθώς έκανα νόημα στο σερβιτόρο να φέρει τον λογαριασμό.
-Ακόμη και αν δεν προσληφθώ στην εταιρεία σας, να τα ξαναπούμε, Αλέξη. Μου αρέσεις γιατί είσαι από τους λίγους ανθρώπους που κάθεσαι και ακούς. Οι περισσότεροι άντρες κάνουν τους έξυπνους και σου μιλάνε συνέχεια για τις επαγγελματικές τους επιτυχίες. Δεν ξέρουν να προσεγγίσουν μια γυναίκα.
Αν και τα λόγια της ήταν κολακευτικά -ευτυχώς που δεν έπρεπε να μιλάω, γιατί διαφορετικά θα σχημάτιζε την ίδια γνώμη και για μένα- της είπα ότι ήταν ο ρόλος μου αυτός και να μην βιάζεται να βγάζει συμπεράσματα για τον δικό μου τρόπο προσέγγισης σε μια γυναίκα.
Γέλασε, βρήκε ότι είμαι καλό παιδί και ότι δεν νιώθει να μας χωρίζουν είκοσι χρόνια διαφοράς. Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά τα κομπλιμέντα, την ώρα που το γκαρσόνι έφερνε τον λογαριασμό στο τραπέζι, με έπιασε από το χέρι και μου είπε:
-Αλέξη, συγνώμη που θα σε ρωτήσω κάτι προσωπικό. Επειδή είσαι αρκετά ντροπαλός και σεμνός σαν άνθρωπος, μήπως είσαι αριστερός;
Σε όλα μέσα είχε πέσει η Χαρούλα και σε τίποτα από όσα με ρωτούσε, δεν έδινα απάντηση.
Ο καλός Μαρξ, όπως θα έδειχναν οι μέρες που θα ακολουθούσαν, με είχε προφυλάξει από μια μεγάλη παγίδα.
Για να μη μακρηγορούμε -αφού έχουμε ήδη μακρηγορήσει αρκετά και οι αναγνώστες του κειμένου που έφθασαν μέχρι σε αυτό το σημείο να γνωρίζουν ότι έχουν ήδη διαβάσει το 80% του κειμένου- έφθασε η ώρα της πληρωμής.
Ζήτησα από τον σερβιτόρο να πληρώσω με πιστωτική κάρτα και να μου εκδώσει το τιμολόγιο για να περαστεί στις δαπάνες της εταιρείας.
Ξίνισε ο Ηπειρώτης μαγαζάτορας και πιθανόν γαμωσταύρισε από μέσα του, όπως γαμωσταυρίζει κάθε επαγγελματίας που πληρώνει στη τράπεζα το νταβατζιλίκι της κάρτας. Το ποσόν ήταν ευτελές μεν, κάπου σαράντα ευρώ, αλλά έπρεπε να δικαιολογήσω ότι πήγαμε σε μαγαζί με κλαρίνο, μουσικό όργανο το οποίο η Χαρούλα είχε αναφέρει στο βιογραφικό της ότι γνώριζε.
Βγαίνοντας έξω, ίσα που μπορούσα να περπατήσω. Και η Χαρούλα, δεν πήγαινε πίσω. Με έπιασε μάλιστα αγκαζέ και δεν ξέρω γιατί, αλλά δεν τραβήχτηκα.
Κουρασμένοι και σιωπηλοί περπατούσαμε από τα άγνωστα σε μένα στενά της περιοχής μέχρι τον κεντρικό δρόμο όπου είχα παρκάρει το αυτοκίνητο, όταν ξαφνικά έγειρε το κεφάλι της στον ώμο μου και μου είπε:
-Μωρέ, πειράζει που ξανοίχτηκα σε όλες μου τις κοινωνικές ανησυχίες; Ποιος ξέρει τι θα νομίζεις για μένα; Να σου πω;
-Όχι. Δεν χρειάζεται να χαλάσουμε την βραδιά μας. Τα πήγες πολύ καλά, αλλά σου υπενθυμίζω και πάλι ότι η πρόσληψη δεν εξαρτάται από εμένα.
-Όχι, εγώ θα σου πω, μου απάντησε με απίστευτο νάζι. Θα νομίζεις ότι ιδεολογικά δεν ανήκω στο ίδιο πολιτικό χώρο, που ανήκετε τα περισσότερα στελέχη. Έτσι, δεν είναι; Μήπως όμως και εσύ, τι είσαι; Ένας φοβισμένος από τις εργασιακές συνθήκες υπάλληλος που κρύβει μέσα του το παιδί της ανταρσίας, της παραβατικότητας και της απέχθειας σε κάθε μορφή εξουσίας. Δικό μας παιδί είσαι Αλέξη. Έλα, πες μου, δεν είσαι δικός μας; Καλά, μη μου λες αν φοβάσαι.
Μου τα έλεγε και την ίδια στιγμή με μια απίστευτη θηλυκότητα με έσφιγγε περισσότερο. Εγώ, χωρίς να αποτραβιέμαι, δεν άρθρωνα λέξη. Εκείνη, με το νάζι της ανέμελης νεότητάς της, επέμενε σε προσωπικές ερωτήσεις.
-Μωρέ, ένας άνθρωπος ευαίσθητος σαν και εσένα, και μη μου πεις ότι δεν είσαι, πώς μπορεί να μην ανοίγει την καρδιά του για να εξομολογηθεί τα ιδεολογικά του πιστεύω σε μια συντρόφισσα; Έβλεπα στο πρόσωπο σου την ικανοποίηση που ένιωσες, όταν σου περίγραφα πάς φυγαδεύσαμε από τους λιμενικούς και τους χρυσαυγίτες που είχαν στήσει καρτέρι στην προβλήτα εκείνη την ετοιμόγεννη Συριοπούλα. Αν δεν τα πούμε τώρα που ήπιαμε και είμαστε χαλαροί, πότε θα τα πούμε;
Η αλήθεια είναι ότι με είχε συγκινήσει η ιστορία της προσφυγοπούλας που ικέτευε να την αφήσουν και οι χρυσαυγίτες της φωνάζανε «Να μην γκαστρωνόσουνα μωρή. Εμείς σε γκαστρώσαμε;».
Ποιος ξέρει; Μπορεί η συγκίνηση να μη σώζει ανθρώπους που πνίγονται μέσα στο κρύο και να σώζει από τις τύψεις αυτόν ο οποίος συγκινείται ή μπορεί να δείχνει ότι συγκινείται, όταν ακούει από την παρέα του σε μια ταβέρνα με τσίπουρα και μεζέδες μια ανάλογη ιστορία.
Φορές- φορές η συγκίνηση του αριστερού είναι της αυτής σημειολογικής αξίας με την εξομολόγηση σε παπά ενός δεξιού.
-Χαρούλα, το γεγονός ότι έκανα μια υπέρβαση στην κατανάλωση του αλκοόλ, δεν σημαίνει ότι θα ξεχάσω τον εταιρικό μας κώδικα για την έκφραση πολιτικών θέσεων σε τρίτους, της απάντησα με συναίσθηση επαγγελματικής ωριμότητας. Εάν με το καλό προσληφθείς στην εταιρεία μας και βρεθείς στην θέση μου, θα δεις ότι το ίδιο θα κάνεις και εσύ. Μην ξεχνάς ότι εσύ, στο στάδιο αυτό, είσαι ελεύθερη να μιλάς, αφού οι πολιτικές σου θέσεις έχουν ήδη καταγραφεί από τον σύμβουλο.
-Έχεις δίκιο, συγγνώμη. Και είσαι τόσο γλυκός και ευγενής. Ρε γαμώτο, δεν έπρεπε να πιούμε τόσο πολύ. Πω, πω. Πώς θα πάω σπίτι;
-Θα καλέσω ταξί. Ξέρεις ότι από τον κώδικα δεν επιτρέπεται να σε πάω εγώ στο σπίτι σου.
-Τι, τέλειωσε κιόλας η αναγνώριση των δεξιοτήτων μου. Τα κεντήματα που έχω φτιάξει, δεν θα τα δεις;
«Γιατί τα έχεις φέρει μαζί σου» της απάντησα και την είδα να ξεσφίγγεται από πάνω μου.
-Να έλειπαν αυτές οι κρυάδες, και θα σου έβαζα δέκα με τόνο σαν συνοδό. Έλα, συγκεντρώσου. Φτιάχνω μια μάλλινη μπλούζα του ξαδέλφου μου, δεν την έχω τελειώσει. Δεν με πας εσύ μέχρι το σπίτι και να ανέβεις πάνω να σου δείξω ότι κατέχω και την τέχνη της πλεκτικής.
-Όχι, δεν χρειάζεται. Άλλωστε, οι οδηγίες λένε να αποφευχθούν οι συναντήσεις σε ιδιωτικούς χώρους που θα μπορούσαν να κινήσουν υποψίες ιδιαίτερης μεταχείρισης του υποψηφίου.
-Αλέξη, μου λέει γελώντας, δεν θα σου βάλω καλό βαθμό στην δική σου αξιολόγηση, εάν δεν έρθεις σπίτι μου.
-Όχι Χαρούλα, δεν πρέπει…
-Ρε, γάμ@ τα δεν πρέπει. Μια ζωή δεν πρέπει, δεν την βαρέθηκες αυτή τη ζωή, ρε μ@λάκα; Ποιος θα μας δει;
Η προσφώνηση του «μ@λάκα» ως καταληκτικό συνοδευτικό ερωτηματικής πρότασης την προσέλαβα σαν έκφραση οικειότητας και δεν έδωσα την ανάλογη σημασία.
-Ρε Χαρούλα, δεν είναι σωστό απέναντι στην άλλη συνυποψήφιά σου. Μου πρότεινε και αυτή να ανέβω στο διαμέρισμά της για να τη αξιολογήσω σε χορό ρυθμικής.
-Αυτή είναι μια νεοφιλελεύθερη πουτάvα. Για να πετύχει στο σκοπό της μέχρι και κώλo είναι σε θέση να δώσει.
Η Χαρούλα, ήταν φανερό ότι υπό την επήρεια πολλών ποτηριών τσίπουρου είχε αρχίσει να χάνει τον έλεγχο της συμπεριφοράς της.
Βέβαια, ο κώδικας που είχα υπογράψει, ανέφερε την ανοχή μου σε κάθε είδους συμπεριφορά εκ μέρους της, εφόσον δεν προσβάλλουν την προσωπικότητα μου.
Και η πρόσκληση στο σπίτι της δεν πρόσβαλλε την προσωπικότητά μου. Εγώ ήμουν εκείνος που θα παράβαινα την οδηγία εάν πήγαινα στο σπίτι της. Θα μπορούσε κάλλιστα να γράψει ότι η διαπίστωση της πλεκτικής τέχνης έγινε στον ιδιωτικό της χώρο.
-Χαρούλα, πώς μιλάς έτσι; την επέπληξα, με τον ύφος ενός μεγάλου ανθρώπου που προσπαθεί να συνετίσει ένα νεότερο του.
-Όπως θέλω θα μιλάω. Δεν την θέλω, ρε, την γαμημέvη θέση της Υπεύθυνης στρατηγικού σχεδιασμού. Να ζήσω ελεύθερη θέλω και να κάνω ό,τι γουστάρω. Απόψε, εσένα θέλω αγόρι μου. Γουστάρεις να το κάνουμε;
-Χαρούλα, δεν κάνει. Δεν πρέπει σου είπα. Έχεις πιεi και δεν θέλω να εκμεταλλευτώ την αδυναμία μιας στιγμής. Χώρια που είμαι και παντρεμένος.
-Ναι, αυτό σε μάρανε.
Η Χαρούλα ήταν απτόητη.
-Έλα ανέβα. Θέλω να δω, πώς κάνουνε σeξ οι Managers. Έχουν την ίδια φαντασία με αυτή που νομίζουν ότι έχουν στη δουλειά τους;
-Χαρούλα, μην επιμένεις. Δεν ανεβαίνω.
Άρχισε να μοιράζει υποσχέσεις.
– Αν ανέβεις πάνω και το κάνουμε καλά, θα σου παίξω μετά γυμvή στο κλαρίνο τον σκοπό της «Παπαλάμπραινας».
-Όχι, ρε γαμώτο, η Παπαλάμπραινα είναι το αγαπημένο μου. Δεν κατεβάζεις το κλαρίνο να μου το παίξεις μέσα στο αυτοκίνητο;
-Στο αυτοκίνητο μέσα δεν το κάνω.
-Με παρεξήγησες Χαρούλα. Δεν εννοούσα να κάνουμε σeξ μέσα στο αυτοκίνητο. Την «Παπαλάμπραινα» θα μου έπαιζες μόνο.
-Και εσύ τι θα έκανες, όση ώρα θα έπαιζα; Μη μου πεις ότι θα έκανες αυτό που φαντάζομαι.
-Να μη φαντάζεσαι τίποτα. Θα σε άκουγα μόνο. Να ξέρεις ότι πάνω από όλα βάζω την οικογένεια και τις αρχές της εταιρείας και δεν θα προχωρούσα σε καμία εξευτελιστική για την προσωπικότητά μου πράξη.
-Ωραίος είσαι, ρε Αλέξη. Βάζεις τις αρχές της εταιρείας πάνω απ’ όλα, για την οικογένεια δεν παίρνω όρκο, έχουν δει πολλά τα μάτια μου σε νοικοκυραίους σαν και εσένα, και γράφεις στα αρxίδια σου εμένα. Τι θα νομίσουν ρε μ@λάκα, όταν δουν οι γείτονες μια γκομενάρα σαν και μένα να παίζει γυμvή κλαρίνο μέσα στο αυτοκίνητο; Θα νομίσουν ότι βγαίνω με κανένα ανώμαλο.
Είχε, στα σίγουρα, παρεξηγήσει τις προθέσεις μου.
-Χαρούλα, δεν είναι αυτό που νομίζεις, της είπα, και καλύτερα να μη το συνεχίσουμε. Και να σου έλεγα, ότι με τα ρούχα εννοούσα πως θα μου έπαιζες την «Παπαλάμπραινα», θα μου έλεγες ότι οι γείτονες θα νόμιζαν ότι βγαίνεις με κανένα βαρεμένο.
-Πάλι καλά που το κατάλαβες. Λοιπόν θα ανέβεις; Κανείς δεν πρόκειται να μάθει τίποτα. Μη μου πεις ότι δεν έχεις απατήσει ποτέ τη γυναίκα σου. Θα γράψω στο «assessing the assessor» report, ότι ο αξιολογητής ήταν σοβαρός και δεν εξετράπη σε παραβατικές συνήθειες που δεν αρμόζουν στην θέση του. Το ξέρεις ότι μπορώ να γράψω ότι κάπνιζες ή ότι δεν τραβήχτηκες όταν σε έπιασα αγκαζέ;
-Αν θέλεις να γράψεις ότι κάπνιζα, μέσα σε αυτό τον τεκέ που με πήγες, γράψε το. Αν θέλεις να γράψεις ότι με έπιασες εσύ αγκαζέ, αφού δεν μπορούσες να σταθείς στα πόδια σου, γράψε το. Έχεις κάθε δικαίωμα.
-Όχι, δεν θα τα γράψω. Αρκεί να έρθεις πάνω. Για άλλο ένα τσίπουρο, μόνο. Κι΄αν μας βγει να το κάνουμε, θα το κάνουμε χωρίς κάνεις να μάθει τίποτα. Ορίστε, είσαι ευχαριστημένος τώρα;
Η σοβαρότητα της θέσεώς μου, δεν μου έδινε δικαίωμα να δεχθώ μια πρόταση με ανήθικες, πιθανόν, προεκτάσεις.
-Χαρούλα, με τιμάει η ερωτική σου προτίμηση, αλλά μου το απαγορεύουν οι εταιρικές αρχές μου και η οικογενειακή μου συνείδηση. Σου είπα, είμαι παντρεμένος. Έχω και δύο παιδιά.
-Τι λες, ρε μ@λάκα; Σου απαγορεύει η συνείδηση σου και οι αρχές της γαμημέvης της εταιρείας σου να με γ@μήσεις με την θέληση μου, και δεν σου απαγορεύουν οι αρχές σας να με βάζετε, παρά την θέλησή μου αλλά επειδή έχω ανάγκη μια δουλειά, να παίζω κλαρίνο, σε ένα κωλομάγαζο γεμάτο βλάχους; Δηλαδή, ρε βλάκα, αν έγραφα στο βιογραφικό μου, ότι τον ελεύθερο χρόνο μου κάνω βίζιτες σε πλούσιους κυρίους θα έπρεπε να με πάρεις σαν βίζιτα, για να διαπιστώσεις ότι ανταποκρίνομαι με επιτυχία σε αυτό που έγραψα; Γιατί πρέπει να γράφω στο γαμημέvο βιογραφικό, ότι είμαι μέλος ομίλου παραδοσιακών χορών και εκατό άλλες σαχλαμάρες που δεν αφορούν την εργασιακή μου ικανότητα;
Είχε φτάσει ώρα να δώσω μια καταλυτική απάντηση στις λεκτικές προκλήσεις μιας υποψήφιας με αντιεξουσιαστικές αντιλήψεις, για την οποία απορούσα πώς είχε καταφέρει να διεισδύσει στον τελικό αυτής της αξιολόγησης.
-Ρε, Χαρούλα, αυτά που μου λες, γιατί δεν τα έλεγες στην HR company που υπέβαλλες το βιογραφικό σου; της απάντησα. Βλέπεις, και εσύ, κατά βάθος, τη θεσούλα στην εταιρεία μας θέλεις. Εντάξει; Και να ξέρεις ότι δεν θα γράψω στο report για την ανήθικη πρόταση που μου έκανες. Θα αποτυπώσω μόνο τις θετικές μου εντυπώσεις από τις δραστηριότητές σου. Καληνύχτα Χαρούλα και καλή τύχη.
«Άντε χάσου, μ@λάκα. Εσύ χάνεις. Και να πεις στους δικούς σου, ότι προτιμώ να κάτσω με τους χωριάτες του συνεταιρισμού, παρά να μπλέξω με φλώρους executives».
Χωρίς να προλάβω να πω μια λέξη, η Χαρούλα είχε ήδη απομακρυνθεί.
Προβληματισμένος γύρισα στο σπίτι, μετά και την δεύτερη συνεχή έξοδο με την υποψήφια της θέσης του Strategic Planning Manager. Με ενοχλούσε που πήρα μέρος στη διαπόμπευση της προσωπικότητας των δύο υποψηφίων και στο τέλος έδειξαν ότι δεν επιθυμούν να εργαστούν στην εταιρεία μας.
Αλλά, από την άλλη, να πω και την αλήθεια μου, ένιωσα ικανοποίηση ότι και στις δύο υποψήφιες άρεσα σαν άντρας, είχα δηλωθεί αυτοεπιβεβαιωθεί, χωρίς σε καμία στιγμή να χάσω τον έλεγχο και να μην συμπεριφερθώ σαν ένας σοβαρός και αξιοπρεπής κύριος. Δεν ήμουν ένας λιγούρης Manager που ικανοποιεί τον ανδρισμό του μέσα από την ισχύ της εταιρικής τους θέσης . Αλλά, πάνω από όλα, στο ακέραιο, τήρησα και την οδηγία για αποφυγή σεξoυαλικής παρενόχλησης των υποψηφίων.
Η οικογένειά μου είχε διαφυλαχτεί από τις προκλήσεις ενός αδυσώπητου ανταγωνισμού μεταξύ δύο νέων κοριτσιών για την πρόσληψη τους.
Σαν τον Μαρσέλ Προυστ, που όταν έμαθε την ιστορία με το μυστικό μακροζωίας του Αναξίμανδρου (έπαιρνε μάτι στη παραλία τις νεαρές Κορίνθιες που έκαναν γυμvόστηθες μπάνιο) αισθάνθηκε τέτοια υπερδιέγερση που κάθισε και έγραψε το «Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο» στο σπίτι, σε μια ανάλογη έκσταση ξεκίνησα μετά την επιστροφή στο σπίτι να γράφω «Το δίλημμα του παντρεμένου Διευθυντή».
«Αγόρι μου, τι κάθεσαι και γράφεις θεωρίες για τον απρόσμενο έρωτα των ηλικιωμένων Διευθυντών; Άντρας που βαριέται να κάνει σeξ με την γυναίκα του από τα σαράντα του, είναι σίγουρο ότι μετά τα πενήντα του θα αρχίσει πολύ πιο γρήγορα να το βαριέται με οποιαδήποτε άλλη γυναίκα. Και θα φάει από πάνω και κέρατο».
-Γυναίκα, στα πενήντα μου είμαι πιο σοφός από ότι ήμουνα στα σαράντα.
-Αλέξη, οι σοφοί δεν γαμάvε. Οι νέοι γαμάvε. Το καταλαβαίνεις; Αν το καταλαβαίνεις, πάμε να κοιμηθούμε ήσυχα και βγάλε από το μυαλό σου τα διλήμματα.
Αν και η σύζυγός μου δεν είχε άδικο, στον ύπνο μου στριφογύριζα. Το μυαλό μου διεμβόλιζαν ανεκπλήρωτες φαντασιώσεις. Πότε σκεφτόμουνα την Ιόλη στο σαλόνι του σπιτιού της με το φορμάκι της ρυθμικής να έχει τελειώσει μια χορευτική της φιγούρα και να πέφτει στην αγκαλιά μου, για να με ρωτήσει τι βαθμό θα της έβαζα, και πότε την Χαρούλα, να καθόμαστε λέει και οι δύο πιωμένοι κρεβάτι της, να μας έπαιρνε ο ύπνος αγκαλιά και όταν ξυπνούσαμε να μην θυμόμαστε τίποτα.
Από την φαντασία στην πραγματικότητα ο δρόμος κρύβει το πέρασμα στη μελαγχολία.
Είναι το πρωινό συναίσθημα που ξυπνάς και διαπιστώνεις ότι είσαι δίπλα στον άνθρωπο με τον οποίο κοιμόσαστε είκοσι χρόνια μαζί και σε περιμένει άλλη μια ίδια μέρα στο γραφείο.
Μόνο, που η επόμενη μέρα στο γραφείο δεν ήταν ή ίδια.
Γιατί όταν πήγα στο γραφείο της Διευθύντριας Προσωπικού, να την ρωτήσω μέχρι πότε θα έπρεπε να της ετοιμάσω το report για τις δεξιότητες των υποψηφίων της νέας θέσης, μου είπε να μην ετοιμάσω ακόμη τίποτα και ότι θα με ενημερώσει σύντομα.
-Καλά, θα μου πεις εσύ πότε τα θέλεις, της απάντησα.
Οι μέρες περνούσαν, χωρίς η Φιλιώ να μου ζητήσει το report. Μέχρι που στο υπολογιστή μου ήρθε ένα mail για συνάντηση των Διευθυντών και με θέμα που με ξένισε αρκετά.
Αφορούσε την πρόσφατη αξιολόγηση ενός Διευθυντικού στελέχους με βάση τους κανόνες του νέου πρότυπου συμπεριφοράς αριστείας, που είχαν δοκιμάσει με επιτυχία οι σύμβουλοι του Προσωπικού.
«Μα πότε έγινε και δεν πήραμε τίποτα χαμπάρι» σκέφθηκα από μέσα μου και συνέχισα να εργάζομαι μέχρι να φθάσει η ώρα της συνάντησης.
Στη συνάντηση των Διευθυντών, η Φιλιώ πήρε πρώτη τον λόγο. Δίστασε λίγο στην αρχή, μέχρι να της βγουν αυτά που ήθελε να μας πει. Από τους δισταγμούς της, την έβγαλε ο Γενικός μας με τον τραχύ του λόγο.
-Φιλιώ, άλλες μ@λακίες ετοιμάσανε πάλι αυτά τα κοπρόσκυλα οι σύμβουλοι; Δεν μας έφτανε που μας καθορίζουν ποια θα προσλάβουμε, τώρα θα μας πουν και πώς θα κάνουμε τις προαγωγές των στελεχών μας. Είναι δυνατόν να παίρνουν τέτοιες πρωτοβουλίες χωρίς να γνωρίζω τίποτα;
-Ναι, ρε Φιλιώ, πετάχτηκα και εγώ. Έφαγα δύο μέρες για να αξιολογήσω αυτές που μας πάσαραν και όταν σε ρωτάω πότε να στείλω το report για να τελειώνουμε με αυτή την ιστορία, μου λες συνέχεια περίμενε και περίμενε. Και τώρα θα αφήσουμε τις προσλήψεις για να πάμε στις προαγωγές; Σοβαρή εταιρεία είμαστε η άντε να μη πω τι είμαστε.
-Μπoυρδέλο είμαστε Αλέξη, πετάχτηκε ο Γενικός μας. Μπoυρδέλο με καινοτόμους και άριστους νταβατζήδες.
«Βιαζόσαστε και οι δύο σας. Δεν μπορείτε να μη πετάξετε τις εξυπνάδες σας. Οι καινοτόμοι σας ξινίζουν και οι άριστοι σας μυρίζουν» απάντησε η Φιλιώ. «Η νέα μέθοδος πρόσληψης, που σας παρουσίασε πριν από μέρες ο κύριος Καρολής, για την χρονιά της αριστείας, ήταν το καμουφλάζ για την νέα διαδικασία αξιολόγησης για προαγωγή των άριστων διευθυντικών στελεχών».
-Μάθαμε ότι με μία δικαστική παραγραφή μπορείς να καμουφλάρεις την παιδoφιλία ενός πολιτικού, της απάντησε ο Γενικός μας, είδαμε στη τηλεόραση ότι μια θεατρική σκηνοθεσία στις φυλακές καμουφλάρει την παιδεραστία ενός διορισμένου Διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου, γνωρίσαμε απατεώνες να καμουφλάρονται σαν επιχειρηματίες η μαφιόζους σαν φιλάνθρωπους, αλλά άριστους για προαγωγή να καμουφλάρονται από υποψήφιους για πρόσληψη πρώτη φορά ακούμε.
«Κύριοι ηρεμήστε» ξεκίνησε υπομονετικά η Φιλιώ με το χρώμα και την ένταση της φωνής να προσπαθεί να καλύψει τις αλήθειες που εκστόμισε ο Γενικός μας.
-Οι consultants του Λονδίνου έχουν πατεντάρει μια ιδέα, που την λένε «Το ανεστραμμένο είδωλο της αξιολόγησης». Ε, λοιπόν, με προαπαιτούμενο την αποδεδειγμένη επίτευξη των ετήσιων στόχων ενός στελέχους, σχετίζουν την προαγωγή του με την συμπεριφορά που επιδεικνύει στη διαδικασία μιας εικονικής επιλογής ενός νέου executive μεταξύ δυο υποψηφίων με πολιτικά αντίθετες ιδεολογίες και δραστηριότητες του ελεύθερου χρόνου τους που καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα ενδιαφερόντων. Η ικανότητα κατανόησης των ελεύθερων δραστηριοτήτων των εικονικών υποψηφίων σε συνδυασμό με τον έλεγχο των συναισθηματικών αντιδράσεων σε στοχευμένες προκλήσεις , σύμφωνα με σχετική ανθρωπιστική μελέτη, είναι ο καθρέφτης της εξωεταιρικής συμπεριφοράς του αξιολογούμενου για προαγωγή διευθυντικού στελέχους. Οι κοινωνικές δράσεις, η μουσική παιδεία, ο αθλητισμός, οι οικογενειακές αξίες και η μικροκαθημερινότητα, όπως η μαγειρική, η παρακολούθηση τηλεόρασης, η ενδυματολογική φροντίδα είναι οι δείκτες του χαρακτήρα ενός διευθυντικού στελέχους. Το νέο μοντέλο αριστείας, παίρνοντας δεδομένα από τους ειδικά εκπαιδευμένους εικονικούς υποψήφιους για την επιδειχθείσα απόκριση του υποψήφιου για προαγωγή, μας δίνει μια ασφαλή πρόβλεψη για την ικανοποίηση των κοινωνικών απαιτήσεων της νέας υψηλότερης θέσης για την οποία προορίζεται ένα διευθυντικό στέλεχος.
Με αυτή την ακαταλαβίστικη αργκό, που χρησιμοποιούν τα στελέχη των εταιρειών, όταν μιλάνε μεταξύ τους και στην ουσία δεν λένε τίποτα απολύτως, δεν ήμουνα σε θέση να καταλάβω τι ακριβώς εννοούσε η Διευθύντρια Προσωπικού. Και έτσι, με την γνωστή αφέλεια που με διακρίνει, πετάχτηκα από την θέση μου και της είπα ότι ακολούθησα όσο πιο πιστά μπορούσα τις οδηγίες του κώδικα.
-Πιστεύω, συνέχισα, ότι οι υποψήφιες για την θέση του Strategic Planning Manager αξιολογήθηκαν με τα πλέον αντικειμενικά κριτήρια, αφού είχαν την ευκαιρία να μου επιδείξουν τις δεξιότητές τους χωρίς καμία προκατάληψη εκ μέρους μου και χωρίς να λάβω υπόψη συμπεριφορικές προκλήσεις εκ μέρους τους. Αυτό, όμως, με τα συμπεριφορικό είδωλο της ανθρωπιστικής μελέτης, δεν το καταλαβαίνω.
«Το ξέρω Αλέξη» μου απάντησε, «μήπως νομίζουν ότι το καταλαβαίνουν και αυτοί που σκαρφίστηκαν αυτή την μέθοδο αξιολόγησης: Με απλά λόγια, στη χρονιά της αριστείας, η νέα μέθοδος αξιολόγησης δεν αφορούσε καμία πρόληψη, αλλά την προαγωγή ενός εργαζόμενου στην εταιρεία μας στελέχους σε μια νέα θέση που δημιουργήθηκε. Η θέση είναι αυτή του αναπληρωτή Γενικού Διευθυντή και σε όλες τις μεγάλες εταιρείες δεν αρκεί να υπάρχει ένας Γενικός Διευθυντής, που συνήθως δεν κάνει τίποτα, αλλά και ένας αναπληρωτής για να κάνει ό,τι δεν κάνει ή δεν μπορεί να κάνει ο Γενικός»
«Η μέθοδος δοκιμάστηκε για πρώτη φορά πάνω στον Αλέξη» συνέχισε η Φιλιώ απευθυνόμενη σε όλους που συμμετείχαμε στη σύσκεψη, «και θα αποτελέσει τον οδηγό της νέας διαδικασίας εξέλιξης των στελεχών, όπως σας ανέλυσα παραπάνω. Τι με κοιτάτε με ανοιχτό το στόμα;. Αμφιβάλλω εάν καταλάβατε για τι σας μιλούσα. Εγώ πάντως σας τα είπα, όπως μου τα είπε να σας τα πω ο σύμβουλος»
Είναι βέβαιο, ότι κανείς μας δεν κατάλαβε τι ακριβώς εννοούσαν οι σύμβουλοι του Προσωπικού και συμβαίνει πολλές φορές, στις μεγάλες εταιρείες ιδιαίτερα, να πληρώνουν ένα σύμβουλο για να προτείνει μια διαδικασία που θα βελτιώσει την ποιότητα ή την παραγωγή ενός προϊόντος και αυτό που προτείνει ο σύμβουλος -προσωπικά αμφιβάλλω εάν και ο ίδιος ο σύμβουλος καταλαβαίνει αυτά που προτείνει- είτε να παραμένει σε κάποιο συρτάρι χωρίς κανείς να καθίσει και να διαβάσει τι γράφει, είτε εάν φιλοτιμηθεί κανείς και καθίσει να το διαβάσει να πει τι μαλακίες γράφει.
«Και με την ευκαιρία, Αλέξη» συνέχισε η Φιλιώ, «να σε συγχαρώ αφενός για την υπομονή σου να μελετήσεις τον ψευδή κώδικα αξιολόγησης και αφετέρου για την συμπεριφορά σου απέναντι στις εικονικές υποψήφιες. Στις εξετάσεις αξιολόγησης της πολιτικής και κοινωνικής σου ευπρέπειας πήρες και από τις δύο εξετάστριες σχεδόν άριστα. Τα πήγες πολύ καλά και με το τελικό αποτέλεσμα που έβγαλε ο αλγόριθμος κάνεις όλους εμάς τους συναδέλφους σου περήφανους».
Έπεσα από τα σύννεφα, ακούγοντας την Φιλιώ να μου λέει ότι η εικονική αξιολόγηση των υποψηφίων ήταν μια φαεινή ιδέα συμβούλων – υνήθως είναι αποτυχημένες- και στην πραγματικότητα αυτές οι δύο υποψήφιες αξιολόγησαν την δική μου εξωεταιρική συμπεριφορά, προκειμένου να κρίνουν εάν η προσωπικότητα μου αρμόζει στο προφίλ ενός ανώτατου διευθυντικού στελέχους.
-Κύριε Γενικέ, τι πράγματα είναι αυτά; αναφώνησα με αγανάκτηση. Εντάξει, είπαμε είμαστε οι ιθαγενείς που εργαζόμαστε στην θυγατρική μιας πολυεθνικής. Αλλά είναι δυνατόν να μας αντιμετωπίζουν σαν εργασιακά πειραματόζωα;
-Αλέξη, σε πληροφορώ, ότι ούτε εγώ ο ίδιος, δεν ήξερα για την διαδικασία. Αυτή η Φιλιώ, δεν μου είπε τίποτα. Ξέρεις, τώρα με έχουν ζώσει και εμένα τα φίδια. Για να θέλουν οι ξένοι να βάλουν δίπλα μου έναν Αναπληρωτή, θα με προετοιμάζουν για συνταξιοδότηση. Οι γαμημέvοι προετοιμάζουν τον διάδοχό μου. Και απ’ ότ,ι φαίνεται θα είσαι εσύ.
«Καλά, δεν το πιστεύω» είπα ζοχαδιασμένος. Έχουμε τον μυστικό πελάτη για να ελέγχει την δουλειά των πωλητών μας, τον μυστικό εργολάβο για να ελέγχουν εάν παίρνουν μίζα οι επιβλέποντες μηχανικοί μας, τώρα θα έχουμε και τις μυστικές βίζιτες της εργοδοσίας να τσεκάρουν εάν κάνουμε για μια ανώτερη θέση. Δεν αρκούν τα αποτελέσματα της δουλειάς μας;
«Πως μιλάς έτσι, βρε Αλέξη» μπήκε στη μέση η Φιλιώ. «Με τις υποψήφιες ήσουνα τύπος και υπογραμμός. Λίγο παραπάνω ήπιες, κάπνισες και σε χώρο που υπήρχε απαγόρευση καπνίσματος, αλλά απέφυγες να εκφράσεις τις πολιτικές ή εργασιακές σου θέσεις. Και το πιο σπουδαίο απ’ όλα, απέδειξες ότι είσαι ένας ενσυνείδητος οικογενειάρχης που δεν υποκύπτεις στις ερωτικές προκλήσεις. Στο ranking του μοντέλου πήρες 85 στα 100. Πήγες πολύ καλά, να το ξέρεις».
Τίποτα δεν άκουγα από αυτά που μου έλεγε η Φιλιώ. Είχα νευριάσει τόσο πολύ με τις δύο βαλτές γκόμενες, που εν αγνοία μου έκριναν την καριέρα μου, με ασφαλίτικα πρότυπα αριστείας.
-Θα τις έσκιζα έτσι και τις είχα μπροστά μου, συνέχισα. Τόσο βλάκας μάλιστα είμαι, που πίστεψα ότι με γούσταραν δυο νέα κορίτσια με ενδιαφέροντα στη ζωή τους.
-Έλα βρε, αυτό δεν πειράζει. Εσύ έχεις την γυναίκα σου. Και αυτή έχει ενδιαφέροντα.
-Ναι, αλλά με αυτή είμαι είκοσι χρόνια. Ευτυχώς, να πω την αλήθεια μου, που δεν κάνει τη βρώμικη δουλειά που κάνουν αυτά τα δύο πουταvάκια που μου πάσαραν οι εργολάβοι προσωπικού.
-Δεν είναι εργολάβοι, Αλέξη. Είναι οι ΗR σύμβουλοι της εταιρείας μας. Το πειραματικό μοντέλο αξιολόγησης που έφτιαξαν, συμπεριλαμβανομένου του αλγόριθμου, μας κόστισε πάνω από πενήντα χιλιάδες ευρώ.
-Αρxίδια σύμβουλοι είναι, Φιλιώ. Κάνουνε τίποτα; Νταβατζήδες προσωπικού είναι. Θα τους καταγγείλω στην επιθεώρηση εργασίας για αθέμιτες πρακτικές και εμπλοκή στις εργασιακές σχέσεις εργαζόμενου και εταιρείας.
-Σώθηκες τώρα. Οι νέοι εργασιακοί νόμοι δίνουν απεριόριστη ελευθερία στον εργοδότη να επιλέξει εκείνος τον τρόπο αξιολόγησης των στελεχών του. Γουστάρει ο εργοδότης να πάρει σύμβουλο και με την αμοιβή που θα του δώσει να καλύψει και υποχρεώσεις του σε τρίτους, που δεν μπορεί να εκταμιεύσει νόμιμα; Θα πάρει σύμβουλο και θα του δώσει όσα συμφωνήσει. Οι σύμβουλοι σε ενοχλούν τώρα; Γιατί νομίζεις ότι όλοι οι υπουργοί προσλαμβάνουν συμβούλους Αλέξη; Για να βγάζουν τη βρώμικη δουλειά. Πού νομίζεις ότι βρισκόμαστε; Σε καμιά πρώην σοσιαλιστική χώρα;
-Όπου και να είμαστε Φιλιώ, αυτή την προσβολή της προσωπικότητάς μου, εν αγνοία μου, δεν την ανέχομαι.
-Αλέξη, να σου θυμίσω ότι έχεις υπογράψει memorandum.
-Δεν με νοιάζει. Εμείς τα σκίζουμε τα μνημόνια. Τόλμησε, αυτός ο γλοιώδης ο Καρολής, να ξεφτιλίσει ένα αριστερό.
-Έλα αγόρι μου, μην το παίρνεις κατάκαρδα. Άλλωστε, εσείς οι αριστεροί είσαστε μαθημένοι στη ξεφτίλα.
Ήμουνα εκτός εαυτού και δεν κατάλαβα τι εννοούσε. Εκεί εγώ, συνέχιζα.
-Ρε τις καριολίτσες. Έπρεπε να ανέβω στο σπίτι τους, όταν είχαν φτιαχτεί με τα ποτά που κατέβασαν και έκαναν σαν ξελιγωμένες και οι δυο τους.
-Ήσουνα τυχερός που δεν πήγες. Ο σύμβουλος είχε στήσει σκηνικό παρέμβασης. Θα έχανες και την θέση σου, εάν αποτολμούσες να τις ενοχλήσεις σεξoυαλικά. Και σε πληροφορώ, ότι κάνανε τις μεθυσμένες και οι δύο τους. Μέσα στο παιγνίδι ήταν και αυτό.
-Και το πιάνο, το κλαρίνο, που έπαιζαν; Θέατρο και αυτό μήπως ήτανε;
-Μιλημένοι όλοι στο κόλπο Αλέξη. Για καλό σκοπό όμως. Playback παίζανε και οι δυο τους.
-Και η παστουrμαδόπιτα, που έφτιαξε η Χαρούλα;
-Αυτή την έφτιαξε μόνη της μπροστά σας. Την είδε όλη η εταιρεία. Είχε κάνει, όμως, ιδιαίτερο μάθημα σε τηλεμαγείρισσα πρωινάδικου.
-Πες το ντε. Για αυτό ο παστουρμάς της είχε στεγνώσει. Συμφωνείτε, Κύριε Γενικέ; Έτσι δεν είναι;
“Συμφωνώ παιδί μου για την παστρουμαδόπιτα» απάντησε ο Γενικός μας. «Το θέμα μας όμως είναι η σκηνοθετική πλοκή που σκαρφίστηκαν για την προώθηση της νέας τους ιδέας. Δεν είναι πράγματα αυτά».
-Κύριε Γενικέ, πετάχτηκε η Φιλιώ που λόγω θέσης έπρεπε να υποστηρίξει την καινοτόμο ιδέα, οι σύμβουλοι που προσλάβαμε είναι οι άριστοι της αγοράς.
-Φιλιώ, τους άριστους καλύτερα να τους πληρώνεις και να μη δουλεύουν, παρά να δουλεύουν, να τρώνε τον χρόνο από αυτούς που δουλεύουν και να πληρώνεις στο τέλος τις μ@λακίες που κάνουν.
Δεν είχε επιχείρημα η Φιλιώ να αντικρούσει την άποψη του Γενικού, ο Γενικός μας σώπασε, όπως σωπαίνουν οι μεγάλης ηλικίας άνθρωποι, μόλις πουν κάτι και οι υπόλοιποι που τον ακούν συμφωνούν μαζί του.
«Καλά, και ο ιδιοκτήτης του κέντρου» πήρα πάλι το λόγο «που της μιλούσε για τον συνεταιρισμό και τον κουμπάρο του και έλεγε σε ολόκληρο μαγαζί ότι η Χαρούλα είναι η ψυχή του συνεταιρισμού, και αυτός στο κόλπο ήτανε;».
-Ναι, ρε Αλέξη, απάντησε η Φιλιώ προσπαθώντας να με καλμάρει. Όλοι στο σχέδιο της αριστείας μέσα ήτανε. Ακόμη και ο οργανοπαίχτης μιλημένος ήτανε. Αυτός έπαιζε πίσω από την κουρτίνα. Η Χαρούλα απλά είχε βάλει το κλαρίνο στο στόμα της. Τι ψάχνεις τώρα;
-Την Χαρούλα ψάχνω. Να πάρω ένα κλαρίνο και να της το χώσω όλο το στο κώλo.
(Η πρόταση του κειμενογράφου δεν αποτελεί προτροπή η σύσταση για παρόμοια βίαιη ενέργεια από δυσαρεστημένο άρρενα του οποίου η φίλη παίζει κλαρίνο. Η έκφραση «θα της χώσω το κλαρίνο στον κώλo» εισάγεται στο κείμενο «ποιητική αδεία)
-Έλα, ηρέμησε αγόρι μου. Ευτυχώς που είμαστε μεταξύ μας και δεν σε ακούνε οι σύμβουλοι. Θα είχες ανατρέψει όλο το αποτέλεσμα της αξιολόγησης και θα πήγαινες στο Ταμείο για να πάρεις την αποζημίωση της απόλυσής σου.
Εκεί εγώ! Μονολογούσα συνέχεια, βρίζοντας ακατάπαυστα.
-Και η άλλη η μουνοξινίλα, η Ιόλη, που μου έλεγε ότι ασχολείται με ρυθμική;
«Αυτή, Αλέξη, κάνει πράγματι ρυθμική στη σχολή αυτής της πώς την λένε της Ρωσίδας, είπε η Φιλιώ.
-Φιλιώ, μάρτυς μου ο Μαρξ, θα πάω και θα την στήσω έξω από την σχολή της ρυθμικής, αυτής της Ρωσίδας της Νταρντανοπερνομούνοβα και δεν ξέρω τι θα επακολουθήσει.
«Νταζντραπερμόβοβα είναι το όνομα Αλέξη, που θα πει Ζήτω η εργατική Πρωτομαγιά» πετάχτηκε ο Μάκης, που σαν κομουνιστής γνωρίζει άριστα την προέλευση των ρωσικών ονομάτων.
-Δε με ενδιαφέρει, Μάκη, τι θα πει. Όπως και να λέγεται, αυτής της Ρωσίδας το μπoυρδέλο που κάνει ρυθμική η Τρανού, εγώ θα πάω και θα της βουλώσω το μουvί με την κορίνα που χορεύει.
(Για την έκφραση «Θα της βουλώσω το μουvί» ισχύουν τα προαναφερθέντα περί βίαιης εισόδου του κλαρίνου εις τον πρwκτό και αμφότερες οι εκφράσεις έχουν εισαχθεί στο κείμενο «ποιητική αδεία». Ο κειμενογράφος-επαναλαμβάνει για να μη παρεξηγηθεί- ότι δεν προτρέπει άρρενες στην εν γένει άσκηση βίας επι ομοφύλων, ετερόφυλων η αμφιφυλόφιλων -οι λεσβίες είναι εξαιρετικά κορίτσια και ΄σπάνια πλακώνει η μία την άλλη στο ξύλο– στη βία συμπεριλαμβανομένης της λεκτικής η οποία δύναται να προκαλέσει ισχυρά ψυχικά τραύματα. Δηλαδή, για να γίνει κατανοητό, δεν αρκεί μόνο τον -ή την- σύντροφό σας να μην την πλακώνετε στο ξύλο αλλά και να μην την χριστοπαναγιάζετε.)
Μετά τις απαραίτητες ως ανωτέρω διευκρινίσεις, για να επανέλθουμε στη ομαλή ροή του κειμένου- το οποίο βαίνει στο τέλος- να υπενθυμίσουμε στους άσχετους με την ρυθμική, ότι η κορίνα (Βλέπε αριστερά) είναι μια βέργα μήκους 45 εκατοστών και φέρει κεφαλή, διαμέτρου ισομήκους με την κεφαλή πέους εν στύσει. Μοιάζει με την βεντούζα (Βλέπε δεξιά)που ξεβουλώνουν οι υδραυλικοί τις λεκάνες και τα σιφόνια.
Η κορίνα, πέραν της χρηστικότητας ως αθλητικού οργάνου, είθισται να χρησιμοποιείται από νεαρές κορασίδες ως υποβοήθημα αυνανισμού.
Η Φιλιώ είχε γίνει έξαλλη με το πρωτάκουστο για τα ήθη μου υβρεολόγιο.
-Τι κουβέντες είναι αυτές, γ@μώ την αριστερή κορεκτίλα σας. Σεβασμό, ρε, δεν δείχνεις μπροστά σε μια γυναίκα κάποιας ηλικίας;
-Φιλιώ, δεν είσαι κάποιας ηλικίας. Είσαι κοριτσάρα.
-Βρε, ας τα καλοπιάσματα. Είμαι κυρία πια.
-Φιλιώ, η Ακρίτα έγραψε, ότι τις γυναίκες πάνω από τα εξήντα, να μην τις προσφωνούμε Κυρίες αλλά κοριτσάρες.
-Εγώ δεν είμαι πάνω από εξήντα, αλλά δεν είναι εκεί το θέμα μας. Το θέμα μας είναι η ορθότητα της μεθόδου αξιολόγησης. Οι κοπέλες των συμβούλων κάνανε πολύ καλά την δουλειά τους. Εάν το αξιολογούμενο στέλεχος ήταν γυναίκα, θα βάζανε δύο άντρες.
-Έλα τώρα και συ, ρε Φιλιώ, που όλους τους δικαιολογείς. Ήτανε ανάγκη οι σύμβουλοι, να βάλουνε δύο πληρωμένες ρουφιάνες να με αξιολογήσουν; Μία, δεν έφτανε για το assessment;
-Δυο βάζουνε πάντα. Μία με ρόλο προσκείμενο στο χώρο της φιλελεύθερης δημοκρατίας, και μια δεύτερη να λαϊκίζει όπως κάνουν αυτές που ανήκουν στην παραβατική αριστερά και αναστατώνουν τον κόσμο.
-Φιλιώ, μη μου πεις ότι η συμπεριφορά της Τρανού είναι το δημοκρατικό πρότυπο που πιστεύουν οι σύμβουλοι. Το πρότυπο της νεοφιλελεύθερης σκύλας είναι. Δεν βαριέσαι, eμένα ποσώς με ενδιαφέρουν πως αντιλαμβάνονται οι σύμβουλοι τις πολιτικές αντιθέσεις. Ούτως ή άλλως ,και τις δύο που πλήρωσαν για τον ίδιο σκοπό τις πλήρωσαν. Να με παρασύρουν σε συζητήσεις πάνω σε εργασιακά η πολιτικά θέματα και να με οδηγήσουν στο τέλος της βραδιάς με την προκλητική τους σεξoυαλικότητα σε ανάρμοστες πράξεις.
-Αυτό ήταν το έργο που τους ανατέθηκε, Αλέξη. Να ανιχνεύσουν, μέσα από συνεχείς προκλήσεις, ακραίες πολιτικές απόψεις ή εθιστικές σου δραστηριότητες. Το ότι δεν εκδηλώθηκες πολιτικά ή δεν έδειξες σημάδια κοινωνικής ανταρσίας, αυτό που κατά κύριο λόγο ενδιαφέρει κάθε εταιρεία, σε βοήθησε να αποσπάσεις τα ογδονταπέντε από τα εκατό μόρια. Θα έπαιρνες και τα υπόλοιπα μόρια, εάν δεν παρεκτρεπόσουν λεκτικά, εκεί που χαρακτήρισες την εταιρεία μας μπoυρδέλο, και απέφευγες να κρατάς αγκαζέ την Χαρούλα όταν βγήκατε από το κέντρο διασκέδασης.
-Ρε Φιλιώ, αυτή με έπιασε, δεν την αγκάλιασα εγώ, είπα αποκρύπτοντας την πραγματικότητα ότι η κίνηση της υποψηφίας μου επανάφερε στην μνήμη συναισθήματα τα οποία από χρόνια είχα πιστέψει ότι δεν θα ξαναζούσα.
-Ναι, αλλά εσύ δεν τραβήχτηκες. Τέλος πάντων, σε αυτές τις συμπεριφορές υπάρχει μια μικρή ανοχή. Για να ευθυμήσουμε λίγο, στην Τρανού έκανε εντύπωση το βάθος της συζήτησης για την στοιχηματική ιπποδρομία, αλλά ο σύμβουλος που το έψαξε μας διαβεβαίωσε ότι ούτε σε άλογα παίζεις ούτε σε καζίνο πηγαίνεις. Και της Χαρούλας έκανε θετική εντύπωση ότι από την παστουrμαδόπιτα δοκίμασες ένα πολύ μικρό κομμάτι, αποφεύγοντας να χαρακτηριστείς βουλιμικός.
Τα καλά λόγια της Διευθύντριας Προσωπικού μαλάκωσαν τον εκνευρισμό μου που είχε προκαλέσει ο αδικαιολόγητος αυτός τρόπος αξιολόγησης. Και ένα εργαζόμενο που φθάνει στο σημείο να αποδέχεται την καταπάτηση της προσωπικότητας του, έστω και εν αγνοία του, εάν δεν είναι βλάκας, δεν απομένει παρά να αντισταθμίσει τον εξευτελισμό του με μια αύξηση των αποδοχών του.
«Φιλιώ, αν και καταλαβαίνεις, ότι αυτή η διαδικασία με ενόχλησε» την ρώτησα «τουλάχιστον η προαγωγή μου θα συνοδεύεται από καμία αύξηση;»
Είδα το πρόσωπο της Φιλιώς -δεν είναι άσχημο- να φωτίζει, πιο πολύ και από όταν βάζει αυτές τις κρέμες που γυαλίζουν, και εκείνη πλησιάζοντας με να μου λέει χαμογελώντας:
“Μου αρέσει Αλέξη, που όλοι εσείς οι προοδευτικοί, όταν σας μιλάνε για αριστεία κοκκινίζετε και θίγεστε σαν τις παρθέvες που τους μιλάνε για ακατάλληλα ερωτικά παιγνίδια. Μόλις όμως χάσουν την παρθεvιά τους, εκείνο που τους νοιάζει είναι εάν το παιγνίδι του εραστή τις φέρνει σε οργασμό. Αύξηση λοιπόν για φέτος δεν προβλέπεται. Είπαμε, πρέπει να αποσβέσουμε την χασούρα των καινοτόμων της προηγούμενης χρονιάς.”
Η Διευθύντρια Προσωπικού με το σοφή παραβολή της απολεσθείσης παρθεvίας με έκανε να αισθανθώ σαν ένα οποιονδήποτε μικροαστό υπάλληλο, που αποδέχεται την καταπάτηση των εργασιακών δικαιωμάτων του, προκειμένου να απολαύσει μια μικρή αύξηση με την οποία σχεδιάζει να καλύψει κάποιες οικογενειακές ανάγκες. Σαν δαρμένος ψευτόμαγκας, επιχείρησα να τα βάλω όχι με αυτόν που με έδειρε αλλά με κάποιον άσχετο.
-Και θα πληρώσω εγώ, ρε κορίτσι μου, την μ@λακία που έδερνε αυτούς που πρότειναν μια άχρηστη εφαρμογή καινοτομίας. Δηλαδή, θα φορτωθώ ευθύνες χωρίς οικονομικό αντίκρισμα;
-Μη βιάζεσαι, βρε. Εκεί ο νους όλων σας. Στα χρήματα που θα πάρετε. Δεν σε ενδιαφέρουν τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς σου, που έχουν γράψει για σένα οι σύμβουλοι; Ορίστε, διάβασε και μόνος σου.
Παρά το γεγονός ότι ήμουνα χολωμένος, με όλο αυτό το θέατρο της αξιολόγησης που παίχτηκε σε βάρος μου και τον χλευασμό της Φιλιώς για την διάρρηξη του παρθεvικού υμένα της αντίστασης στις νεοφιλελεύθερες αρχές της σύνδεσης αριστείας και αμοιβής, ο εργασιακός μου εγωισμός αναζητούσε απεγνωσμένα μια προσωπική ικανοποίηση μέσα από το report της αξιολόγησης.
Έμεινα έκπληκτος με το report των συμβούλων. Οι σύμβουλοι, πέρα από τα άκρως κολακευτικά για την προσωπικότητα μου σχόλια, δεν πρότειναν μόνο την προαγωγή μου στη θέση του Αναπληρωτή Γενικού Διευθυντή αλλά, όταν με το καλό θα συνταξιοδοτείτο ο Γενικός μας, και την μελλοντική ανάληψη της Γενικής Διεύθυνσης.
Η χαρά μου για την προαγωγή και την προοπτικές που μου δεν μπορούσε να κρυφτεί.
Προοριζόμουν λοιπόν για μια υψηλή στην ιεραρχία θέση και στο άμεσο μέλλον για τη θέση του Γενικού Διευθυντή. Το παρατήρησαν όλοι οι υπόλοιποι Διευθυντές.
Η Φιλιώ, πρώτη και καλύτερη ήρθε και με φίλησε.
«Πήρες προαγωγή Αλέξη» μου είπε. «Κατάλαβες, ποιος ήταν ο σκοπός της αξιολόγησης;»
-Ναι, κατάλαβα και σε ευχαριστώ. Τώρα που το σκέφτομαι πιο ψύχραιμα, η μέθοδος της αξιολόγησης δεν ήταν κακή. Και δεν μου λες, όλο αυτό το παραμύθι με το Strategic Planning, τελικά δεν χρειάζεται;
-Θα το αναλάβεις εσύ Αλέξη. Εσύ θα έρχεσαι σε επαφή με τους ξένους για αυτή τη δουλειά.
-Ρε, Φιλιώ, τότε εγώ δεν θα κάνω καμία άλλη δουλειά.
-Οι άριστοι, ούτως η άλλως, δεν κάνουν καμία δουλειά. Την δουλειά σου θα την κάνουν οι από κάτω σου, όπως γίνεται σε όλες τις μεγάλες εταιρείες.
Είχε ενθουσιαστεί η Φιλιώ και προσπάθησε τον ενθουσιασμό της, να τον περάσει και στους υπόλοιπους συμμετέχοντες στην ιστορική αυτή συνάντηση
.
«Μας τιμά ιδιαίτερα το report του HR συμβούλου» είπε απευθυνόμενη σε όλους. «Δείχνει ότι η εταιρεία μας εκκολάπτει ηγέτες για το μέλλον. Αλέξη, είσαι ο νέος ηγέτης που ανέδειξε η εταιρεία την χρονιά της αριστείας».
Αν δεν ήταν παρών ο Γενικός Διευθυντής της εταιρείας, δεν αποκλειόταν να έπεφτε φατούρο από τους συναδέλφους. ( Για τους νεότερους σε ηλικία αναγνώστες- όχι ότι ο κειμενογράφος είναι κανένα πουρό- το φατούρο είναι η ομαδική καρπαζιά. Συνηθιζόταν να το τρώει κάποιος στο σχολείο όταν ερχόταν φρεσκοκουρεμένος, ή όταν έλεγε / έκανε καμιά μ@λακία). Η παρουσία του το απέτρεψε και το μετέτρεψε σε θερμό χειροκρότημα.
-Σου έχω και μια έκπληξη, Αλέξη, συνέχισε η Διευθύντρια Προσωπικού. Θα σε προτείνω για απονομή βραβείου σαν Manager της χρονιάς για την αριστεία στον Όμιλο απονομής επιχειρηματικών βραβείων «Θαλής ο Μιλήσιος».
-Άστο Φιλιώ. Δεν χρειάζονται βραβεία και μ@λακίες» πετάχτηκε ο Γενικός μας. Θα πάθουμε καμία λαχτάρα. Αυτοί βραβεύσανε scientist entrepreneur, την Αντωνιάδου της NASA, και αποδείχτηκε απατεώνας. Βραβεύσανε μια καινοτόμο τράπεζα, η τράπεζα πάει για φούντο. Καλύτερα να μην πάρει βραβείο ο Αλέξης.
Δεν είχε άδικο ο Γενικός. Στατιστικά, οι περισσότεροι από τους βραβευμένους επιχειρηματίες έριξαν έξω τις επιχειρήσεις τους, αρκετοί είχαν εμπλοκές με τη Δικαιοσύνη -οι περισσότεροι βέβαια από αυτούς κυκλοφορούν ελεύθεροι λόγω παραγραφής- και κάποιοι λίγοι περιορίζονται στις κινήσεις τους από βραχιολάκι, γιατί οι φυλακές είναι γεμάτες από πρεζόνια και μικροκλέφτες.
Σηκώθηκε, λοιπόν, από την θέση του ο Γενικός μας, πλησίασε προς το μέρος μου, με αγκάλιασε, δεν μου έδωσε βέβαια κανένα δαχτυλίδι, γιατί δεν είμαστε μαφιόζοι, και μου είπε:
«Αλέξη, παιδί μου, συγχαρητήρια. Πρώτη φορά στην ιστορία της εταιρείας μας αριστερός προαλείφεται για την θέση του Γενικού Διευθυντή. Ελπίζω ότι θα τα πας καλά, όταν αποχωρήσω από την εταιρεία”.
-Σας ευχαριστώ πολύ, Κύριε Γενικέ. Η εταιρεία μας, με το πού θα αναλάβω, θα αυξήσει τους κατώτερους μισθούς των εργαζομένων της, θα δώσει πρόσθετο επίδομα στις εργαζόμενες μητέρες και εταιρικό μέρισμα στους χαμηλόμισθούς της, θα αυξήσει τις παροχές στους συνταξιούχους της και θα καταργήσει, τέλος, τα φύλλα αξιολόγησης.
-Εντάξει φτάνει, φτάνει. Θα τους κακομάθεις τους υπαλλήλους μας, Αλέξη. Το ξέρω, εσείς οι αριστεροί, ότι λέτε το κάνετε. Πήγαινε τώρα σπίτι σου, παιδί μου, να ξεκουραστείς. Και να αναπνεύσουν λίγο και οι αναγνώστες του Πιτσιρίκου, που είχαν την υπομονή να καθίσουν να σε διαβάσουν. Και αν μέχρι να το διαβάσουν αλλάξει ο χρόνος, να έχουν μια καλή χρονιά.
Υ.Γ.1 Τον γρίφο με τα πορτοκάλια και τα μήλα σε τρία κουτιά με λάθος επιγραφές, τον βάλανε στους υποψήφιους εγχώριου υποκαταστήματος μεγάλου ξένου ελεγκτικού οίκου, που έχει κατηγορηθεί για ψευδείς βεβαιώσεις και αλλοίωση ισολογισμών των πελατών της. Ανάμεσα στους υποψήφιους, ο γιος φίλου μου. Το παιδί, όταν το συνάντησα, μου είπε ότι βρήκε τον τρόπο επιλογής δίκαιο και αξιοκρατικό (Σημείωση Γ.Κ: Η δοκιμασία εκτός του γρίφου περιλαμβάνει όλες τις εξετάσεις και τα tests που περιγράφονται μέσα στο κείμενο). Στην παρατήρησή μου, εάν ένιωσε προσβεβλημένος για τη γελοιότητα του γρίφου, μου απάντησε αρνητικά. «Όλοι αποδεχτήκαμε την δοκιμασία, ως απόλυτα λογική» μου είπε ο εικοσιπεντάχρονος απόφοιτος του Μετσόβιου Πολυτεχνείου με ΜΒΑ από Γαλλικό Πανεπιστήμιου. Ως εκ τούτου, το θέμα δεν είναι ότι δεν βρέθηκε ένας από τους είκοσι περίπου υποψήφιους, όλοι τους με μεταπτυχιακό, να τους πει «Άντε γ@μηθείτε, δεν κάθομαι να ξεφτιλιστώ», αλλά ότι έχουν αποδεχθεί σαν φυσιολογική την λειτουργία αυτής της νεοφιλελεύθερης κρεατομηχανής παραγωγής αρίστων υπαλλήλων.
Υ.Γ.2. Το κείμενο -σε ένα μεγάλο του μέρος- είχε αρχίσει να γράφεται το 2019, λίγο μετά την ανάληψη της Κυβέρνησης από τους αρίστους του Μητσοτάκη, τότε που είχαν εκδηλωθεί και οι πρώτες απάτες με τα πλαστά βιογραφικά των υπουργών της νέας Κυβέρνησης. Στην κρατική τηλεόραση υπήρχε πολιτική εκπομπή της Όλγας Τρέμη που κόπηκε γιατί κανείς δεν την παρακολουθούσε. Την εποχή εκείνη δεν υπήρχε η πανδημία και οι επαφές των ανθρώπων γίνονταν χωρίς ιδιαίτερους περιορισμούς.
Υ.Γ.3 Ένα κείμενο μπορεί να γράφεται για να κάνει πλάκα ένας κειμενογράφος. Η πλάκα υποθέτει φανταστικές καταστάσεις, όπως αυτή της εμπειρίας εθελοντισμού (volunteer experience). Λίγες ημέρες πριν ολοκληρωθεί το κείμενο, έμαθα ότι ξένο Πανεπιστήμιο δέχεται μεταπτυχιακούς φοιτητές με συνδυαστικό κριτήριο τον βαθμό του πτυχίου και points που παίρνει ο υποψήφιος από την πιστοποιημένη συμμετοχή σε εθελοντικές δράσεις λίστας αναγνωρισμένων, από τους χορηγούς του Πανεπιστημίου φυσικά, οργανώσεων.
Υ.Γ.4 Η αναφορά στην επιστημονικής φαντασίας καινοτομία περί καταγραφής της κινητικής ενέργειας των εργαζομένων, που αναπτύχθηκε από τον κειμενογράφο στη αρχή του κειμένου, εφαρμόζεται, δυστυχώς, σε ανάλογη μορφή σήμερα στην Amazon, μέσω smartwatches τα οποία φορούν οι εργαζόμενοι της και καταγράφονται οι ρυθμοί τους κατά την διάρκεια της πραγματικής εργασίας, συγκρίνονται με τους ρυθμούς των διαλειμμάτων της εργασίας τους και μέσω ειδικού αλγορίθμου υπολογίζονται τα όρια αντοχής τους στην συνεχώς αυξανόμενη πίεση για βελτίωση της παραγωγικότητας. Τι κρίμα να μην είχα δημοσιεύσει το κείμενο το 2019 και να απαιτούσα σήμερα πνευματικά δικαιώματα.
(Αγαπητέ φίλε, καιρό είχατε να γράψετε αλλά μας αποζημιώσατε με το παραπάνω. Πρέπει να έκανα πάνω από εφτά ώρες για να ανεβάσω το κείμενο αλλά άξιζε τον κόπο. Καλή χρονιά! Και σ’ ανώτερα! Την αγάπη μου.)
Το pitsirikos.net χρειάζεται τη βοήθειά σου
Στήριξε οικονομικά το pitsirikos.net, αν θεωρείς πως καλό είναι να υπάρχουν στην Ελλάδα και κάποιες φωνές που δεν δουλεύουν για τον Μαρινάκη, τον Αλαφούζο, τον Σαββίδη και τα άλλα παιδιά, οπότε μπορεί να διαβάσεις ή να ακούσεις κάτι διαφορετικό από αυτό που συμφέρει τους ολιγάρχες. Οι τρόποι στήριξης εδώ.