Ολλανδικές Παροιμίες

Πολλοί από τους πίνακες του Μπρίγκελ του πρεσβύτερου περιέχουν θέματα σχετικά με την ανοησία, την κακία και τον παραλογισμό της ανθρωπότητας, όπως οι ‘’Ολλανδικές Παροιμίες’’. Πρόκειται για μια ακόμη πολυπρόσωπη σύνθεση με λεπτομερείς αφηγηματικές σκηνές, που αναπαριστούν αλληγορικά πάνω από 100 παροιμίες, πολλές από τις οποίες εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται σήμερα. Ανάμεσά τους αναγνωρίζουμε και κάποιες δικές μας.

Με χιούμορ και έντονη αίσθηση του παραλόγου απεικονίζονται διάφορες δραστηριότητες των ανθρώπων στο σκηνικό πλαίσιο ενός χωριού. Άλλες σε εξωτερικό χώρο, άλλες μέσα στα σπίτια και άλλες στις παρυφές του χωριού, υποδηλώνουν μια χωρική έκταση, όπου η ανθρώπινη βλακεία δεν έχει όρια.

Παρατηρώντας τους χαρακτήρες, συνειδητοποιούμε ότι οι περισσότεροι κάνουν πράξεις επιβλαβείς ή μάταιες κι ανώφελες τόσο για τον εαυτό τους όσο και για τους άλλους.

Όλες αυτές οι επιμέρους ιστορίες, που αφηγείται κάθε τμήμα του πίνακα, αποτελούν μια μνημειώδη τοιχογραφία της ικανότητας της ανθρώπινης φύσης να ενδίδει στο ανόητο και το γελοίο. Οι ‘’ολλανδικές παροιμίες’’ δεν αντανακλούν μόνο την ολλανδική κουλτούρα του 16ου αιώνα, αλλά καθρεφτίζουν διαχρονικά τις αδυναμίες της ανθρώπινης κοινωνίας.

Κάθε τμήμα του έργου αναπαριστά μια διαφορετική παροιμία. Μερικές απ’ αυτές είναι οι εξής:

1.Κουβαλάς φωτιά στο ένα χέρι και νερό στο άλλο: είσαι διπρόσωπος.

2.Χτυπάς το κεφάλι σου στον τοίχο: προσπαθείς να κάνεις κάτι που δεν θα πετύχει ποτέ ή δε μαθαίνεις ποτέ από λάθη του παρελθόντος.

3.Έχεις μια τρύπα στη στέγη σου: δεν είσαι έξυπνος.

4.Τραβάς τον βράχο: κάνεις κάτι άσκοπο, ματαιοπονείς.

5.Κάθεσαι σε αναμμένα κάρβουνα: είσαι ανυπόμονος.

6.Κρεμάς τον μανδύα σου ανάλογα με τον άνεμο: προσαρμόζεις τη γνώμη σου στην τρέχουσα άποψη.

7. Φτάνεις μετά βίας από το ένα καρβέλι ψωμί στο άλλο: δυσκολεύεσαι να τα βγάλεις πέρα.

8.Περιφέρεσαι μ’ ένα φορτίο στην πλάτη: φαντάζεσαι ότι τα πράγματα είναι χειρότερα από ό,τι είναι.

9.Παντρεύεστε κάτω απ’ το σκουπόξυλο: ζείτε μαζί χωρίς γάμο.

10.Πετάς φτερά στον άνεμο: δουλεύεις άκαρπα.

11.Πέφτεις απ’ το βόδι στα καπούλια ενός γαϊδάρου: πέφτεις στα δύσκολα.

12.Οδηγείτε ο ένας τον άλλον απ’ τη μύτη: κοροϊδεύετε ο ένας τον άλλον.

13. Βάζει γαλάζιο μανδύα στον άντρα της: τον απατά.

14. Δένεις γενειάδα ψεύτικη στο πρόσωπο του Χριστού: κρύβεις τον δόλο κάτω από μια επίφαση χριστιανικής ευσέβειας.

15.Ξυρίζεις τον ανόητο χωρίς αφρό: θέλεις να ξεγελάσεις κάποιον.

16. Ρίχνεις τριαντάφυλλα στα γουρούνια: χάνεις χρόνο σε ανάξια άτομα.

17.Και οι δύο περνούν απ’ την ίδια τρύπα [δυο κώλοι στην ίδια τρύπα]: είναι αχώριστοι σύντροφοι.

18. Τα περιττώματα των αλόγων δεν είναι σύκα: μην ξεγελιέσαι από την εμφάνιση.

19.Όταν η πόρτα είναι ανοιχτή, τα γουρούνια τρέχουν στο καλαμπόκι: η καταστροφή επέρχεται από απροσεξία.

20. Τρέχεις σαν να πήρε φωτιά ο κώλος σου: είσαι σε μεγάλη στενοχώρια.

21.Πέφτεις μέσα απ’ το καλάθι: έχει αποκαλυφθεί η απάτη σου.

22.Δυο ανόητοι κάτω από μια κουκούλα: η βλακεία αγαπά την παρέα.

23.Βλέπεις αρκούδες να χορεύουν: πεινάς.

24. Δεν μπορείς να δεις τον ήλιο να λάμπει στο νερό: ζηλεύεις την επιτυχία του άλλου.

25. Εξομολογείσαι στον Διάβολο: αποκαλύπτεις μυστικά στον εχθρό σου.

26.Κρατάς κερί στον Διάβολο: κολακεύεις και κάνεις φίλους αδιακρίτως.

27. Δε νοιάζεσαι ποιος καίγεται στο σπίτι, όσο μπορείς να ζεσταθείς στη φλόγα: εκμεταλλεύεσαι κάθε ευκαιρία ανεξάρτητα από τις συνέπειες για τους άλλους.

28. Κάθεσαι ανάμεσα σε δύο σκαμπό στη στάχτη: είσαι αναποφάσιστος.

29. Η μια γνέθει στη ρόκα κι η άλλη τυλίγει το κουβάρι:: κουτσομπολεύουν.

30. Ο ένας κουρεύει πρόβατα, ο άλλος κουρεύει γουρούνια: ο ένας έχει όλα τα πλεονεκτήματα, ο άλλος κανένα.

31.Κοιτάς μέσα απ’ τα δάχτυλά σου: κάνεις τα στραβά μάτια.

32.Γλείφεις πάντα το ίδιο κόκκαλο: αναμασάς το ίδιο θέμα

33.Βάζεις μια ακτίνα στον τροχό κάποιου: βάζεις εμπόδιο, καταστρέφεις τα σχέδιά του.

34.Χέζεις τον Κόσμο: απαξιώνεις, περιφρονείς τα πάντα

35.Σκοτώνεις δύο μύγες μ’ ένα χτύπημα: είσαι αποτελεσματικός.

Φιλιά

Μερόπη

Υ.Γ. 1. Διαλέγω αυτόν που ατενίζει τον πελαργό. Αυτό σημαίνει πως χάνει άσκοπα τον χρόνο του. Και πολύ καλά κάνει… [Δεν τον συμπεριέλαβα στις επιμέρους εικόνες, αναζητήστε τον.]

Υ.Γ. 2.’Αραγε, οι Ολλανδοί τουρίστες θα είχαν κάτι να πουν για τον Μπρίγκελ;  [Γιατί να πουν, όμως; Όταν μπορείς να βουτάς στη θάλασσα, άσε την τέχνη στα μουσεία – άρτι διατυπωθείσα παροιμία ]

Να περνάς καλά , πιτσιρίκο!

(Αγαπητή Μερόπη, είσαι απίστευτη. Οι Ολλανδοί το έχουν πολύ με τη ζωγραφική και γνωρίζουν πολύ καλά τους ζωγράφους τους και τα έργα τους. Εγώ, πάλι, θαυμάζω πολύ τους ζωγράφους αλλά δεν μπορώ να πετύχω ούτε την υπογραφή μου. Μέχρι κάποια στιγμή, νόμιζα πως αυτό οφείλεται στο ότι είμαι αριστερόχειρας, αλλά μετά έμαθα πόσοι διάσημοι ζωγράφοι ήταν αριστερόχειρες -και είδα και ζωγράφους του δρόμου να ζωγραφίζουν υπέροχα με το αριστερό χέρι- και κατάλαβα πως, απλά, δεν το έχω καθόλου. Μερόπη, σε ό,τι αφορά την Τέχνη, διάβασα κάπου μια φράση του Πισάρεφ: “Η ανθρωπότητα έχει ανάγκη από παπούτσια, όχι από τον Πούσκιν”. Κατά την ταπεινή μου γνώμη, η ανθρωπότητα έχει μεγάλη ανάγκη από Πούσκιν και Μπρίγκελ πια, αλλά πού να τους βρεις; Και ποιος να τους νιώσει; Να είσαι καλά. Την αγάπη μου.)

Το pitsirikos.net χρειάζεται τη βοήθειά σου

Στήριξε οικονομικά το pitsirikos.net, αν θεωρείς πως καλό είναι να υπάρχουν στην Ελλάδα και κάποιες φωνές που δεν δουλεύουν για τον Μαρινάκη, τον Αλαφούζο, τον Σαββίδη και τα άλλα παιδιά, οπότε μπορεί να διαβάσεις ή να ακούσεις κάτι διαφορετικό από αυτό που συμφέρει τους ολιγάρχες. Οι τρόποι στήριξης εδώ.