Τα καλύτερα μπουζούκια σήμερα είναι στο σινεμά

Η ταινία “Υπάρχω”, σε σκηνοθεσία Γιώργου Τσεμπερόπουλου, με θέμα τη ζωή του Στέλιου Καζαντζίδη, σπάει τα ταμεία και είναι βέβαιο πως θα ξεπεράσει το 1 εκατομμύριο εισιτήρια, οπότε πολλοί προσπαθούν να εξηγήσουν την επιτυχία της ταινίας.

Κατ’ αρχάς, ο Γιώργος Τσεμπερόπουλος -50 χρόνια μάστορας- έχει κάνει εξαιρετική δουλειά, το σενάριο της Κατερίνας Μπέη είναι κέντημα, ενώ όλοι οι ηθοποιοί της ταινίας είναι σπουδαίοι στους ρόλους τους. Ο Χρήστος Μάστορας και η Κλέλια Ρένεση έγραψαν για πάντα.

Και βέβαια, η ταινία έχει ως πρωταγωνιστή τον Στέλιο Καζαντζίδη.

Γράφτηκε από πολλούς πως η ταινία είναι μια αγιογραφία του Καζαντζίδη. Ο Καζαντζίδης είναι ήδη άγιος για μεγάλο μέρος της ελληνικής κοινωνίας, δεν χρειάζεται αγιοποίηση.

Η ταινία του Τσεμπερόπουλου δεν αγιοποιεί τον Καζαντζίδη, τον κατανοεί όμως. Γιατί, φυσικά, δεν ξεκινάς να κάνεις μια ταινία για τη ζωή οποιουδήποτε προσώπου, χωρίς να έχεις κατανοήσει και να έχεις νιώσει πρώτα αυτό το πρόσωπο.

Η ζωή του Καζαντζίδη δεν είναι η ιστορία ενός τραγουδιστή, η ζωή του Καζαντζίδη είναι η ιστορία της νεότερης Ελλάδας. Προσφυγιά, εμφύλιος, διωγμοί, φασίστες, ρουφιάνοι, φτώχεια, όνειρα και ελπίδες.

Η επιτυχία του Καζαντζίδη -και η λατρεία στο πρόσωπό του- δεν οφείλεται μόνο στη σπουδαία φωνή του. Υπάρχουν πολλές σπουδαίες και τεράστιες φωνές.

Η επιτυχία του Καζαντζίδη -και η λατρεία στο πρόσωπό του- οφείλεται στο ότι η φωνή του έφερε τα βιώματά του. Και αυτό ξεπερνάει τον Καζαντζίδη και τις προθέσεις του.

Ρώτησα κάποτε τον Πετρολούκα Χαλκιά, αν ο Λεωνίδας Καβάκος θα μπορούσε να παίξει βιολί σε μια νησιώτικη ορχήστρα σε ένα πανηγύρι. Μου απάντησε “Φυσικά, θα μπορούσε να παίξει. Τεχνικά, θα ήταν άψογος. Αυτό που του λείπει είναι το βίωμα.”.

Αυτό αναγνώρισαν και αναγνωρίζουν -έστω και ενστικτωδώς- οι άνθρωποι στη φωνή του Καζαντζίδη. Το βίωμα.

Ο Καζαντζίδης βγήκε μέσα από το χώμα. Και έγινε βράχος.

Η απήχηση του Καζαντζίδη δεν οφείλεται στην διαρκή παρουσία του. Ο Καζαντζίδης ήταν, κυρίως, απών. Αλλά, παράλληλα, πιο παρών από όλους τους άλλους. Ακόμα και σήμερα.

Αν το σκεφτείτε, πόσοι άνθρωποι άκουσαν τον Καζαντζίδη, ζωντανά; Ελάχιστοι. Και πόσοι από αυτούς ζουν σήμερα; Ακόμα πιο λίγοι.

Όταν ο Καζαντζίδης σάρωνε -εξήντα χρόνια πριν- σταμάτησε ξαφνικά να τραγουδάει στα κέντρα και οπουδήποτε αλλού. Συνέχισε να τραγουδάει για τον εαυτό του και τους φίλους του στο σπίτι του. Και στο εξής -με on και off- ο Καζαντζίδης υπήρχε μόνο μέσω της δισκογραφίας.

Ο Καζαντζίδης είχε αηδιάσει με τα κέντρα διασκέδασης, τους μπράβους και τους ανθρώπους τη νύχτας, είχε αντιληφθεί πως οι άνθρωποι της δικής του τάξης, οι άνθρωποι για τους οποίους μιλούσαν τα τραγούδια του, δεν είχαν την οικονομική δυνατότητα να τον βλέπουν στα κέντρα, ενώ είναι προφανές πως δεν τον ενδιέφερε να κάνει αρπαχτές στα στάδια για να έρθει κοντά στο …λαό.

Κάντε μια σύγκριση με πολλούς γνωστούς τραγουδιστές των επόμενων δεκαετιών, που συνεχίζουν να τραγουδάνε σε κέντρα και στάδια, μέχρι τα βαθιά γεράματα, επειδή …τους ζητάει ο κόσμος.

Τον Καζαντζίδη -που σταμάτησε να τραγουδάει στα 35 του χρόνια, τη στιγμή που ήταν βασιλιάς και αυτοκράτορας- δεν τον ζητούσε ο κόσμος;

Δεν μετράει τι θέλει ο κόσμος, μετράει τι θέλεις εσύ. Τη μια και μοναδική ζωή που ζεις, πρέπει να τη ζήσεις με τους δικούς σου όρους.

Ο Καζαντζίδης αηδίασε με τους νταβατζήδες των δισκογραφικών εταιρειών, σιχάθηκε με τον τρόπο διασκέδασης των νεόπλουτων της εποχής, και πήρε το καλάμι του και πήγε για ψάρεμα. Ξέρετε πολλούς που να το έχουν κάνει αυτό;

Όσοι ψάχνουν τι είναι ροκ, αυτό είναι ροκ. Όσοι ψάχνουν τι είναι αξιοπρέπεια, αυτό είναι αξιοπρέπεια.

Ο Στέλιος Καζαντζίδης είδε τον πατέρα του να πατιέται από τους φασίστες μπροστά στα μάτια του. Οπότε, δεν θα μπορούσε να πατηθεί ο ίδιος, γιατί θα ήταν σαν να πρόδιδε τον πατέρα του.

Βγαίνοντας από τον κινηματογράφο που παρακολουθήσαμε αυτήν την ταινία, τραγουδούσαμε τα τραγούδια που τραγούδησε ο Καζαντζίδης. Γιατί το μόνο που μένει από τη ζωή ενός καλλιτέχνη είναι το έργο του. Τίποτε άλλο.

Τα καλύτερα μπουζούκια σήμερα -ίσως και τα μόνα πραγματικά μπουζούκια- είναι στο σινεμά. Στην ταινία για τον Στέλιο Καζαντζίδη.

Έχει σημασία ποια είναι τα μπουζούκια σου.

Κάποτε, τα μπουζούκια σε αυτή τη χώρα ήταν ο Τσιτσάνης, ο Βαμβακάρης, ο Ζαμπέτας, ο Καζαντζίδης.

Σήμερα ποιος; Και για ποιους;

Σκέφτομαι πως έχω πάνω από είκοσι χρόνια να ακούσω ζωντανά μπουζούκια που να μου πάρουν την ψυχή. Η τελευταία φορά που θυμάμαι ήταν στη Νίσυρο. Όταν μια κοπέλα από την Θεσσαλονίκη, τραγούδησε αυτό το τραγούδι:

Το pitsirikos.net χρειάζεται τη βοήθειά σου

Στήριξε οικονομικά το pitsirikos.net, αν θεωρείς πως καλό είναι να υπάρχουν στην Ελλάδα και κάποιες φωνές που δεν δουλεύουν για τον Μαρινάκη, τον Αλαφούζο, τον Σαββίδη και τα άλλα παιδιά, οπότε μπορεί να διαβάσεις ή να ακούσεις κάτι διαφορετικό από αυτό που συμφέρει τους ολιγάρχες. Οι τρόποι στήριξης εδώ.

H αναδημοσίευση των κειμένων του pitsirikos.net επιτρέπεται μόνο κατόπιν άδειας. Επικοινωνήστε στο pitsiriko@gmail.com.