Η Τέχνη της Ζωής, του Ρενέ Μαγκρίτ
Ο κλασικός χαρακτήρας του Μαγκρίτ: Άντρας με επίσημο κοστούμι, κόκκινη γραβάτα κι ένα κεφάλι ‘’πειραγμένο’’ που έλκει την προσοχή μας με ό,τι συμβαίνει σ’ αυτό. Το σώμα αδιάφορου ανθρώπου, συμβατικά ντυμένου -μπορεί να είναι ταυτόχρονα όλοι και κανείς. Οι μικρές και μεγάλες αμαρτίες που ορίζουν οι συμβάσεις, σιδερωμένες κάτω απ’ το κοστούμι που σβήνει κάθε στοιχείο ταυτότητας, κρύβοντας ό, τι πρέπει να μείνει μυστικό. Είναι τόσο ασήμαντος που εντυπωσιάζει με την ασημαντότητά του, καθώς επαναλαμβάνεται στα έργα του ζωγράφου.
Το κεφάλι χαλαρά αποσπασμένο απ’ το σφιχτό σώμα. Ή όχι; Μήπως έρχεται από αλλού; Υπερμέγεθες, πορτοκαλί, προκλητικά φωτεινό, αιωρούμενο. Ένα τεράστιο μπαλόνι, ένας άγνωστος πλανήτης, ένας ήλιος από παιδικό μπλοκ ζωγραφικής; Το σύμπλεγμα μάτια- μύτη- στόμα σε σμίκρυνση τηρεί την αναλογία με το σώμα, αστεία δυσανάλογο προς το κεφάλι. Το βλέμμα σοβαρό, τα χείλη αδιόρατα ειρωνικά. Το υποδόριο χιούμορ του σουρεαλισμού ελευθερώνει τη φαντασία. Μπορεί κανείς να διακρίνει στοιχεία θηλυκότητας στο μίνι πορτρέτο. Μια γυναίκα στο κεφάλι του άντρα!
Το φόντο του έργου προβάλλει μια άλλη δυαδικότητα. Χαμηλή λίθινη τοιχοποιία διαχωρίζει τον άνθρωπο από τα επιβλητικά βραχώδη όρη που υψώνονται στον ορίζοντα.
Η νοητή οριζόντια τομή τοποθετεί στη βάση του πίνακα τον τεχνητό τοίχο. Έργο ανθρώπινο, απόπειρα να δαμαστεί ο ανυπότακτος βράχος με γεωμετρική κατασκευή, να φέρει τάξη οικοδομώντας στο πλαίσιο του πολιτισμού. Μπροστά του το σώμα, κάθετο, ευθυτενές, στο αυστηρό απρόσωπο ρούχο, συμπληρώνει τη γεωμετρία του χώρου. Η ανθρώπινη παρέμβαση μετρημένη, ο τοίχος χαμηλός αφήνει θέα στην αδάμαστη ομορφιά των φυσικών πραγμάτων.
Στο πάνω μέρος ίπταται αποκομμένο αυτό που αντιπροσωπεύει το πνεύμα για να συναντηθεί με τους μπλε τόνους του ουρανού και των βράχων. Ένας τεράστιος πάμφωτος ήλιος με ενσωματωμένη ημισέληνο σκιά. Δεν ανατέλλει, δεν δύει. Είναι εδώ.
Είναι ένας φουσκωμένος υπερόπτης κατακτητής, ή ανοίγεται να αγκαλιάσει το όλον; Απληστία ή ευδοκία;
Ποια είναι η τέχνη της ζωής;
Ο Μαγκρίτ ήταν αντίθετος σε οποιεσδήποτε προσπάθεια ερμηνείας του έργου του. ‘’Τα έργα μου είναι ορατές εικόνες που δεν κρύβουν τίποτα. Προκαλούν μυστήριο και, πράγματι, όταν κάποιος βλέπει έναν από τους πίνακές μου, αναρωτιέται απλώς: “Τι σημαίνει αυτό;”. Δεν σημαίνει τίποτα, επειδή ούτε το μυστήριο δεν σημαίνει τίποτα, είναι άγνωστο’’.
Παρ’ όλα αυτά θα τολμήσω μια ερωτηματική απάντηση.
Ποια είναι η τέχνη της ζωής;
Μήπως η ισορροπία στη σχέση με τη φύση των πραγμάτων;
Το μέτρο στην επεμβατική πρόθεση; Η ανοιχτή θέα στον φυσικό κόσμο;
Φιλιά
Μερόπη
(Αγαπημένη Μερόπη, δεν ξέρω ποια είναι η τέχνη της ζωής. Σε ό,τι αφορά όσους έχουμε το προνόμιο να έχουμε κάποιες επιλογές στη ζωή -δεν έχουν όλοι-, σκέφτομαι πως η ομορφιά θα σώσει αυτούς που μπορούν να τη δουν. Αλλά ζούμε σε μια εποχή, που οι άνθρωποι έχουν συνηθίσει την ασχήμια. Προσωπικά, προσπαθώ να μην ξεχνάω τον Επίκουρο και το Λάθε βιώσας, και με καλύπτει ο Χαλίλ Γκριμπράν:
“Ταξίδεψε και μην το πεις σε κανέναν, ζήσε έναν αληθινό έρωτα και μην το πεις σε κανέναν, ζήσε ευτυχισμένα και μην το πεις σε κανέναν, οι άνθρωποι καταστρέφουν τα όμορφα πράγματα”.
Γενικά, μακριά από την πολλή συνάφεια του κόσμου.
Να είσαι καλά. Την αγάπη μου.)
Το pitsirikos.net χρειάζεται τη βοήθειά σου
Στήριξε οικονομικά το pitsirikos.net, αν θεωρείς πως καλό είναι να υπάρχουν στην Ελλάδα και κάποιες φωνές που δεν δουλεύουν για τον Μαρινάκη, τον Αλαφούζο, τον Σαββίδη και τα άλλα παιδιά, οπότε μπορεί να διαβάσεις ή να ακούσεις κάτι διαφορετικό από αυτό που συμφέρει τους ολιγάρχες. Οι τρόποι στήριξης εδώ.