Δεν είσαι ό,τι έχεις

Αγαπημένε αδερφέ πιτσιρίκο,
Το κείμενο “Γιατί μισούμε τους φτωχούς;” πιο πολύ αναφέρεται σε αυτή την απέχθεια που αισθάνονται πολλοί άνθρωποι απέναντι στους φτωχούς, που όπως λες είναι αποτέλεσμα του φόβου τους να μην καταλήξουν σαν και αυτούς.

Απευθύνεται στον αυτόματο σεβασμό και ευγένεια που δείχνει κανείς απέναντι σε έναν άνθρωπο με ακριβό κοστούμι και την αυτόματη έλλειψη σεβασμού και ευγένειας που δείχνει κανείς απέναντι στον άστεγο.

Αυτό συμβαίνει, όταν οι άνθρωποι αξιολογούν τους άλλους ανθρώπους με βάση το μέγεθος του πορτοφολιού τους.

Διαφορετικά, κανείς δεν θα πρέπει να απαιτεί τον σεβασμό και την ευγένεια των άλλων, αν είναι απλά μεροκαματιάρης, υπαλληλάκος ή αν απλά τα βγάζει πέρα, που είναι η συντριπτική πλειοψηφία στην Ελλάδα και τον κόσμο.

Ο σεβασμός καλό είναι να κερδίζεται και όχι να χαρίζεται.

Να βασίζεται πάνω στις πράξεις και τον λόγο κάποιου και όχι πάνω στις μάρκες των ρούχων που φοράει.

Το μίσος απέναντι στους πλούσιους είναι διαφορετικό. Πηγάζει από την απέχθεια απέναντι σε αυτούς που έφτιαξαν τη περιουσία τους πάνω στη μιζέρια των άλλων, πάνω στην εκμετάλλευση των άλλων.

Όσο πιο μεγάλος ο πλούτος κάποιου, τόσο μεγαλύτερη η πιθανότητα να έχει δημιουργηθεί με ειδεχθείς τρόπους.

Το πιο σύνηθες όμως είναι ο θαυμασμός τους, ο οποίος έχει να κάνει περισσότερο με τον φθόνο που αισθάνονται οι άνθρωποι απέναντι στα πλούτη που έχουν στη διάθεσή τους. Τα πλούτη και τη δόξα.

Ένας θαυμασμός που καταντάει μανία, να γίνουν και αυτοί χαλίφιδες.

Οι πλούσιοι τη σήμερον ημέρα έχουν fan club. Τους ακολουθούν και αναπαράγουν κάθε μ@λακία που βγαίνει από το στόμα τους. Έχουν γίνει οι νέοι προφήτες. Βλέπε Elon Musk και Jeff Bezos.

Σε μια κοινωνία που βασίζεται στην υπερκατανάλωση, την ηγετική θέση μεταξύ των καταναλωτών κατέχει αυτός που έχει δυνητικά τα περισσότερα χρήματα για να καταναλώνει.

Σε καμία περίπτωση δεν υπερασπίζομαι τη φιλανθρωπία ως λύση για τη φτώχεια.

Όπως είπε και ο Oscar Wilde, η μόνη λύση για τη φτώχεια είναι η δημιουργία ενός συστήματος όπου η φτώχεια θα είναι αδύνατη.

Ο καπιταλισμός, όπως και ο φεουδαρχισμός πριν από αυτόν, είναι συστήματα που χρειάζονται τη φτώχεια για να λειτουργήσουν. Τα πλεονάσματα κάποιων είναι τα ελλείμματα των άλλων.

Επομένως, είναι παράλογο για ένα σύστημα που παράγει φτώχεια, να δημιουργήσει το πλαίσιο για την καταπολέμησή της.

Είναι παράλογο να χρησιμοποιήσει κανείς την ατομική ιδιοκτησία για να ανακουφίσει τα φρικτά δεινά που προκαλούνται από τον θεσμό της ατομικής ιδιοκτησίας.

Στις μέρες μας, μπορεί να εμφανίζεται πιο ασφαλές να ζητιανεύει κανείς από το να αρπάζει, αλλά είναι πιο ευγενές να αρπάζει από το να ζητιανεύει. Αυτοί που αρπάζουν, επιβραβεύονται.

Όπως λες κι εσύ, δεν υπάρχει αξιοπρέπεια στην εξαθλίωση.

Η φτώχεια εκφυλίζει σε τόσο απόλυτο βαθμό και ασκεί τόσο παραλυτική επίδραση στη φύση των ανθρώπων, ώστε καμία από τις κοινωνικές τάξεις που την υπομένουν δεν έχουν πραγματική επίγνωση της ίδιας της δυστυχίας τους.

Χρειάζονται άλλους για να τους την υποδείξουν και ακόμα και τότε είναι εντελώς δύσπιστοι απέναντι τους.

Αυτή η παραλυτική δύναμη της φτωχοποίησης εξηγεί εν μέρει και το μούδιασμα των Ελλήνων στη φτωχοποίηση της ίδιας τους της χώρας, στη φτωχοποίηση των ίδιων.

Όταν χάνεις το 50% του εισοδήματός σου εν ριπή οφθαλμού, πιο πολύ σε νοιάζει να διατηρήσεις το υπόλοιπο 50%, παρά να διεκδικήσεις αυτό που έχασες.

Ό ατομικισμός, βλέπεις, εξαφάνισε την αντίληψη κάθε μορφής ενότητας. Ο καθένας τη πάρτη του στην ευημερία και ο καθένας τη πάρτη του στην φτώχεια.

Αλλά οι πράξεις ενός ανθρώπου ή μιας κοινωνίας, εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τις κοινά αποδεκτές ιδέες.

Θεωρώ πως η θεμελιώδης πεποίθηση των ανθρώπων να αξιολογούν τους συνανθρώπους τους με βάση τον πλούτο τους, είναι υπεύθυνη για ένα μεγάλο μέρος του άγχους στις σύγχρονες κοινωνίες.

Άλλο ένα επίπεδο του άκρατου ατομικισμού.

Απ’ ό,τι φαίνεται, το εισόδημα του καθενός είναι πηγή πληροφοριών τόσο για τον χαρακτήρα και τη νοημοσύνη του, όσο και για την ηθική του υπόσταση.

Όσο περισσότερα χρήματα κερδίζεις, τόσο πιο έξυπνος είσαι, τόσο πιο αξιόλογος είσαι, τόσο περισσότερο δικαίωμα έχεις να υπάρχεις.

Αυτό σημαίνει ότι είναι αδύνατο να φανταστεί κανείς τον εαυτό του ως καλό και αξιόλογο όντας φτωχός ή χαμηλοεισοδηματιας.

Τα χρήματα δεν μπορούν να αποτελέσουν το μέτρο της ανθρώπινης αξίας. Είναι παράλογο όσο και ηλίθιο.

Το εισόδημα του καθενός το μόνο που μετράει είναι η σχέση μεταξύ ζήτησης και προσφοράς κάθε επαγγέλματος σε μια αγορά εργασίας που ανήκει στους ανθρώπους που κατέχουν τη συντριπτική πλειοψηφία του πλούτου στον κόσμο.

Το τι θεωρούν αυτοί σημαντικό ή αξιόλογο, καλό ή κακό, δεν μπορεί να αποτελέσει κανένα κριτήριο για την ποιότητα ενός ανθρώπου, αφού οι οποιεσδήποτε πεποιθήσεις εκφράζουν, είναι αυτές οι οποίες δικαιολογούν τον πλούτο τους και την θέση τους στην κοινωνική ιεραρχία.

Ενώ λοιπόν δεν έχουμε κανένα έλεγχο στον καθορισμό των μισθών στην αγορά εργασίας, έχουμε έλεγχο στον τρόπο με τον οποίο κρίνουμε τους μισθούς αυτούς και την αξία που αυτοί έχουν στις σχέσεις μας με τους άλλους ανθρώπους.

Αυτό πού μπορούμε να αλλάξουμε, είναι η αντίληψή μας για το τι σημαίνει για κάποιον όταν αυτός βγάζει πολλά ή λίγα ή όταν δεν έχει τίποτα.

Η αναγνώριση της ατομικής ιδιοκτησίας ως την ύστατη οδό ατομικής ολοκλήρωσης, έχει οδηγήσει στη σύγχυση του ατόμου με τα όσα κατέχει.

Σε ένα σύστημα όπου το κέρδος ισοδυναμεί με πρόοδο, οι άνθρωποι θεωρούν περισσότερο σημαντικό το να έχουν, παρά το να είναι.

Αλλά σε τελικό βαθμό, κανένας μας δεν θέλει να είναι ο μισθός του.

Από το μακρινό Αμστελόδαμο, με αγάπη,

Κώστας

(Αγαπητέ Κώστα, η πείνα είναι η χειρότερη δικτατορία. Φαντάσου τι σημαίνει η φτώχεια για έναν άνθρωπο που βλέπει γύρω του να ανάβουν οι πουράκλες και αυτός δεν έχει ούτε για τσιγαράκι. Κώστα, σε πολλούς ανθρώπους δεν φτάνει ο πλούτος. Θέλουν και την εκτίμηση της κοινωνίας. Και την αγοράζουν και αυτήν. Ή προσπαθούν. Πολύ χαρακτηριστικό σημείο της σημερινής κοινωνίας είναι το να είναι κάποιος ζάπλουτος απατεώνας ή εγκληματίας και να θέλει και να τον εκτιμούν. Υπάρχουν πρεζέμποροι που κάνουν “φιλανθρωπίες”. Ολιγάρχες που ξεσκίζουν τους υπαλλήλους τους ή εκτελούν με τους μπράβους τους διάφορους “ενοχλητικούς” αλλά νοιάζονται πάρα πολύ για τα άρρωστα παιδιά και για τα ορφανά. Και βέβαια, οι ζάπλουτοι θέλουν και φήμη. Θέλουν να είναι διάσημοι. Σε αυτό το σημείο, να σου πω την εμπειρία μου. Η οποία είναι πολύ διδακτική. Κώστα, θα έπρεπε να είσαι μπροστά, σε μια παρέα, όταν κάποιος μαθαίνει πως εγώ είμαι ο πιτσιρίκος. Ξαφνικά, η συμπεριφορά του απέναντί μου αλλάζει. Γιατί αισθάνεται πως γνώρισε έναν “διάσημο”. Βέβαια, εγώ δεν είμαι διάσημος. Κάποια γραπτά μου, ίσως, εγώ όχι. Και αυτό που έχω καταλάβει από πολλούς ανθρώπους που γνώρισα -και έμαθαν ποιος είμαι- είναι πως μια από τις πρώτες σκέψεις τους είναι πώς μπορούν να με εκμεταλλευτούν. Για να το πω πιο κομψά, πώς μπορώ να τους φανώ χρήσιμος. Βέβαια, εγώ την κάνω πια αμέσως, αφού πρώτα γνώρισα άπειρα λαμόγια και έμαθα με τον άσχημο τρόπο. Από την άλλη, θα εκπλαγείς αν διαπιστώσεις πόσοι “ιδεολόγοι” θέλουν να είναι πλούσιοι και διάσημοι. Εγώ εντυπωσιάζομαι από το πόσοι αριστεροί -και πολύ επαναστάτες- μου γράφουν, όταν θυμώνουν μαζί μου, πως, αν ήμουν πετυχημένος, θα δούλευα σε κάποιο από τα ΜΜΕ των ολιγαρχών. Δηλαδή, δεν τους περνάει από το μυαλό πως έχω ρίξει άπειρες χυλόπιτες στα ΜΜΕ των ολιγαρχών επειδή τους σιχαίνομαι. Και κρίνουν την επιτυχία κάποιου από το αν δουλεύει στα ΜΜΕ των ολιγαρχών, τα οποία οι ίδιοι βρίζουν όλη μέρα. Έχει μεγάλη πλάκα που ένα “ηγετικό” στέλεχος του Ρουβίκωνα -μόνο στην Ελλάδα οι αναρχικοί έχουν ηγέτες αλλά και μόνο στην Ελλάδα οι αναρχικοί δουλεύουν σε γραφεία υπουργών και έχουν χορηγούς-, με χαρακτήρισε ως “παρηκμασμένη web περσόνα με φρασεολογία δεξιάς θείτσας με κότσο”· δεν το είχα πάρει χαμπάρι, το έμαθα από μια αναγνώστρια. Βέβαια, τον είδα πρόσφατα να δίνει συνέντευξη και ο ίδιος είναι πραγματικά σαν δεξιά θείτσα. Σαν γεροντοκόρη, για την ακρίβεια. Και έχει και κότσο! Και θέλει να γίνει διάσημος ο κακομοίρης, οπότε, αφού δεν τραβάνε τα χαρτάκια, οι ψευτοτσαμπουκάδες και οι μπογιές -και περνάνε και τα χρόνια χωρίς να αναγνωρίζεται παγκοσμίως το μεγάλο πνεύμα του-, το έριξε στις συνεντεύξεις σε τηλεοπτικά κανάλια για να αποδείξει πως υπάρχει. Με έδειξε η τηλεόραση, άρα υπάρχω. Ο αναρχικός. Τι γέλιο που έχουν οι “επαναστάτες” Βουγιουκλάκες. Κώστα, δεν ξέρω αν έχεις δει την ταινία ή τη σειρά “Carlos”. Αν δεν την έχεις δει, να την δεις οπωσδήποτε. Καλύτερα να δεις τη σειρά. Είναι η ζωή του περιβόητου Carlos. Και τα λέει όλα. Ειδικά, στο σημείο που ο Carlos έχει να επιλέξει ανάμεσα στις ιδέες του -που συνεπάγονται τον θάνατό του- και τα χρήματα των ιδεολογικών εχθρών του. Βέβαια, και ο Γαλιλαίος προτίμησε την ζωή του από το να υποστηρίξει την επιστημονική αλήθεια που γνώριζε καλά, αλλά ο Γαλιλαίος δεν δολοφονούσε ανθρώπους, υποστηρίζοντας πως επιθυμεί να ανατρέψει τον καπιταλισμό. Κώστα, αυτοί που σιχαίνομαι περισσότερο είναι αυτοί που προσποιούνται τους ευαίσθητους επαναστάτες και είναι τα μεγαλύτερα αρπακτικά και τα μεγαλύτερα καθάρματα. Και είναι γεμάτος ο τόπος από δαύτους. Μην πέσεις στην παγίδα πως οι φτωχοί είναι καλοί και οι πλούσιοι είναι κακοί. Εγώ έπεσα στην παγίδα και για χρόνια νόμιζα πως οι φτωχοί και οι εργάτες είναι όπως παρουσιάζονταν στα τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη σε στίχους μεγάλων Ελλήνων ποιητών. Δεν είναι. Υπάρχουν τεράστια καθάρματα και τρομεροί ρουφιάνοι και στο προλεταριάτο. Και αν ήταν πλούσιοι, θα σε τρόμαζαν ακόμα περισσότερο. Αυτός ο κόσμος δεν εξηγείται μόνο με το χρήμα και τα πλούτη. Υπάρχουν και πολύ βαθιά σκοτάδια στις ψυχές των ανθρώπων. Να είσαι καλά, Κώστα. Την αγάπη μου.)

Το pitsirikos.net χρειάζεται τη βοήθειά σου

Στήριξε οικονομικά το pitsirikos.net, αν θεωρείς πως καλό είναι να υπάρχουν στην Ελλάδα και κάποιες φωνές που δεν δουλεύουν για τον Μαρινάκη, τον Αλαφούζο, τον Σαββίδη και τα άλλα παιδιά, οπότε μπορεί να διαβάσεις ή να ακούσεις κάτι διαφορετικό από αυτό που συμφέρει τους ολιγάρχες. Οι τρόποι στήριξης εδώ.

H αναδημοσίευση των κειμένων του pitsirikos.net επιτρέπεται μόνο κατόπιν άδειας. Επικοινωνήστε στο pitsiriko@gmail.com.